ck 67 , 1.deneme

[sefaçabuk]

Soğutma hızlarına göre ortamları sıralayacak olursak
1-tuzlu su
2-su
3-erimiş tuz banyoları
4-yağ
5-hava

Viskosite yağın akışkanlığını belirtir, madeni esaslı yağlarda ısıyla viskosite düşerken ( viskositenin değerliliği düşerken akışkanlık artar yükselirken akışkanlık azalır) bitkisel esaslı yağlarda durum madeni esaslı yağlara göre öyle dramatik farklılık göstermiyor. ( hava aşırı soğuk değilse) Emrenin verdiği örnek sıcaklıkta yani 40 derecede SAE90 yağ ile SAE 5 yağ aynı akışkanlıkta değildir. Bunu 40 dereceyi genelleme olmasın diye belirtmek istedim.

[emrekipmen]

Hımm, güzel bir detay, Sağol ustam. Uzun zamandır bitkisel yağ kullanmadım gerçi, ancak 3-4 yıl kadar önce kanola yağında denemeler yapmıştım, tabii o sırada kamyon makasında denemeler yapmıştım, kanola yağını soğuk kullandığımda sertleşme olmazken hafif ısıttığımda sertleştirmeyi becermiştim, herhalde çok az bir farkla perlit burnunu yakalamıştım.

[sefaçabuk]

ben sudaki tuz orani ve yagda da isi arttikca daha yavas sogutur zannederdim , yanlis biliyormusum. isler bu bicimde degisse de yine de sanirim 30 c civarinda zeytinyagi uygun gozukuyor. Hatta bu aralar zaten oda isisi 25 civarinda oldugundan yagi cok isitmayacagim sanirim

Biraz önce baktım metalurji bölümündeki sertleştirme kısmına, orada aslında soğutma hızlarına göre belirtmemişim, bu benim eksikliğim olmuş. Belirtmem gerekirdi. Şimdi düzenliyorum.

[sefaçabuk]

Ustam en son su verdiğim 1075 te su kullandım ama kesintili su verdim, bence bu tür çeliklerde kesintili su verme çok işe yarıyor ve kaza olasılığı çok düşük. Denemekte yarar var derim.

[emrekipmen]

Sefa ustam, kaç saniye içerde kaç saniye dışarda, kaç saniye yine içerde, 200 derecelerde mi çıkardın sudan son halinde? Ben bir kere denedim geçenlerde, çatlama patlama olmadı ama çok yamulma yaptı, herhalde ilk soktuğumda fazla beklettim. Sanırım benim denemede 6 san. su , 3-4 san. hava, fokurdama tamamen bitene kadar yine su gibi bişey yapmıştım. Ne dersin, ilk 6 saniye fazla mı sence?

[sefaçabuk]

Ustam zaman parçaya göre değişecektir yani ölçülebilir bir parametre değil, zaman söylemek zor iş ama 6 sn de iş biter artık diye düşünüyorum, bence uzun bir süre sanırım 3-4 saniye yeterli olacaktır ( anlatılmaz yaşanır gibi bir durum aslında) kesintili su vermede aslında martemperleme işlemi de yapılmış oluyor dolayısıyla ardından bir meneviş işi gerekmiyor. Ben fokurdamanın bitmesini bile beklemiyorum desem yeridir ama 6 sn fazla. Çook sönük kırmızıyken çıkarmak yeterli olur diye düşünüyorum.

[deserteagle]

Emre, ben en güncel yöntem olarak tuzlu su ile başlayıp 400C'ye kadar soğutup sonra da yağda devam etmede karar kıldım.

[emrekipmen]

Hımm, şimdi anladıysam, Ms (martensit başlangıcı) kritik noktasında çıkartmak gerekiyor. Ben 1095 ile çalışıyorum, bu durumda 410 derece civarı olmalı.
1095 TTT çizelgesi:


Buna göre 2 saniye içinde 800 dereceden 550 dereceye düşmeliyim. 500 dereceden itibaren 1 dakika kadar zamanım var 230 dereceye kadar, bu noktada martensit bitiyor. Bu noktadan oda sıcaklığına 15 dakikada kadar bolca zaman var perlit veya baanit oluşmadan. O durumda iki farklı daldırma mantıklı geldi, nedersiniz:
1. 800 dereceden 500 dereceye kadar hızlı soğut. (Tuzlu su bile olabilir o zaman) Perlit burnunu aştığımız sürece hız önemli değil o zaman, yani deformasyon oluşmayacağı için çatlama patlama olmayacaktır. Senin dediğin gibi ustam o zaman 2-3 saniye yeterli olmalı. Zaten 2 saniyede gerekli sıcaklığa düşmemişsem ince perlite gidecektir ne yaparsam yapayım.

2. 500 dereceden 230 dereceye kadar yavaş düşebilirim. Sanırım bu iş için yavaş yağ bile iş görür.

3. 230 dereceden oda sıcaklığına 15 dakikam var, bu arada martensit oluştu ancak plastik evrede. Yamulma filan varsa düzeltip sonra yine yavaş yağda soğutulabilir...

4. Hemen meneviş ardından...

Peki bir sorum olacak: Martemperlemede kalıntı östenit durumu nedir? Yani riski arttırma ihtimali var mı?

[emrekipmen]

Bu arada Eylem, sanırım senin yöntem çok güzel işler, hemen deneme yapacağım. Elim alışsın.... 

[sefaçabuk]

Ustam yalın karbonlu çeliklerde kompozisyonda alaşım elemanı olmadığından ( olsa bile çok az olduğundan) artık östenit olasılığı pek yok zaten temelde bu tür çeliklerde östenitlemenin fazla önemsenmemesinin bir nedeni de bu.( buraya şunu eklemeliyim, kalıntı östenit bulunmasının temel nedenlerinden biri de bu tür çeliklerde sertleştirme sıcaklıklarının çok üzerine çıkılmasıdır)
Teknik olarak gayet iyi yorumlamışsın "s " diyagramını, kendi adıma teşekkür ediyorum. tüm arkadaşlar bu yorumdan yararlanmalı bence, en azından yalın karbon çeliğiyle uğraşan arkadaşlar. Kesintili su vermenin diğer bir heyecan verici yanı da şu, neredeyse zamana bağlı olarak sayısız denemede sayısız sonuç almak mümkün, düşünsene her çıkardığın noktada farklı sertlik yakalayabilirsin, kesintiye uğrattığın her nokta aslında su vermenin sonu ya da temperlemenin başlangıcı, hoş değil mi

[emrekipmen]

Çok hoş bir olay gerçekten. Bu konuda ustalaştıkça yapılmayacak şey yok...

[deserteagle]

Benim dedigim 400C tabii iyi niyetli bir tahmin.  Ancak bu sıcaklığı tutturmada iki kötü ihtimal var, erken ya da geç çıkarmak...
Erken derken,  kırmızı iken çıkarmadıkça büyük hata yapmış sayılmayız. Vakit kaybetmeden bıçağı yağa sokmak yeterli olur.
Sudan fazla geç çıkarmamak ise bir çatlama ya da eğilmeyi önlemek için önemli.

[sefaçabuk]

Burak ne yaptın su verme işlemi ne durumda?

[circassian]

kili bekliyorum, bir gun durursa su verme sirasinda tutunuyor. yarin kismetse. bir de siz bir sonuca varin da, bu fazla teknik muhabbet bir sonuca baglansin diye bekledim. kesintili su vermeyi dusunuyorum ama sudan tutma suresini ayarlayabilirmiyim pek guvenemiyorum.
 sonucta ilik tuzsuz suda 2 saniye arkasindan isitilip akiskanlastirilmis yag gibi anladim ben kisaca bu isi

[sefaçabuk]

Bence illa da yağa daldıracağım diyorsan zaten hava sıcak, zeytinyağıda kullanacaksan ısıtma derim ( kişisel görüşüm).

[circassian]

zaten yaga sadece onceden isitilmis bir parca sokuyorum , ama sadece su diyorsan oyle yapayim

[sefaçabuk]

zaten yaga sadece onceden isitilmis bir parca sokuyorum , ama sadece su diyorsan oyle yapayim

Anlamadım

[circassian]

yagi isitmak icin ise yaramaz bir parcayi su vermeden once yaga daldiriyorum. kusura bakma anlatamamisim tam olarak, ama sadece su diyorsan 30 c gibi tuz kullanmadan deneyebilirim, tantonun agzini su darmadagin etmisti , korktum biraz

[sefaçabuk]

Anladım. Tantoya kesintili su vermemiştin yanlış hatırlamıyorsam Çok ilginç, büyük olasılıkla kilden ötürü sıcak kalan kalın kısımla, çok ani soğuyan kilsiz ince kısım arasındaki termal şok çatlatıyor bıçağı, en azından bana öyle geliyor. Sebep olmak istemem ama ben olsam normal suya 2-3 sn daldırıp, dışarıda da 2-3 sn bekleyip tekrar suya sokmayı denerdim .

[circassian]

tamam , yarin resimleri koyarim