ben yazana kadar çok mesaj gelmiş 
---------------
Müsabaka baltasıyla bu baltayı karşılaştırmak,
köylü Ahmet Aganın Reno 12 Toros'una bakıp "araban ferrarinin yanından geçmez, yarışlarda seninkini kim kullanır?" şeklinde bir karşılaştırma olmuş.
Farklı imkan ve koşulların çözümlerini karşılaştırmak açıkçası elma armut karşılaştırmasından öte gidemez.
Paylaşılan yarışmalardaki baltalar, yumuşak, saten gibi düz kütüğü kesmekten ibaret olan "felling" yani ağaç devirme işinde gerçekten çok iyidirler
ancak bu baltalarla sobalık odun için kütük yarmadıklarının, fasülye sırıklarının ya da çit kazıklarının uçlarını biçimlendirmediklerinin, sair marangozluk işleri yapmadıklarının, kazık vb. çakmadıklarının, devrilmiş gövdeyi yan dallardan arındırmak için optimize etmediklerinin, bilek kalınlığında meşe dallarını kütük üzerinde bölmediklerinin de farkındasınızdır. Çeliğin inceliğini ve sertliğini belirlerken de kuru meşe, selvi, mazı ve bunların budaklarını da hesaba katmadıklarını görmek için fazla kafa patlatmaya da gerek yok.
İşine göre özelleşmiş bir çok baltanız olacaksa sakallı baltayı muhtemelen kütük soyma, kereste biçimlendirme gibi marangozluk amaçları için atayabilirsiniz. Sakallı balta kütük yarma için yeterince iyi bir kama kesidine sahip değil. Ağaç devirmek için de yeterince ince değil. Salt yumuşak odunda kullanmayı amaçlayıp daha düşük meneviş verilip ve dar ağız açılarına göre açılmıyor da. Buna karşılık iki ucunun köşelerinin varlığı ve ağzın bu noktadaki doğrultusu, ağzın özellikle geniş oluşu, fazla kavisli olmayışı, namlunun arkasından tutarak çalışmaya imkan vermesi falan, bunu marangozluk işlerinde öne çıkarıyor.
Bu sakallı baltaların küpü, sapın yukardan aşağı, boylu boyunca geçirilmesi için biçimlendirilmiştir. Sapın yerinde sıkı durması için fazla teferruata ihtiyaç yoktur. Küpün büyüklüğü ve biçimi tüm sapın alabileceği azami kesiti dikte eder. Sapın kesiti ise boydan boya küçülse de rağmen aynı biçimdir. Herhangi bir boyuttaki kullanıcı, herhangi bir amaç için kullanacağında kendi için uygun bir yada iki noktada sapı tutabilir. Farklı amaçlar için farklı kısalıkta balta kullanımı bunda asgaridir. Uzun bir sap takarsınız, duruma göre ilerden yada geriden tutarsınız.
Batı tipi baltalarda ise baltanın biçimi fazla optimize edilmiştir. Bu nedenle daha kişiye ve kullanıma özgüdür. Doğru batı baltası daha iyi performans verir ama bu performans artışı doğru kişi ve amaç ile kısıtlıdır.
Çok yazdım, çok olunca genelde gereksiz detaylar ve laf dolandırma illa ki oluyor kusuruma bakmayın.
Bu sakalllı balta ve diğer yerli türlerin çok iyi örneklerini görmeden aslında karşılaştırmak çok doğru değil. Bu baltalar, halkın alabileceği fiyatlarda olan, tek tek üzerine fazla düşülmeden üretilen ve bakımı, bilenmesi pek de bilinçli ve disiplinli yapılmayan aletler. Ucuz olan her alet gibi daha fazla çoban eşeği muamelesi görüyorlar. Hele bu aleti tanıyıp iyi örneklerini kullanır olalım bence o zaman karşılaştırma yapabiliriz.
Bu arada Amerikalıların Hudson Bay axe tipinde baltaları da olduğunu ve bunu biraz daha genel amaçlı kullandığını ancak bunu bile İspanyollardan gelmiş falan diye az biraz yabancıladıklarını unutmamak lazım. Balki de sakallı balta kültürlerinde olsa anlata anlata bitiremeyecekler yada bu koyundan da çok güzel bir post çıkaracaklar.
82 Yanıt
34566 Gösterim