Ağaç kurutma sorunsalı

[Mâhir]

Sayın ustalarım, bu ağaç kurutma işinin bir standardı yok mudur? Komşumuzdan budadığı dut ağacının kütüklerini aldım. Hiçbir teorik bilgim olmadan harekete geçtim fakat ne kadarını doğru yaptım bilemiyorum. Öncelikle böcek ve haşereler yemesin diye kabuğunu yonttum. Bildiğim kadarıyla böcekler kabuktan başlıyor yemeye. Orman işletmelerinin depolarında da tomruklar kabukları yontulmuş halde kurumaya bırakılır diyerek ağacın dış katmanını soydum. Daha sonra birden kuruyup çatlamasın diye üzerine ve uçlarına bezir yağı sürdüm. Şimdi bu ağaç nemli ve güneş görmeyen bir yerde mi beklemeli, yoksa güneş altında ama yağmur almayan bir yerde mi beklemeli? Ve tabii ne kadar beklemeli? Ağaçlarla ilgili ilmi bilgiye nereden ulaşabiliriz? Üniversitede bu dersin adı ahşap teknolojisi galiba, bu konuda eser adı verebilecek biri var mıdır aramızda acaba?

[sefaçabuk]

Mahir, bence sen onun açık uçlarına ağaç tutkalı veya mum filan sür, bezir yağı çatlamaya engel olmaz sanırım.

[Adem Tören]

ustalarımdan gordugum kadarıyla baş ve kök taraflarına beyaz tutkalı guzelce yedırdıkten sonra gazeteyı yapıştırırdı sonrasında gölgede kurutmaya alırdı  tabı nekadar faydalı bılemıyorum

[Mâhir]

Uç kısımlara tutkal uygulanacak, tamamdır.

[bekir polat]

Merhaba
Ben dedemin ve babamın yaptığı şekil sizin yaptığınızdan farkli tek şey kabuğunu soymuyorlardı ve Güneş görmeyen cereyan yapan yere koydukları zaman çatlak falan olmuyor kabuğunu soydugunuz zaman çatliyor diye biliyorum ama inşallah ben yanılıyor olurum çatlak olmaz sonucunuda burada ağaç kuruduktan sonra tekrar paylaşırsanız bizde bilgi sahibi oluruz.
Saygılarımla

[BUŞGUT]

Benimde çok sıkıntı yaşadığım bir kısım bu ahşap işi, elimde yaş tedarik edebileceğim cinsler mevcut ancak kurutamamaktan korkuma ziyan olmasın diye dokunamıyorum.Tesadüfen edindiğim tecrübelere göre dalın eğer dışı bir miktar yanarsa (son 1-2 yıllık kısım kömürleşene kadar) 10 15 cm çapa yakın dut dalları hiç çatlamadan 1 yıl içinde doğada kendi ağacı altında yağmuru ve karı yiyerek kuruyor (tesadüf eseri başımızdan geçen bir olayın tecrübesi kesin bilgi değil ) . Aynı zamanda 20 25 cm çapa sahip kütüklerde bir miktar dışı yandıktan sonra aynı işlemlerden sonra sadece 3 yönlü merkezden kılcal çizikler kaldı ( çizikler ilerlemedi.).
Yaş kurutmadada araştırdığım kadarıyla direk dilimleyip çaprazlama dizerek direk güneş almayan, sudan etkilenmeyeceği havadar bir mekanda nemi ölçülerek kurutuluyorlar. Ancak benim henüz yaş dilimleyebilecek alet edevatım olmadığı için tecrübe edemedim. İnşallah dutunuz hayırlısıyla kurur

[BUŞGUT]

Sanayide yeni öğrendiğim bilgilere göre kabuğu soyulan kütük üst ve alt kısımlarından(yuvarlak kısımlar.) kuru çıta çakarak (tutkallamak ayni işlevi görüyor sanırım) yarılması engellenmeli ve havadar karanlik bir ortamda uzun süre bekletilmeli imiş. Ancak ben hala yaş dilimledikten sonra endüstriyel kurutma yollarinin daha çabuk ve güzel sonuçlar vereceğini düşünmekteyim. Hayırlı günler.

[Mâhir]

Sağolasın Ahmet güzel bilgiler bunlar. Ben de güvenilir bir kaynaktan, fırınlarda yapılan suni kurutma ile doğal kurutmanın asla bir olamayacağını, doğal kurutmada ağacı ne kadar bekletirsen beklet nemin %15 in altına düşemediğini öğrendim. Her ağacın kuruma süresi de farklıymış.

[mehmet_]

Direkt hava akımı ve güneş görmemesi ama kapalı bir yerde de tutulmaması gerekiyor benim bildiğim kadarıyla. Küçük parçaları tuzlu suda kaynattıktan sonra karton kutularda kurumaya bıraktıklarını görmüştüm bir de. Ayrıca Dilimletip kurutmayı da düşünebilirsiniz. Kuruma süresi bir hayli kısalır ama dilimler arasına çıta koyup gergi kayışı ile sıkıştırmak lazım

[Mâhir]

Cevabınız için teşekkürler. Tuzlu suda kaynatma fikri ilginçmiş. Denemek lazım. El ile boyuna biçmek nasıl mümkün olur? Youtube da motorlu testere ile yaptıklarını gördüm. El testeresi ile de olur mu acaba

[mehmet_]

Zamanında bir zeytin kütüğünü elde boyuna dilimlemiştim. Sabır... ciddi anlamda sabır isteyen bir iş. Ve bir seferde kesip çıkayım denecek iş değil. Çok yorucu oluyor. Bir marangoz, hızar bulabilirseniz çok cüzi bir rakama kestirebilirsiniz istediğiniz gibi. Önerim 5 cm'den aşağı olmasın dilimler. Çok yamulma-çarpılma olursa, tesviye sonrası fireyi gözetmek gerekiyor çünkü.
Ben çok küçük parçaları tuzlu suda kaynatıp denemiştim. Yabancı forumlardan okuyup anladığım kadarıyla, bu işlem sırasında ağacın öz suyu özelllikle de tanenli maddeler dışarı atılıp yerine su girmesi sağlanıyor. Zaten kaynama işlemi sırasında su koyu kahve bir renk alıyor.
Bundan sonra ordan burdan duyduğum, gördüğüm bir şeyi kendimce modifiye etmeye başladım. Mikrodalga...
Tuzlu suda kaynattığım parçayı daha sıcakken mikro dalgaya atıyorum. 10-15 dakika en yüksek ayarda tutuyorum. Parçanın büyüklüğüne göre ara ara kontrol ederek süreyi ayarlamanızda fayda var. Bazen her yüzü ayrı ayrı tutmak gerekiyor.
Bu şekilde çok çok hızlı bir kuruma elde ediyorum. Bu işlem sırasında çatlayacak olan zaten çatladığı için ileride sorun yaşamıyorsunuz.


Şöyle de bir site var, ilginizi çekebilir
http://www.woodturningvideosplus.com/boiling-green-wood.html

[deserteagle]

budanmış, bacak kalınlığındaki çınar dalını görünce uzunca bir parçasını kestim. Daha yeni budanmıştı ve içinden hışır hışır su sesi geliyordu.

Bunu daha iyi olacağını düşünerek soydum. Uçlarına da bir şey uygulamadım. Bir süre sonra boylu boyunca ortasına kadar çatladı.

[BUŞGUT]

Benim bir serit testere alma planin var eğer edinebilirsem yaş dilimleyip hava akışlı depoda ardından isi kontrollü hava akışı olan odada kurutmayı düşünüyorum. Eger kalorifer vb. Isitmali bir yer olmazsa dediginiz gibi sonradan çatlamalar mumkun çünkü.Devletin ücretsiz meslek pdflerinde ayrıntılı olarak anlatımlar mevcut. İnşallah hurdaya uygun fiyat çekerler ve tamiri mümkündür , yoksa emanet makineyle çalışmak çok sıkıntı istediğiniz vakit dilimleyemiyoruz ve illaki bu süre zarfında çatlaklar oluyor.

[selimerd]

fransada şarap fıçısı yapmak için açık havada karın çamurun alında 1 yıl bekletip kurutuyorlardı ağacı

[OnurA]

Cevabınız için teşekkürler. Tuzlu suda kaynatma fikri ilginçmiş. Denemek lazım. El ile boyuna biçmek nasıl mümkün olur? Youtube da motorlu testere ile yaptıklarını gördüm. El testeresi ile de olur mu acaba

Serdar kılıç kütük ev yaparken bir bölümünde kütükleri metal takozları kütüğe çakarak dilimleme yapmıştı. Şu an telefondan yazıyorum, ev bilgisayarına geçince videoyu bulup paylaşırım.

[deserteagle]

Tarihi yöntem de böyleymiş:

- Ağaçlar öz suyunun çekildiği mevsimde kesilir.
- Su havuzlarında (veye derelerde) bekletilir.
- Kireç kaymağıyla terbiye edilir.
- Neme karşı korumak için bezir yağı vb. yağların ahşap tarafından çekilmesi sağlanır.
- Ahşap işlendikten sonra da sandal yağı vb. koruyucularla kaplanarak cilalanır.

Kaynak Aziz Doğanay'ın "Osmanlı Tezyinatı, Klasik Devir İstanbul Hanedan Türbeleri".

[OnurA]

Cevabınız için teşekkürler. Tuzlu suda kaynatma fikri ilginçmiş. Denemek lazım. El ile boyuna biçmek nasıl mümkün olur? Youtube da motorlu testere ile yaptıklarını gördüm. El testeresi ile de olur mu acaba

Serdar kılıç kütük ev yaparken bir bölümünde kütükleri metal takozları kütüğe çakarak dilimleme yapmıştı. Şu an telefondan yazıyorum, ev bilgisayarına geçince videoyu bulup paylaşırım.

https://www.youtube.com/watch?v=dMVhkAEFhWg
26.40 itibari ile takozlarlarla kütüğü boyuna dilimliyor. Ne kadar sağlıklı veya uygulanabilir bir yöntem bilmiyorum.

[Ali SÜPÇİN]

     Selamlar öncelikle Mahir bey ve tüm ustalarım. 

     Ağacı su yoluna paralel olarak dilimledikten sonra, ağaca kururken zarar verebilecek öz suların(asit ve mineral ihtiva eder) dışarı atılabilmesi için buhar banyosunda bekletilmesi gerekiyor. Buharın amacı özsuyun saf su ile (Buharlaşması kolay olacağı için) yer değiştirmesini sağlamak. Sonrasında açık uçlar kaynayan parafin ve ya ağaç tutkalı vs ile mühürleniyor. Bu da hızlı kuruma sonucu oluşabilecek çatlamaların engellenmesi için. Bir sonraki adım ise bu lataların aralarında iyi bir hava sirkülasyonu sağlanabilecek şekilde "düzgün"  istiflenmesi (çıta vs konulabilir) üstlerine de ağırlık konması gerekiyor (yamulmayı minimalize etmek için) Bundan sonra kesinlikle güneş ışığından yalıtılarak sabit bir debisi olan hava akımına maruz bırakmak gerek. Bu şartlar altında bile kullanıma hazır hale gelmesi dut ağacı için 12-18 ay. 

     Her işte olduğu gibi bu işte de sabır olayın temel taşı. Bu süreç bahsettiğim havayı ısıtarak (ecnebiler güneş enerjisi kullanıyor) istif edilmiş ağaca  bir fan yardımıyla üflenerek kısaltılabilir. Basit düzenekler kurulabilir.
     
İşe yüksek teknolojiyi de katarsak mikro dalga, vakumlama ve yüksek hızlarda döndürme yöntemleri gibi yöntemler var. Bunların hepsinin birleşik kullanıldığı fırınlar da üretilmiş Düzce'de bir örneği var ve devasa miktarda ceviz ağaçlarını 5-6 saatte kuruta biliyor.

     Ev ortamında yapabileceklerimiz malesef sınırlı Mehmet beyin önerdiği yöntemi küçük farklarla ben de kullanıyorum zaman zaman. Parçaları tuzlu suyla değil de düdüklü tencerenin içinde su ile temas etmeden buhara maruz kalabileceği bir düzenek kurdum. Kuruturken de ben düşük ısılarla başlıyorum iç ısının ani yükselip aksiliklere neden olmaması için    (Mikro dalga  molekülleri titreştirerek ısıtır ve olay merkezden dışarı doğru çalışır)         
     Naçizane paylaşımım umarım işinize yarar fikirler edinmenize yardımcı olur Saygılar.

[Ali SÜPÇİN]

[Mâhir]

Hepinize cevaplarınız için teşekkür ederim. Ali Bey ne kadar tafsilatlı ve faydalı bilgiler vermişsiniz! Anlaşılan ev ortamında bu işi layığıyla yapmak mümkün değil. Yine de elimde fırsat ve zaman varken deneyimlemek istiyorum. Bugün bu büyük dalın uç kısmından bir bölümü kesip boylamasına kestim. Ortaya çıkan desenler beni şaşırttı. Dutta böyle bir şey göreceğimi tahmin etmezdim. Bu kestiğim parçaları iki kez daha dilimleyerek her biriniz sizlerin anlattığı değişik yollarla kurutmaya çalışmak istiyorum. Ağacın geri kalanını uçlarını tutkallayarak kuru, yüksek ve rüzgar alan bir yere kaldırdım. Bu mevsimde bile ağacın bu kadar su dolu olduğunu görmek de beni ayrıca şaşırttı. Sanki sıksam bir küveti dolduracak kadar su çıkacak.





Damarları daha iyi görebilmek için sağdaki parça üzerinden el rendesi ile birkaç kez geçtim.



Yavaş yavaş elde ettiğim sonuçları yine buraya yazacağım...