Uddeholm Arne (O1) basitçe ısıl işlem adımları

[Levent88]

    Öncelikle herkese selamlar.
    Forumdan bir hafta kadar önce aldığım arne(O1) çeliği inceltemedim ve 6 mm olarak devam etmeye karar verdim. Arne yerine O1 diyerek devam edeceğim umarım yanlış değildir. Forumda O1 ile bulabildiklerim ve bulamadığım boşlukları yazıyorum. Basitçe boş kısımlar ve yanlış yerler düzeltilirse çok sevinirim.
   
     Diyelimki bıçakların şekil verilme işlemleri bitti. Yapmam gerekenler.
     1) normalizasyon
     2) su verme
     3) meneviş
     
     Şimdi bu işlemleri açıyorum, eksikler ve yanlışlar konusunda yardımınızı esirgemeyin. Ama kolay bir anlatımlada olursa okadar güzel olurki anlatamam. Çünkü bilmemek ve öğrenme aşamasında iken üretmeye kalkışmak, iyi sonuç beklentisi yüzünden, anlamakta zorluk derecesini tavan yapıyor.

     1) NORMALİZASYON: O1 için kaç derecede kaç dk beklemeliyim yada kaç dereceye çıkacağız,  çeliği ocaktan alıp hemen soğumaya bırakmalıyım?.
     2) SU VERME: mıknatıslamanın kaybından itibaren 1.5 ton kadar daha açık bir olana kadar çelikt ısıtılma devam edecek ve orada bekleyecek.
    Yani kaç derecede kaç dk bekletilecek? Sefa beyin ısıl tav renkleri tablosu sanırım O1 ler üzerineydi, ısıyı öğrenirsem ordaki renklerden faydalanırım çünkü ısıyı ölçme imkanım yok.
     Gerekli ısıda kaç dk bekleyeceğim. Isıyı sabit tutmak için bıçağı ateşe ileri geri harekler yaptırarak,  bıçağı anlık hareketlerle ateşten uzaklaştırıp yakınlaştırarak ısının artmasını engelleyeceğim,  doğrumudur?
    ısıl işlem sıvısı olarak ince yağ denilmiş vede önceden biraz ısıtılmış. Motor yağıysa kaça kaç yağ olacak? Yada ulaşılabilir ve hızlı olarak, malzemeden en iyi perfonmansı hangi ısıl işlem sıvısı/karışımı ( mesela kostik çözeltisiyse kaç gr kaç,lt)  ile elde ederim? Iısıl işlem yağları(örn: Belgin benim için pahalı.) konala da deniliyor ama performansı ne olur bilmiyorum.
    Bıçağın bütün işlemler bittiğinde 60 62 hrc arasında olmasını istiyorum.
      Bıçağı 200 derecelerde çıkarmam söylenmiş. Emre bey bununla ilgili 10 12 sn demiş. Bakın sayarım şakam yok
     3)MENEVİŞ: Çeliğii kaç dereceye çıkaracağım ve orada bir süre kalacakmıyım?  Su verme işleminden önce bıçağı tam soğutayımmı yoksa devammı. (Isıl işlemden sonra meneviş varsa profili yıkayayım mı,  öyle ise nasıl yıkamalıyım?
    Kaç derecede  kaç meneviş bana kaç hrc bıçak bırakır.  Menevişte soğutma tam olarak nasıl olmalı( O1 içi)

[Şeref Acar]

Merhabalar
https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=2025.msg41188#msg41188
Burada O1 ile ilgili ısıl işlem bilgileri mevcut.
Östenizasyon için 5 dk demiş. 5dk 800-820 derece
arası bekletip havada kendi kendine soğutun.
Sonra aynı sıcaklıkta ayçiçek yağında su verin.
Yağa daldırdıktan 5 sn sonra çıkarıp yamulma
kontrol edilip düzeltilebilir. Sonra da tamamen soğutulur.
Menevişi de 2X30 dk demiş 250 derecede yapılabilir.
60-62 hrc işini boşverin.
Kolay gelsin

[Levent88]

    Şeref çok sağol. Metalurji bölümününde bu başlığa baktım oysaki. O1 en sağda olunca telefonda göremedim. Yalnız Emre Kipmen in bir yazısında ısıl işlem yağlarının bir performans karşılaştırması vardı. Orada bitkisel yağların performansı çok düşüktü. Sanırım orada kullanılan çelik 1090 yada 1095 ti. Yanlış hatırlıyorda olabilirim. Bu durum O1 için geçerlimidir acaba. Yoksa O1 ısıl işlem sıvısı seçimi konusunda biraz daha şeneği olan bir çelikmi. Okuduğum kadarı ile öyle gibi ama sormadan emin olamıyorum tabi.
    Bird e bilgilenme amaçlı soruyorum, havada beklesin dediğiniz ısıtma işlemine östenizasyon demişsiniz. O normalizasyon değilmiydi. Ardından östenizasyon geliyordu. Yoksa O1 e özel bir durummu bu?

[Şeref Acar]

Orada hatırladığım kadarıyla bitkisel yağ
denenmemiş. Aslında bu konu farklı bir konuda
tartışılmıştı. Aklımda kalan bitkisel yağla su
vermemek için hiçbir nedenin olmadığıydı.
Normalizasyon, östenizasyon iş olarak aynı şey.

[deserteagle]

Isıl işlemin ne olacağı zaten firma dokümanında güzel anlatılmı o nedenle bir daha anlatmayayım.

Onun yerine bunu nasıl arayıp bulacağınızı söyleyeyim.

Google'da

Kod: [Seç]

uddeholm arne pdfiçin arama yapın. Çeliğin yanına aramada pdf derseniz çok büyük olasılıkla çelik kaliteleri için olan aramalarınızda kaliteli sonuçlar alırsınız.

https://www.google.com.tr/search?q=Uddeholm+Arne+pdf

Bu da en tepede gelen sonuç:

"Arne eng-120901 - Uddeholm" - http://www.uddeholm.com/files/PB_Uddeholm_arne_english.pdf

Dokümanda geçen bizimle ilgili kısım da bu:

Hardening

Preheating temperature:  600–700°C (1110–1290°F)

Austenitizing temperature:  790–850°C (1450–1560°F)

Temperature   Soaking time (*)(minutes)   Hardness before tempering
°C     °F                                     
800  1470                  30                      approx. 65 HRC
825  1520                  20                      approx. 65 HRC
850  1560                  15                      approx. 63 HRC

* Soaking time = time at austenitizing temperature after the tool is fully heated through

Protect the part against decarburization and oxidation during hardening.

Google'ın çevirisi:

sertleşme

Ön ısıtma sıcaklığı: 600-700 ° C (1110-1290 ° F)

Östenitizasyon sıcaklığı: 790-850 ° C (1450-1560 ° F)

Sıcaklık Islatma süresi (*) (dakika) Temperleme öncesi sertlik
°C °F
800 1470 30 yaklaşık. 65 HRC
825 1520 20 yaklaşık. 65 HRC
850 1560 15 yaklaşık. 63 HRC

* Doldurma süresi = Alet tamamen ısıtıldıktan sonra ostenit haline getirme sıcaklığındaki süre

Sertleştirmede kısmı (parçayı demek istiyor) dekarbürizasyon ve oksidasyona karşı koruyun.

Dokümanda benim tecrübe etmediğim bilgi verili. Ben okuyup size doğrudan bilgiyi aktarıp da sanki tecrübem varmış gibi paylaşmamalıyım. Örneğin 800 mü 825 mi yoksa 850°C'de mi tavlayıp da su vereceğinizi dokümanı okuyup da kararı kendiniz vermeniz bence en doğrusu.

[deserteagle]

Yağın ne kadar hızlı olması gerektiğini ise böyle bulacaksınız:

Görsel için arama sözcükleri:
    01 steel steel TTT diagram
yada
    01 steel steel CCT diagram

Görsel aramasının linki bu:
https://www.google.com.tr/search?q=01+steel+phase&source=lnms&tbm=isch

Burada karşımıza gelen 2. sayfa budur: http://www.cashenblades.com/steel/o1.html
Bundaki diagrama bakalım:



Üstteki grafikten yapılacak yorum "perlit burnu"nu geçecek hızda soğutmak için 10 saniyemiz var demek. Yani tav sıcaklığından 600°C civarına 10 saniye içinde düşmeyi sağlayan yağ bize yetiyor.

Türkçesi: 01'i yağda soğuturken yağ yeteri kadar hızlı soğutuyor mu derdiniz pratik olarak yok.

[deserteagle]

Madem ki sıcaklık ölçme şansınız yok, o halde bu konu size yardımcı olacak:

https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=6.0

[marslan_51]

Balık vermek yerine tutmayi öğreten ustalarimiz var. Çok sansliyiz, tesekkurler Eylem Usta.
Gerci bonus olarak balikta verilmis

[Levent88]

  Eylem bey teşekkür ederim. Anlatımlarda, "türkçesi" denilen cahil bölümleri öyle yaralı ki anlatamam...... Profili. Çılardım geriye normalizasyon,ve su kaldı....

[Levent88]

    "Tamamen el emeği olsun" cümlesini kurmak çok kolay ama uygulama çok zormuş. Eğe ile...... Konuya dönecek olursak :
     
     Bir demirci arkadaşım mazot kullanıyor ısıl işlem sıvısı olarak. Bende onun atölyesini düşünüyorum ısıl işlem için. Mazotun O1 için artı eksileri olurmu. Amaç soğutmaksa sanırım mazotun bir zararı olmayacak. Eylem bey sizin paylaştıklarınız ve söylediklerinize bakılınca mazot kullanılabilir gibi. Ama kimyasal açıdan herhangi bir sorun olacaksada ince yani kışlık bir motor yağı alabilirim. Bu konuyuda hallettiğim zaman sorunlarımın büyük miktarı hallolacak. 

     Birde konuda bağımsız olarak ben herkese çok teşekkür etmek isterim. Özellikle bir kemik kadro var ki,  kendileri için okadar basit olan bir soruyu karşı tarafı rencide etmeden, bir bilgiyi bin paraya satmadan cevaplıyor ki bu müthiş bi durum. Çok teşekkür ederim herkese..

[deserteagle]

Hiç mazot kullanmadım, popüler bir yöntem olarak listelendiğini de görmedim. Bilmediğimden dolayı bunu önerip de sorumluluğunu alamam.

[Levent88]

    Ozaman ben ucuzundan ince bir motor yağı alıp ısıtarak kullanayım. En iyisi bu..

[deserteagle]

En ucuz olmasıysa amaç niye çiçek yağı değil???

[Levent88]

    Eylem bey forumda okuduklarım genelde sentetik yağdan bahsetmiş, oyüzden. Eğer motor yağı daha iyiyse (daha ince) çiçek yağına göre ucuz bir motor yağının ücretinin fazlası kabul edilebilir die düşündüm. Ama çiçek yağı daha iyiyse ondan alırım,  üstelik 5 lt teneke yağ olarak çalışmayada çok uygun olur. Su verirken çeliğin kesme, batırma ve sekiz çizmesi için yeterli vede dayaklı bir kap olur yağ için

[deserteagle]

motor yağı nerede geçiyor?

[Levent88]

   Sentetik yağdan ben bunu anlamıştım ama yanlış anladım galiba??
   Çok uzatıyorum kusura bakmayın, pek bilmiyorum ve günde forumda 1 2 saat okuma yapmama rağmen bazen temel eksikliği yüzünden yazılanları tam kavrayamıyorum. Ozaman çiçek yağıından kasıt ayçiçekmi yoksa kanola mı? Onu netleştireyim sonrada yağı alma işine girişeyim yavaştan.

[Levent88]

   O1 bıçağa renklere bakarak kabaca 750 derece gibi normalizasyon yaptım. Ardından gene profilin rengine bakarak 800 850 arasında mazotta su verdim. Deneme amaçlı. Isıl işlemi yapılmış O1 ile,  Bora nın 440c bıçağının sırtlarını güçlü bir şekilde birbirine vurdum. O1 den kalkan parçanın 3 yada 4 katı büyüklükte bir parça kalkıp çentik oluştu. O1 de sadece parmak ucuyla kontrolde tırnak takılırken, 440c de 2mm çentik oluştu. Sanırım ısıl işlem başarılı oldu. Yada O1 daha iyi bir çelikti,  hiç zarar görmemelimiydi?