1060 da hamon olur mu?

[emrekipmen]

Hımm, meşhur "alloy banding" olayı. Güzel tespit ustam. Bu arada asit işlemini iyi yaptığın anlamına da geliyor (hamon olsaydı bu bölgede müthiş güzel belli olurdu).
Bunu bol bol D2'de görüyorum ancan 1060 gibi basit bir çelikte olması aslında üzücü. Çeliğin üretiminde erimede yeterince homojenize edilmemiş sanırım. Bolca karbür bantlar. Bu da çelikte dağılabilen karbon oranının baya düşük olduğuna işaret bence. Külçe çelik eritilip döküldüğünde soğuma yeterince hızlı değildiyse dentrit yapı oluşacak, karbon sementit sınırlarda karbürler şeklinde toparlanacak, gerisi ferrit olacak. Bu sonra haddelenip devasa merdanede plaka haline getirildiğinde bantlar halinde aynen yapı büzüşecek yoluna...

Burada pek yapacak bişey yok herhalde. Bu elindeli çelik Eylem'in yolladığı stoktan mı ustam, ben o kısmı tam anlayamadım. Eğer öyleyse sanırım 900-1000 derecelerde ilk normalizasyonu yapmak lazım gelebilir, bu karbürleri yapıda cözmek zor olabilir. Hele az bir krom ve vanadyum karıştıysa yapıya tam baş belası olabilir. Keşke elimizde bir sertlik ölçümü ve bir mikroskopik inceleme imkanı olsa idi, yanında bir de kimyasal analiz yapabilsek tadından yenmezdi.

Acaba hamon konusunda yaşadığın sıkıntılarda bunun etkisi var mı acaba. %0.6 karbonun yüzde kaçı acaba bu bantlarda kayıp durumda. Yani bana en azından %30-40'ı bu bantlarda kalmış gibi geldi. Bu durumda elindeki çelik 1060 olsa bile martensit yapıda ancak %0.3-%0.4 gibi bir miktar yapıdadır, gerisi bantlarda karbürlerde östenitlenmeden etkilenmemiş duruyor. Bu tarz bir yapı wootz'da güzel oluyor ama yapıda %2 civarı karbon oluyor bu tarz çelikte. Bu orta karbonlu çelikte resmen üretim hatası. Amerikada filan olsa bu parti çeliği defoluya çıkarırlardı...

[sefaçabuk]

Bu çelik Eylemin gönderdiği çelik değil, zaten ben Eylemden çelik almadım. Bu bir yuvarlak malzeme, işte zaten işin ilginç yanı da bu, senin söylediğin yüksek oranda levha malzemelerde görülebilir, yuvarlak malzemede ne gördüm ne duydum, ilk kez başıma geliyor. Dövme sırasında kömürden kükürt almış da olabilir, ama malzemde krom yada vanadyum düşüncene katılıyorum. Bu durum karbür dizilimine benziyor ama merçekle baktım parlama göremedim, ya vardı ben göremedim ya da mercek yetersiz geldi, aslında burada belki bıçağı kırmak gerekebilir, kırıp kırıldığı yerdeki durumdan birşeyler çıkarılabilir. Bıaçğı denemek için balkon demirindeki 20x30 lamaya vurdum, 3 mm kadar daldı ama ağızda hiç bozulma yok. Bu çelikten keski ve murç yapmıştık geçen yıl, hala kullanılıyor ve durumları çok iyi.Tuhaf bir durum

[emrekipmen]

Sonuçta yuvarlakta da dendrit yapı çekmede uzayacak, ve de döverek yassılaştırmışsın, sonuç aynı...

Daha önce O1'de çalışan birisinin Britishbladesforum'da gösterdiği O1 bantlarına benziyor. O durumda karbon oranı 1060'tan daha yüksek, hatta belki %1 gibi olabilir, bantlardaki kayıpla yine de ötektik civarda kalmıştır. Eğer O1, L6 tarzı bişeyse zaten hamon olmaması oldukça normal, sonuçta karbon çeliklerine oranla çok daha derin sertleşir, kil mil pek kar etmeyebilir.  Ancak performans iyiyse alaşım bandı olmuş olmamış önemli değil ustam  Hoş bir bulgu ne olursa olsun....

[sefaçabuk]

Yahu katanada da hamon olmamıştı, şimdi asitle girişsem demek ki onda da bu çıkacak. Aynı malzeme çünkü. Evet haklısın öyle ya da böyle en azından elde bu olaya yönelik bir örnek ve yeni bir deneyim oldu. Hamon olmasın varsın ama bu bıçağı bir eziyet testine soksam mı diye de aklımdan geçmiyor değil hani. en azından çelikten 2 m kadar daha var.

[sefaçabuk]

aklıma gelmişken sana sorayım usta, bladeforumda filan belki denk gelmişsindir AISI M2 yada Thyrapid 3343 (1.3343) thysenn firmasının çeliği, bundan bıçak filan deneyen olmuşmu, hiç rastladın mı?

[emrekipmen]

Yok ustam, daha önce duymadım Thyrapid'i. Ancak M serisi bazı tekno çılgın bıçak ustalarınca bolca kullanılır. En favori olanı M42 sanırım, ancak M2'yi duymuştum kullanıldığını. Hatta bolca kullanıldığını biliyorum. Hele bir "M2 knife" diye arat google da tırnaklarla, bak ne kadar çok deli var bununla bıçak yapan  Abicim zımpara dayanmaz yahu 

[circassian]

Arkadaslar , kusura bakmayin ,cok ara verdim. Son durum asagida goruldugu gibi. Degiskenler cok oldugu icin , mesela kullandigim kilin ise yarayip yaramadigini kontrol edebilmek icin eski bir egeden de uyduruk birsey yaptim. Aslinda bunun ne celigi oldugunu bilmiyorum ama sig sertlesen birsey oldugu muhakkak oldugundan hic degilse kilin ise yarayip yaramadigini 1060 dan daha iyi kontrol edebilirim gibi sanki . Bu ornege w1 muamalesi yapmayi dusunuyorum .Tum ornekleri ayni grenle zimparalamadim . Tanto taslama cizgisinin uzerinde 220 kum . taslama egimlerinde 360 ile bitti , ege-bicak egimleri 120 kum , keskilerin kucuk olanlarinda bir tanesinde agzi sifira kadar incelttim . digeri 0.5 mm , egimler 400 ile bitti. buyuk keski - kullanmayi dusundugumden - yine daha kalinca bir agiz ile birakildi .
Bu sirada takildigim bazi konular oldu , soyle de bir kaynak buldum. Daha once verilip verilmedigini bilmiyorum ama verilmedi ise gercekten ise yarar birsey. http://books.google.com.tr/books?id=boKzK-u2MoIC&printsec=frontcover&dq=Heat+treater's+guide:+practices+and+procedures+for+irons+and+steels&hl=tr&ei=EKg1TIXiEpGhOPux6egF&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false  - sonunda git yazan kucuk kutucugun icine celigin hangi normda olursa olsun ismini yazarsaniz kitap icinde arama da yapabilirsiniz . 0.60C celikler icin internette birsuru farkli isil islem dereceleri belirtilmis, ben bunu kullanmaya karar verdim , sonucta ne kadar az karbon o kadar fazla isi demek galiba. Burada 1060 icin onerilen sertlestirme isisi 815 c
 Bir de hamon icin tanecik boyutu cok onemli oldugundan belki de 800 - 760 -740 seklindeki normalizasyonu burada tavsiye edilen 885 c de tekrarlamam gerekebilir , ne dusunuyorsunuz ?
Sefa Hoca'nin ve Emre'nin son islerindeki hamon isi sahane gozukuyor ama bu is hakikaten cok guc , yarin - eger normalizasyonu tekrarla demez iseniz - kil kaplama isine ve su verme islemlerine ege ile baslamayi dusunuyorum , sonuclari resimlerim

[sefaçabuk]

Burak formları güzel görünüyor. Ben 1060 sandığım çeliğe sanıyorum 780-800 civarında su vermiştim. 885 biraz uygun değil gibi görünüyor. Eğelerin karbon oranları genellikle %1 in üzerindedir, eğede iyi bir hamon yakalayacağını düşünüyorum, patlama çatlama yaşamassan elbette. Özellikle eğede su verme sırasında uyanık olman ve hızlı hareket etmen gerekebilir, ince bir yağ kullanmalısın ve bence yağa daldırdığında gözle izleme olanağın varsa renk çok koyu kırmızıya geldiğinde çıkarıp dışarıda bir kaç saniye bekletip tekrar daldırmanı öneririm. Eğede su verme sıcaklığını 900-915 dereceler civarında seçersen daha iyi sonuç alacağını düşünüyorum, elbette bu sıcaklıklarda bir-iki dakika beklemekte yarar var. Kolay gelsin şimdiden merakla bekliyoruz.

[circassian]

Once ege-bicaga su vermeyi dusunuyordum ama, icinde ne kadar karbon vardir emin olamadigim icin, bugun kucuk keskilere 815 c de su verdim. Yuzey aktivitesi hemen su verildikten ve  1/1 demir klorurde daglandiktan sonra asagidaki gibidir. Yorumu isi bilenlere birakiyorum ama daglamadan sonra sanki birseyler gorunuyormus gibi ise de zimpara bu goruntuyu hemen yokediyor.  Ege camurla kapli bolgelerde celigigi asindiriyor diger bolgeler sertlesmis gorunuyor ama belirgin bir gecis hatti yok Sanirim bu seferde cok basarili olamadim.
Kil kalinligi iki tarafta toplam sirt kalinligi kadar idi. Samot ( toz halde ) ve dokumde kullanilan ve revetman denen bir tozu karistirdim. Samotta kesinlikle celige tutunma saglayamadim ( elekten gecirsem bile ) ancak yari yariya bu karisim ile tutunma saglayabildim. Kil su verme sirasinda tamamen dagildi. 30 derecede ve yuzde 10  kadar tuzlu su kullandim.

[circassian]

bir daha nitrik asite sokmadim. ikinci resimde galiba gercek bir hamon var ama benim istedigim yerde degil , tam o bolgede camir bitiyordu yani sapin sonuna kadar kaplanmamisti  , orada daha iyi bir gecis hatti var sanki.

[sefaçabuk]

İkinci fotoya baktığımda sanki hamon var ama çok gerilerde oluşmuş gibi geldi, en iyisi yüzeyi 400 e kadar zımparalayıp öyle asite batırmak. Şu anda ben fazlaca bir yorum yapamıyorum, 400 e kadar zımparalyıp dağla istersen bir de öyle bak.

[emrekipmen]

Güzel çalışmalar Burak, öncelikle taşlamaların çok temiz, kutlarım ...
Şamot tek başına tutunamıyor, biraz kil - kül vs katkı istiyor, haklısın. Tuzlu suda tutunabilmesi çok zor, belki geleneksel şekilde tel sararsan kurumuş kilin üstüne su verme sırasında daha iyi tutunur. Benim denemelerimde de aynı şekilde su verme sırasında dağılan kil kaplamada hamon konusunda başarılı olamadım. Sertleştirme tüm yüzeyde oluşuyor vaktinden önce dağılırsa...

Resimlerde  hamon diyebileceğimiz bişey görünmüyor daha, Sefa hocanın tavsiyesini yineleyeceğim, ne kadar başarılı olduğunu tamamen temizleyip, ince zımpara yaptıktan sonra görebilirsin. 400'e kadar bir tarafta temizlik yapıp hızlı bir asit dağlaması ve hafif bir zımpara veya çelik yün ovalamasından sonra hamon vrsa zaten bariz bir şekilde belirir. Hamon olsa da olmasa da güzel çalışmalar, tebrikler ...

[circassian]

Bir resim bin tane laf demekmis , sorulariniza acigim...

[circassian]

artik gonul rahatligi ile gomebilirim...

[Metin Sakin]

Çatlakları görünce içim cız etti

geçmiş olsun başın sağ olsun 

[circassian]

Dostlar sagolsun , bu isin dogasinda var bu . Tam da bunun icindir ki  burda bazi adamlara usta diye hitap ediyoruz, Yoksa hepimiz usta olurduk ...

[sefaçabuk]

Burak orada güzel hamon oluşmuş ama görünen o ki tuzlu suda işini iyi yapmış, çatlaklar için üzüldüm ama yapacak bir şey yok, deneyim deneyimdir. Bu çatlayan arkadaş eğeden mamül olan mı? eğer oysa ve su verme ortamını tuzlu su seçtiysen bu çatlaklar çok normal. Ancak 1060 ise çok ilginç. Hangi malzeme bu çatlayan?
Ateş tuğlası çamuru ( genel geçer adıyla şamot) yüzeye tutunmada sorun yaratmıyor, denemelerimde çok seyrek bu sorunu yaşadım. Çamuru yüzeye sıvadığımda hemen oksi-gaz aleviyle ısıtıyorum ve yüzeye çok sağlam yapışıyor. Çamurun içerisine konulan malzemeler orada neler yapıyor açıkcası hiç bir fikrim yok, Emre bu konuda daha deneyimli, oldukça fazla karışım bilgisine sahip.

[circassian]

Bu 1060 , genelgecer adiyla "Eylem'in celigi" . 815 c de 20 dak demlendi , Keskiler ancak bu sicakliklarda adam gibi sertlesmisti. Bu ornekte hersey olmasi gerektigi gibi - sirta ege cok cok az calisiyor , agiz ve camur koymadigim diger yerler neredeyse o1' i aratmiyor. 6mm burun kalkti  ( sori ), bu kalinlikta ve kisalikta sasilacak sey ama bu da farkli sertlestirildiginin kaniti. Hicbir enine yamulma olmadi.Kil sertlestirme sonuna kadar tutundu .Hersey oldukca iyi gidiyordu ,tek hata bana kalirsa suda cok tuttum , daha erken cikartmak gerekliydi , cit sesleri  5-6 saniye sonra gelmeye basladi. Bu arada sunu da gozlemledim , hamon yapiyorsan mutlaka bicagi suda hareket ettirmek gerekli , su " buhar etkisi" denen seyin bu kadar etkili oldugunu bilmezdim.
not; ege bicak coktan cope gitti , kaderi bununla ayni oldu . Acaba agzi daha kalin biraksaydim sirttaki kalkisi karsilarmiydi? herneyse , sonucta 1060 da zor da olsa bir hamon olusuyormus , ama sanirim yuzey bitirildikten sonra daha yuksek karbonlu olanlara gore daha az goze carpan birsey olusacak.

[sefaçabuk]

Keşke kesintili su verseydin, yani bir kaç saniye tutup çıkarıp tekrar sokmak gibi. 6mm yi nereden telafi ettiği zaten anlaşılıyor, çatlaklara baksana.

[emrekipmen]

Burak geçmiş olsun 
Ama bunlar bu hobinin cilvesi, çeliğe alışana kadar onlarca bıçak çöpe gider genelde...

Önce bir soru: Ağız kalınlığı ısıl işlem öncesi neydi? Tuzlu su için oldukça kalın bırakmak gerekli, 1 mm kadar  ancak o zaman sırttaki deformasyonu ağız kısmı da karşılayabilirdi... Bir de tuzlu suyun ısısı?

Gözlemlerim: Öncelikle ben hala hamon göremiyorum sanırım. Gördüğüm kilden açıkta kalan yerlerdeki dekarbürize tabaka, çatlağı ciddiye almayıp güzelce bir temizlik ve asit işlemleri yap bence, tahmin ediyorum ki burada hamon çok az daha üstte ve daha ilginç bir şekilde, sanırım bu şekiller kilin şekline denk geliyor değil mi?

Bir de bıçaklar tek ağızlı değil mi? O durumda çatlama ihtimalleri artacak. Bence aynı denemeyi bir de bitkisel yağda denemelisin, muhtemelen güzel sonuçlar alırsın, ancak çatlama riski olmadan. Tabii yağı biraz ön ısıtma önemli, 40 derece güzel iş görüyor...

Geçmiş olsun tekrar, umarım hevesin kaçmamıştır, bu tip bir olaydan sonra tepem atıp 2 yıllığına hobiyi bırakmıştım 5-6 yıl önce...