Doğru; iki eksen/aksis'den birinin adı apsis. Ancak Emre "iki aksis" diye kullanmış yani Emre'nin kullanımı doğru.
Emre, bu estetik konusu çok dipsiz bir kuyu. Oluşturulabilecek prensipler, şablonlar, kurallar da haliyle çok zaman öznel oluyor. Benim beğenmeyeceğim rengi Çinli'nin tercih etmesi gibi içinde göz zevkini barındıran şeyler fazlasıyla değişken olabiliyor. Ancak bir şeyler ortaya koymadan da ortaya bir tarz çıkmıyor.
"Gelişine vuruyorum topa" mı diyorsun yani
Devam edeyim:
Her türlü estetik görüş, aynı ahlak konusu gibi bir ölçüde subjektif bir konudur tabii ki. Yine de estetik tamamen subjektiftir demek de tam doğru olmaz. İnsanın genetik kodlaması, tabiata bakışı, şekilleri algıladığı duyu organlarının her bireyde az çok aynı mekanizmaya sahip olması yüzünden estetik algılayış kültürel ve bireysel etkilenimlere sahip olsa da, simetri, orantı, denge gibi biçimsel görüngüler bu açıda genel geçer bazı ortak özellikler belirliyor...
Bir domatesi ele alalım. Bu obje öncelikle fonkisyonel anlam içerir, onu kullanırız, yeriz, suyunu içeriz, ezeriz salça yaparız, kuruturuz vs. Bu objenin estetiğinden bahsedebilmek için onun biçimini ele almamız gerekir. Her doğal yapı gibi kendi içinde belli bir denge barındırır, rengi alımlı olabilir, şekli simetrik olabilir, olmayabilir. Ancak bu konuda tüm yargılarımız domatesin kullanımını içeren deneyimlerden beslenir. Yani domates görmemiş bir afrika yerlisinin yargısı bizim yargımızdan daha objektif olacaktır.
Bıçağı da bu açıdan değerlendiriyorum. Kendi başına mesela bir heykel veya dans gösterisinden farklı olarak bıçak ne olursa olsun fonksiyonu üzerinden öncelikle değerlendirilir. Estetik bu açıdan bence bıçağın fonksiyonunu ön plana koyacaktır. Öncelikle keskinlik, ergonomi, büyüklük, kalınlık, genişlik, namlu biçimi - eğimi, amaçlanan kullanımına uygunluğu, çelik seçimi, kabza malzemesi, bunun işlenme şekli ve amaçlanan tutuşa uygunluğu vs. vs...
Bu açıdan baktığımda kabza estetiği hakkında fikirlerimi sadece ve sadece kullanımından bağımsız olarak, sadece bir biçim olarak kabzaya uygulamanın anlamsız olacağını söylemeliyim. Örneğin perçin büyüklüğü ve yerleşimi bir kabzada görsel olarak hoş görünebilir ancak kabzanın dayanımını etkileyebilir. Yetersiz yerleştirilmiş küçük ve sayıca eksik pinler ile büyük ve zorlu kullanım görecek bir kabzada hoş görünse bile fonksiyonel olarak eğer bıçaktan anlayan bir kişi açısından bakıyorsak estetik değildir. O kişiyi görür görmez rahatsız edebilir. Ya da parmakların kavrayacağı bölgelerdeki eğimler bıçağın ergonomisini olumsuz etkiliyorsa kabza istediği kadar muhteşem görünsün estetik değeri düşüktür bir kullanıcı için.
Bu noktada bence örnekler üzerinden gitmem daha doğru olacak sanırım...
35 Yanıt
8980 Gösterim