Söylediğimi farklı çelik için düşünmeyin. Varsayın ki elinizde aynı çelikten yapma farklı kalınlıkta ve uzunlukta bıçaklar var.
---- o ----
Metalurji terimlerinden uzak bir şekilde anlatmaya çalışacağım. Yanlış kullandığım terimler olursa kusuruma bakmayın.
Geometrisinin kısıtlamalarına göre değil de insafsızca bükülürse, her bıçak ruhunu bir noktada teslim edecektir. Ama diyelim ki abartmadan bıçağı büktük. Eğer bıçak büküldükten sonra eski haline dönmüyorsa, kalıcı olarak biçim değiştiriyorsa, o bıçağa doğru su verilmemiş ya da gereğinden fazla temperlenmiş/menevişlenmiş demektir.
Neden derseniz, bıçağa su verilince bıçak artık elastik hale gelmiştir. Önceden plastik olan yani kendine verilen şekli hamur gibi koruyan susuz çelik, su vermeden sonra plastik olarak şekillenemez. Olsa olsa kırılır.
Bıçak, su vermeden sonra bizi fazlasıyla mutlu edecek kadar sertleşir. Ancak buna rağmen beraberinde getirdiği aşırı kırılganlık işimize gelmediğinden menevişleme yaparız. Bu menevişlemeyi yaparken seçtiğimiz sıcaklık değeri yay menevişinin sıcaklığından fazla ise bu çelik bir yay gibi eski haline gelmek yerine plastik olarak biçim değiştirir.
Ck67 için konuşayım. Ben bıçağı menevişlerken uygulamaya göre değişen bir menevişleme sıcaklığı seçerek katlanabileceğim bir sertlik ve tokluk kombinezonunu yakalamaya çalışıyorum. Bunlara örnek verebileceğim sıcaklıklar genelde 200-250 C civarında. Eğer bir çakı için yay yapmayacaksam yay meneviş sıcaklığı olan 450'ye de çıkmıyorum. Eğer daha yukarıya çıkarsam bunun karşılığında kazanacağım hiç bir şey yok. Ne bıçak sert kalıp keskinliğini koruyabilir ne de biçimini koruyabilir.
Sokaktaki bıçak eğer bükülüyorsa ya en başından daha su verilmemiş ya da yanlış verilmiştir ya da daha kullanılan çelik bile yanlıştır.
---- o ----
Bu yukardaki su verme ile ilgili prensipler çeliğe yerel olarak su verildiği yahut çeliğin yerel olarak menevişlendiği hali kapsamaz. Bütün namluya homojen su verildiği ve homojen olarak menevişlendiği hali kapsar. Ağzı çok sert, sırtı çok tok olsun diye özel bir uygulama yapıldığında yukardaki karşılaştırmaların dışına çıkarız.