1060 da hamon olur mu?

[circassian]

Arkadaslar , Eylem'in ,sagolsun ,bir dolu ugrasarak gonderdigi 1060 larda bir deneme yapmak istedim. Celigi sekillendirmek icin fazla imkanim olmadigindan sadece plakayi asindirarak kucuk bir "neck knife" , ya da tam amerikanca konusmak gerekirse "necker" (hadi bunu da cevirin de gorelim , gerci bence bu bizde cok yaygin bir adet olmadigi icin cevrilmese de olur ) tipi birsey yapmaya calistim.  6 mm ye yakin  bir kalinliktaki bir plakadan kucuk bir bicak yapilinca oldukca cirkin birsey meydana geldi , namlu ve kabza uclarina dogru et kalinligini azaltmaya ugrastim biraz ama cirkinliginde pek bir degisiklik oldugunu soyleyemem. Belki de sirta kadar tam asindirma birsey secmeliydim ama -parcayi elime aldigimda cizmemistim  - elim nedense bu forma kaydi.

Cok guzel birsey olsun diye cok ugrasmadim , cunku bu sadece bir deneme olacak. Cok muhtemelen de husranla sonuclanacak ama kurallara gore oynarsam ne olacagini merak ediyorum. Butun bu isin amaci isiya dayanikli bir refrakter ve su  ( ya da tuzlu su ? )kullanarak bir hamon elde edip edemeyecegim. Su anda sadece sekil verildi . Sekle bugun bir itiraz olmaz ise yarin gerilim gidermeye baslayacagim.(aslinda onu da tam olarak kac derecelerde ve kac defa yapacagimi bilmiyorum )Her turlu fikir ve elestirilerinizi duymak isterim...

[circassian]

hadi iki resim daha koyayim...uznluk 17 . en 5.4 en kalin yerinde , simetri emin degilim , agiz 0.5 mm, simdilik 80 kum, bundan sonrasina sizin fikirlerinizle devam etmek niyetindeyim...

[tolga arıkan]

çirkin demişsiniz ama bence çok güzel olmuş, elinize sağlık    bitmiş halini ve 1060 ısıl işlemi tecrübelerinizi merakla bekliyorum, yakında ben de deneyeceğim 

[emrekipmen]

Burak çok güzel görünüyor bence. Necker - tanto, ip sarma filan mı düşünüyorsun sap yerine..

1060 için 760 derece civarı östenitleme uygun görünüyor Sefa ustanın verdiği "demir-karbon" diagramına göre. Bu iş için sırayla, 800, 760, 740 derecelerde normalizasyon (havada soğutma) yaparsan güzel bir tanecik yapısı yakalarsın sanırım /ayrıca hamon oluşursa detay artacaktır ne kadar ufak tanecik olursa o kadar iyi...
Tuzlu su denemelerinden oldukça iyi sonuçlar aldım, 1095 için, 1060 için haydi haydi iyi olur. %8-10 civarı (5 litre suya 500 gram kadar tuz), 25-30 dereceye ısıt çözeltiyi su vermeden önce...

Refrakter malzeme olarak kül+şamot karışımı çok güzel sonuç veriyor. %40 kadar kül %60 şamot...

Merakla bekliyoruz...
Bu arada ısıl işlem öncesi elde ve boyuna 220'ye kadar çıkmanda yarar var. Dikine çizikler tehlikeli. Aynı zamanda ağız kalınlığını kalınca bırakmaya çalış, ince ağız çok büyük ihtimalle dalgalanma yapıyor...

[sefaçabuk]

Östenitleme için aynı çizelgeden aynı sonuç, Emre Ustanın dediklerine katılıyorum. Zımpara 220 bence riskli, ilk kez yapacaksan belki sorun yaratabilir ( çamur üzerinden düşer vs) bana kalırsa daha kalın bir zımpara çamurda daha iyi sonuç verecektir. Bu arada bıçağın formu da işçiliğide benim çok hoşuma gitti, sonucunu merak ediyorum, bence çok güzel olacak. 1060 sorunsuz bir çelik olmakla beraber su verme sırasında çatlama yaşatabiliyor, yakın zamanda bir bıçak çatlattım. Suya daldırma sürecinde aman sağa sola fazla oynatma, bir de suya daldırdığında cızırdama biter bitmez malzemeyi dışarıya almanı tavsiye ederim. Biliyorsundur ama ben yine de söyleyeyim dedim.

[circassian]

Ilgilenip yardimci olan herkese tesekkur ederim , teveccuh etmissiniz. Bu bicak deneme oldugundan biraz uvey evlat muamelesi gorecek gibi..cok hata var aslinda ama resimler iyi cikmis herhalde .Emre. kabza icin son derece basit ve de hic geleneksel olmyan bir tarz dusunuyorum, kabzanin dis konturlarinin 1-2  mm icinden gececek sekilde iki plakayi kabza on ve arka yuzeylerine iki paslanmaz pin ile sabitleyecegim, hepsi bu. Gerci  kabza malzemesi boynuz filan olsun istiyorum ama bu isleri sonra dusunuruz. Senin yeni av bicaginin yaninda bu keski gibi kaliyor . Sefa hoca , 1060 ile fazla umitlenme demistin , aklimda merak etme, ama en iyisini yapmaya calisacagim. Igine tesekkur ederim ama hakikaten bana aklina ne geliyorsa detay filan yaz lutfen.
Son duruma gore 120- 150 kum ile bitirip , samot bulmaya calisacagim gibi gorunuyor, kesici kenari da basitce 400 kum ile biraz daha kalinlastirmaya karar verdim, bunu su vermeden hemen once yapmak daha mantikli cunku 120 kum ile bitim yapildiginda kacinilmaz olarak agiz biraz daha incelecek. Ilerlemeleri elimden geldigince resimlemeya calisacagim , beni yorumsuz birakmayin lutfen...
ek soru : normalizasyon icin havada sogutma mi , firin ici sogutma mi tavsiye edersiniz?

[emrekipmen]

Normalizasyonda aman çok yavaş soğutma ki taneler yine büyümeye imkan bulamasın. Havada soğutmak en iyisi. Hatta bazıları bu işi hızlandırmak için yavaş yağ kullanıyor (motor yağı). Ancak bence yağda soğutma biraz aşırı. Ancak fırında bırakma yarı yumuşatma tavı olur ve taneler büyür, tane sınırlarında da karbür toplaşması olabilir, bu da normalizasyonun amacından sapar.
Normalizasyon sırasında oksit tabakasını en azda tutmak için hamon için kullanacağın karışımdan sulu bir karışım yap, fırça ile her yerini ince bir film şeklinde kapla, bunun kurumasını takiben catlama yapmışsa bir kat daha sür ve kurumanın yavaş olabilmesi için serin ve karanlık biyerde bir saat kadar tut, nemli bir bez ile örtmek de işe yarıyor. Bu sayede çatlamalar en aza iner. Çatlama varsa kilde sulandırlmış karışımdan biraz fırça ile sadece çatlak olan yerlere sür ve o haliyle ısıtmaya başla, ısıtmayı hızlı yapma, yavaş yavaş ısınırsa kil sağlam tutunur, içindeki su buharlaşırken kil katmanını patlatmaz...
Alternatif olarak kili hemen sürdükten sonra saç kurutma makinesi veya ısı tabancası ile hızlı kurutma yaptım bir denemede, çatlama patlama yapan yerleri hemen yine fırça ile kapatıp yine ısıttım, çatlak kalmayana kadar böyle devam ettim, bu yöntemde süreden kazanıyorsun ama kil kaplama işlemini daha fazla yapman gerekiyor...
Eğer şanslıysan kil kaplanmış bıçak normalizasyondan tertemiz çıkabiliyor...

Su verme olayını da once 1060'tan 10-15 santimlik ince bir parça kes ve önce onu dene. Hatta normalizasyonu da onda dene. Eğer su verilmiş haliyle çam gibi kırılgan çıkar, eğe hiç ısıramazsa başarılı sayılırsın. Aynısını bıçakta tekrarlarsın hemen. Eğer başarısız olur, mengenede hafif pense ile asıldığında kırılmak yerine bükülüyorsa ısıyı tutturamamışsındır ya da soğutma sıvın yeterince hızlı değildir. Aynı parçayı koşulları değiştirip tekrar su verme olayına gir.
Bu arada su verme ısısında birkaç dakika bekletmeyi unutma, heyecanlanıp hemen alırsan tam sertleşmeyebilir. Ekte önemli bir çizelge buldum bir makalede, çizelge 1060 çelik için verilmiş. Bu çizelge östenizasyon dereceleri, demleme süreleri ve tane büyüklükleri arasındaki ilişkiyi gözler önüne seriyor.. En iyi su verme işlemi, bu grafiği doğru anladıysam: 760 derecede yaklaşık 15-20 dakika demleme. Bu işlem sonunda ASTM ölçeğinde 8 büyüklüğü civarında tanecik yapısı oluşacak (normalizasyonun düzgün yapıldığı var sayılırsa). Bu büyüklük D2'de ulaşılabilecek en küçük değer olan 5-6 değerlerinden daha düşük, yani çok iyi... Dikkat edilirse grafikte 900 dereceye kadar tane büyüklüğünde ciddi bir artış yok. Bu da 1060 için, aman ısıyı 760 değil 780 yaptım, çok mu büyüdü acaba taneler dire korkmamızı gereksiz kılıyor  Bu grafikle karşılaştıktan sonra Eylem'in bize yaptığı hizmeti daha bir minnetle anıyorum. Çok hoş bir kılıç çeliği olduğu belli oldu. Aman her 1060 aynı değil, içinde azıcık kükürt karışmış olsa çok kırılgan olabiliyor. Bu durumda tuzlu su değil de belki hızlıca bir yağ tercih etmekte yarar olabilir...

[deserteagle]

Valla şansımız benim doğru yerde doğru zamanda olmamdı. Hatırlarsanız bundan önce 5 mm'lik sulu Ck75 (1075) bulabiliyordum. Halbuki şimdi çeliğimiz hem az daha kalın, hem daha uygun kompozisyonda, hem de susuz.   

[deserteagle]

Bu çelikten kılıç yapıyor olsaydım, çeliğin dengeli soğumasına yardım etmesi için oluk düşünürdüm...

[circassian]

Emre cok sagol bilgiler icin , sayfayi bastim ,firinin uzerine astim. Gercekten de 1060 hakkinda ( bicak celigi olarak pek kaale alinmadigindan herhalde ) pek bir bilgi yok, cok iyi oldu. Enden artan parcadan iki tane kiridashi yapmayi dusunuyorum , birinde kesici kenara hic kil koymayacagim, birinde ince-kalin kil seklinde kaplama dusunuyorum. Sence amerikayi yeniden mi kesfediyorum , baska bir parametre ya da uygulamayi degistirerek mi denesem bu ikiliyi?

[emrekipmen]

Kil kaplamada biraz deneysel takılmak lazım. Ben de tam bilemiyorum tam olarak. Açıkçası sırta doğru her yandan 3'er milim kadar kaplama ve hamonun ağzında hiç kil olmaması durumunda çok temiz sonuçlar aldım, ancak kilin tutunması açısından yine de çok ince bir film bırakmakta yarar var gibi.
http://www.samuraisword.com/REFERENCE/making/japanse_swordmaking_process.htm
http://www.dfoggknives.com/workshop.htm
Linklerdeki örneklerde ağız da dahil her yer kil kaplı, ancak ağız tarafı 0.1-0.2 milim gibi bir film kaplıyken sırt kısmı 3 milim kadar bir kalın kil tabakasıyla kaplı.
Önemli bir not: Sırt tarafına uygulanan kilin heryerde hemen hemen aynı kalınlıkta olması, özellikle iki tarafta mümkün olduğunca simetrik olması lazım, yoksa bükülme-dalgalanma nerdeyse kesin...

[circassian]

Emre'nin buyuk bir ozveri ile binbir zorlukla - ve gerginlikle  - devam eden hamon sonuclarini beklerken ben de bos durmamis olmak icin hem de resimlerini gonderdigim tantovari nesneyi kaybedince - evet kaybettim valla, bulamiyorum, bir yerden cikacak elbet - herseye bastan baslamak zorunda kaldim. Artan parcalardan birkac tane kiridashi denen japon falcatasi yaptim. Oldukca kullanisli seyler bunlar , her atolyeye lazim. Olaya iyi tarafindan bakarsak hem bir nevi asindirma egitimi yapmis olacagim , hem de bicagin yapim asamalarini da resimleme imkani bulabilecegim. Bu arada kiridashi leri aslinda Emre'nin son halini verecegi kil kompozisyonu ile bicaktan once hamon denemesi yapmak icin yaptim ama simdi agiz genisliklerinin buna yetip yetmeyeceginden emin degilim. Birincil egim acisini dar - 35 derecelerde  -tutarak egim alanini genis tutmaya calistim ama ne olur emin degilim. Su anda bulundugum durum budur , saygilar...

[tolga arıkan]

tantovari bıçağı çok beğenmiştim, umarım çabuk bulursun. resimleri merakla bekliyorum, kolay gelsin 

[sefaçabuk]

Burak hepsi kusursuz, ve temiz duruyor, imrendim doğrusu. Umarım sonuçlar da güzel olur.

[emrekipmen]

Bence de çok güzel görünüyor. Eline sağlık Burak...

[spyderCollector]

Benim de elimdeki artan çeliklerden keskiler yapmak fikri çok hoşuma gitti.
işçilik(ler) ve fikir(ler) ,

çok çok güzel ellerinize sağlık

[durukan]

bıçagın estetiği bencede güzel olmuş idi. ısıtmayı ne ile yapacaksın? ben 1095 de hamonu yakalamıştım. karışımıda mahalledeki inşaatın onunden topladıgım kırmızı toprak ile yaptım. yanı belkide şanstı ancak deneme bitmemeli. 
benim tavsiyem 1- normalizasyonda aman ha havada sogut.
                         2- ısıtırken oldukça dengeli ısıt
                         3- fırın degil ise yani ısı bir taraftan geliyorsa her iki yüzü de değiştire değiştire ısıt
                         4-suya degdirmeden bir kalp atışı bekle
                         5- suda one arkaya derine yüzeye hareketler yap( su diyorum zira ben 1095 i su ile sertleştirmiştim. sanırım şansım yaver gitti.
                        6- su vermeden once yapılacak tüm tesviyeleri yap zira bu çelik pek amansız sertleşebilir. sonrasında delmek, çentik açmak vs pek zor olailiyor.
                        kolay gelsin....

[circassian]

Durukan , 4. maddeyi anlatisin cok hosuma gitti, sen nerden duydun bunu , ustan filan mi var ? 1095 de belki daha kolay olurdu ama bunlar  Eylem'in 1060 lari , hamon konusunda bunlarda pek umudum yok , Isitmayi elektrikli firinda yapacagim, kontrollu yani .Emre , umutsuzluga kapilmayip devam ederse ondan kopya cekip ne kil kullandiysa onu taklit etmeyi dusunuyorum. Artik  ne cikarsa bahtimiza... bu arada sen asit kullanmismiydin , kullandiysan ne kullanmistin ?

[deserteagle]

Beni de gaza getireceksiniz... Fakat yapacağım o kadar fazla şey var ki...

[sefaçabuk]

Tüm öğleden sonram neredeyse 1060 ta hamon yakalarmıyım diye debelenmek oldu, yakaladım da sonuçta ama kimseye bu kadar uğraşmayı önermiyorum, attığınız taş ürküttüğünüz kurbağaya değmiyor. Belli belirsiz çok zor görülen bir şey çıktı.