Murat hocam, öncelikle bildiğim kadarı ile demir nabit olarak doğada çok nadir bulunuyor. Yani genel bir üretim tekniği olarak sizin dediğiniz gibi bir üretim tekniğinden bahsetmek yanlış olur. Yalnız izabe ocağından çıkan luppe için böyle bir şey söylenmiş ise bu benzetme doğru bir tarif olabilir.
Türkçe de aslında bu konuda bir sıkıntı var, teknik terimlerde bir yetersizlik var. Cevher deyince biri doğada bulunan formunu anlıyor, diğeri izabe ocağından çıkan ürünü.
Bizde bu deneyi yaparken “cüruf” konusunda sıkıntı çektik.
1- dövme ile oluşan demir cürufu
2- ocak içinde oluşan cüruf
3- izabe ocağında oluşan akışkan cüruf
Hepsi birbirine girmeden bir çözüm bulup, çekiç cürufu, ocak cürufu ve akışkan cüruf diyerek kendi aramızdaki iletişimi düzeltebildik.
İzabe işlemi için en uygun demir cevherlerinden biri hematit ( Fe2O3 ). Bu cevherde içerikteki demir gözle görülür veya parçacık olarak değil atom seviyesinde. Yani Isının yükselmesi ile taş erirken demirde atom sevide birbirine tutunmaya başlıyor. Pek çok bölgede oluşmaya başlayan küçük luppeler büyüyerek sonunda tek bir bütünmüş gibi görünen yapıya dönüşüyor. Sefa hocamın da dediği gibi, beklide son aşamalarda tuyare girişlerine yakın erime sıcaklığına yaklaşsa da bunun luppenin geneline yansıtamayız.
Ayrıca bu izabe işleminde hata olması için pek çok faktör devrede, standart bir ürün çıkarmakta bence çok zor ve çok tecrübe gerektiren bir konu. Sefa hocamın da dediği gibi bazı bölgelerde karbon miktarı daha yüksek bazı yerlerde az, çıkan ürünü tek bir bütün veya homojen bir bileşenmiş görmekte hatalı olur tabi.
Süre, cevher miktarı, cevherin içeriği, hangi aralıklarla kömür cevher koyduğun gibi konular gözlemleyebildiğin konular ama bunları doğru yapıp yapmadığını gözlemleme sansın yok. Yani ne fırının iç sıcaklığını görebiliyor nede akışkan cüruf var mı luppe oluşmaya başladı mı bilmiyorsun. Fırın altı açılıp akışkan cürufu görene kadar hep bir endişe…
Bu olayda hala kafama takılan pek çok soru var. Misal, yüksek sıcaklıkta demir oksijenle temas ettiği sırada karbon kaybeder. Peki o zaman ısının yükselip karbon miktarının arttığını varsaydığımız ( yani tuyare girişleri, oksijenin en yoğun olduğu ) noktalarda aslında karbon miktarı artar mı? Yoksa oksijen ile temas yüzünden azalır mı ?
