Bu parcanin top mermisi olduguna eminmisiniz. Kovan kiami ise neden patlasin. Cekirdek ise degil. Sanki baska bir parca gibi. Belki topun kendisi dagilmistir. Bide tarih dogrumu. Bence internette falan meraklisina satin aldiginiz para ile uygun bi celik lama alir bicak yaparsiniz. Bakarsiniz ciddi bir alicisi cikar.
Tarih doğru gezdiğim bölgede benzer şeylere sık rastlamak mümkün siperler bilene olduğu gibi duruyor. Üzerindeki siyah tahminimce bakır şerit yiv-set ile alakalı birşeye benziyor tahminim çekirdek ama internette benzerlerini araştırma yaptım ve hatta benim bunu bulduğum bölgede bulunmuş haberi bile yapılmış patlamamış denilmiş.
Böyle birşeyi satmak yasalmıdır değilmidir bilmediğimden hiç o işe girmeyeyim sonuçta savaş kalıntısı 
Teknik olarak o şey bir hurda.Arkeolojik bir malzeme değil.Arkeoloji kalıntılardan tarih çıkarır.Çömlek parçalarının şeklini , içeriğini ve bulunduğu yeri irdeleyerek bir tarih çıkarmaya çalışır.İşte killerden yapılan çömleklere şu şekilde şekil verilirdi içinde şu taşınırdı.Bulunduğu yer bir kervan güzergahıydı veya eski zaman pazarıydı gibi.İnternete girdiğinizde "İmperial Russian Army Guns" yazdığınızda bu topun üretim yerinden kabul damgalarına kadar her şeyi bulabilirsiniz.Bu mühimmatın her şeyi dökümente edilmiştir.Yazı ile kayıt altına alınmıştır.Rus arşivlerine gidersiniz ve tarihçilik yaparak bilgi edinirsiniz.
Aslında sanılanın aksine bu kalıntı arkeolojinin ilgi alanına girmiyor hele dünya savaşları hiç girmiyor ha birinci dünya savaşı için bazı siperlerde kazı yapıyorlar çünkü herkes İngilizler gibi her şeyini yazıya geçirmemişti.
Çanakkale savaşından sonra Çanakkale halkının işinin hurdacılık olduğu nakledilir.Öyle ki 1950'li yıllara kadar bölgeden pirinç kovanlar , demir top şarapnel parçaları ve dikenli teller vs envai çeşit hurda hatta batık gemilerin ulaşılabilen parçaları hep satılmıştır.Bunlarla alakalı tarihi bilgiler var.Gelibolu'dan şu kadar ton pirinç hurdası şu kadar ton bakır hurdası satılmıştır diye.Ellili yıllardan sonra bu savaşa ilgi artıyor.Aslında savaş alanlarında ölen insanlar için mezarlık kurmak , anıt dikmek ve künyelerini belirlemeye çalışmak gibi insani şeyler ilk defa birinci dünya savaşı ile ortaya çıkar.Bunun nedeni çok sayıda insan ölmesi ve Avrupa hükümetlerinin kendilerini ölenlere karşı sorumlu hissetmeleri. Orta çağ Avrupa savaşlarında ünlü bir asker veya soylu değildiyseniz savaş alanına gelişi güzel gömülürdünüz.En fazla üzerinize kireç dökerlerdi. Hastings savaşında ölülerin ibret olsun diye savaş meydanında bırakıldığı anlatılır.Sanırım Norman devrinin sonuna doğru kemikler gömülebilmiş.
Çanakkale savaş alanında yeterli zamanınız varsa hala daha kovan bulabileceğinizi tarihçiler naklediyor.Kimileri --bilim adamları-- bu tarz kalıntıların alınmasına karşı olsa da (savaş alnının bu maksatla tahrip edilmesini doğru bulmuyorlarmış) resmi anlamda bu tarz materyalin alınamayacağına dair bir madde yok.Dünya üzerinde zaten korunan çok fazla bir savaş alanı da yok.Pek çok savaş alanı bugün çiftlik arazisi , orman veya imara açılmış.
Özellikle Doğu Avrupa'da ikinci dünya savaşına artan ilgi nedeniyle bir kalıntı avcılığı (relic hunting) başlamış durumda.Bunlar ebay üzerinden satışa çıkarılıyor.Şanslıysanız tokarev tt33 , luger p08 ve mp 40 gibi silahların epeyce paslanmış kalıntılarına rastlayabiliyorsunuz.Sahra topu , tank gibi şeyler de çıkabiliyor.Viking çağına ait pek çok demir baltayı Avrupa'da bulmak mümkün.Ebay'de Ukrayna'lı satıcılarda Kuman-Kıpçak baltaları ve hatta kılıçları bile bulmak mümkün.
Elbette bu tarz kalıntılar müzecilik için önemli.Tarihi bilinç oluşması açısından şehir müzeleri gibi daha az akademik müzeler için sergi materyali olabilir.Maalesef tarihe çok meraklı olsak da kalın akademik kitaplar okumak istemeyiz.Popüler tarihi kitapları yeni yeni okunur oldu.Maalesef ülkemizin tarih bilgisi son dönemde yapılan dönem dizilerinden ibaret.
Bunca yazıyı yazmama ne sebeptir sorusun cevabı ise Kop dağı direnişinin bel kemiği olan Çoruh müfrezesinin çoğunluğunun Yusufelili ve dedelerim olması.O kadar büyük bir coğrafyada savaşan bu Teşkilat-ı Mahsusa alayının bilinmemesi.Ardahan ve Karsı kurtaran Bayburt'u savunan.(Vikipedi bile Çorum yazmış

)
Velhasıl kelam gezmek istediğim yerlerden birisi Kop dağı.
http://www.turansam.org/makale.php?id=92