Matkap ucu nasıl bilenir?

[Murat AKIN]

Kullandığınız matkap ucu delme işlemini yeterince yapması için matkap ucunun delinecek malzemeye uygun olarak nasıl bilersiniz?

[tarpoon]

ustam ben bant zımparada en düşük kum  en yavaş devırde bılıyorum ama bazen açıyı tutturamadığım oluyor.

[whitefoxss]

Sert bir tahtaya sabitlenmiş zımpara ile elde tercih ederim.Malum bant zımpara yok 

[Murat AKIN]

İnce kum bant zımpara veya zımpara taşı ağzının dişli yani çizikli olmasını önler.

Yakaşık 1000 - 1500 devirli zımpara yeterli olur.

Çok ince kumlu zımparalarla yapılırken işlenme yavaş olduğundan uç ayar açıları kolay tuturulur.

Asıl önemli olan burada ağız açısını nasıl ayarlıyorsunuz?

Kesme açısını elde etmek için matkap ucunu bilerken hangi işlemi yapıyorsunuz?

[fatihaydın]

Ben genelde taş motorunun ince taşı ile yapıyorum,açıyı tutturmak için bilenmemiş uca bakarak biliyorum.

[serdarhavsut]

ben beceremiyorum bi türlü, düzelteyim derken minicik minicik matkap uclarım oluyo 

[emrekipmen]

İki taraftan genelde 60 derecelik açıyla bilediğimden disk zımpara veya bant zımpara tablasında 60 derecelik bir açıda çizik oluyor. Önce bu cizgide tutup ön bilemeyi yapıyor ve iki tarafın açılarının eşit olmasını sağlıyorum, sonra elde daha ince ve yavaş bantta arkaya yuvarlatmayı yapıyorum. İlk zamanlarda 5-6 milimlik uçlardan küçüğünü yapamıyordum, son zamanlarda elim alıştıkça 2 milimlik ucu bile başarıyla bilemekteyim...
Kullandığım yöntem şudur: http://www.youtube.com/watch?v=cqn2VPGYA9c

[Mehmet GENÇ]

Arkadaşlar herkesin bir uzmanlık konusu vardır bende tornacı olduğum için matkap ,kalem freze çakısı hemen hemen bilene bilen her türlü kesici konusunda bilgim vardır,Matkabım uç açısı 118 deredir.Ama bu normal ,yani sertleştirilmemiş çelik için sertlik arttıkça açı büyür sertlik düştükçr açı küçülür.Bilemeye gelince taşta veya zımparada olabilir 60 kum K sertlikte bir taş en uygunu bileme ,uç açısının yarısı (59-60) derece taşla açı yapacak çekilde sağ el önde sol el sap kısmında arkada olacak şekilde tutulur (istisnada olsa sol matkap hariç) kesici ağız yukarı gelecek şekilde,önce kesici ağızdan başlayaraksağ el yukarı kaldırırken sol el sağa hafif çevirerek matkabın hem ağız boşluk açısını hemde kavisini bir arada vermiş olursun yukarı kaldırma ve döndürme ölçulü olmalı diyer tarafki ağıza dokunmamalı.iki ağızıda aynı şekilde ve iki açının birleştiği kısım tam ortaya gelecek şekilde bilenmelidir.Kesme işlemi yaparken talaş her iki taraftan eşit ve kıvrılarak çıkıyorsa iyi bilenmiş demektir ses çıkarıyorsa kesici ağız düşük olmuş kesme yapmıyordur.birde matkap kısalında örs denen orta kısım kalınlaşır taşın kenarının keskin kısmıyla ördse (oluktan uç kısma ) biraz boşluk verip inceltmek gerekir örs kalın olursa matkap iş parçasına batmaz kesme olmaz.Kesici ağızlar biri diyerinden farklı olursa merkezleme ortadan olmayacağından delik olması gereken çaptan büyük çıkar.Takıldığınız nokta varsa yardımcı olurum.Sanırım acemi olanlar denerken biraz matkapları kısaltacaklar ama hiç değilse bilinçli kısaltsınlar .Saygılar kolay gelsin

[Murat AKIN]

Matkap ucunu kesmediği anlarda, ucunun kör olduğunu düşünelim:

kesmeyen bir matkap ucunun incelenmesi gerekir.

Önce matkap ucunun zırhı sağlam oraya bakılır.
(Zırh: Deliğe çap ölçüsünü veren, yanda helis boyunca uzanan dar çıkıntı)
Zırh yanmışsa sağlam yere kadar taşlanır.

Matkap kesme uç açısı kullanılacak malzemeye göre değişsede biz kesin ölçüm zorluğundan dolayı 120 derece deyip işe başlarız.

Matkap , zımpara taşı veya bant zımparanın düzgün yüzeyi bulunur.
Bileme biraz el beceriasi ve alışkanlık gerektirir, bazıları zımpara taşının ön yüzünde işlemi yaparken bazıları da yan yüzeyini seçerler.

1 - Matkap ekseni zımpara taşıyla yaklaşık 60 derece yapacak.
2 - Sap kısmı 5 ve 10 derece aşağıya olacak,
3 - Kesme ağzı ( zımpara taşına değen kısmı )yatay durumda olacak.

Bileme yaparken zımpara taşına bastırılıp bilenirken eksen çevresinde çok az çevrilir.
Aynı işlem diğer ağıza da yapılır, bu işlem yapılırken iki ağızdan eşit aşındıma yapmaya özen göstermeli.

[Murat AKIN]

Bilenmiş matkap ucunda neler görürüz:

Matkap ucunu dik tutup yandan bakılınca bilenmiş yer sağ tarafa aşağıya doğru olmalı.
Bu kesme ağzının çizgi halinde parçaya batacağını gösterir.

Bu konumda ucu 90 derece çevirirsek kesme ağzının iki yana eşit boyda ve eğimde görürüz.
Eşit olması demek iki ağzında keseceğini gösterir.

Matkap ucunun kesme ağzına dikine bakılınca iki kesme ağzı uzantılarının birbirine paralel olduğunu görürüz.

Matkap ucunun batmasını sağlıyan özü yani etkalınlığı çizgisi iki kesici ağızla geniş açı yapacak şekilde tam ortada durur.
(Geniş açı dedim yanlış anlaşılabilir çizelgelerde 180 dereceyi tamamlayan açı olarak yazılır ve 55 derecedir.)
Eğer bu açı dik veya daha küçükse kesme ağızının açısı olmamış ters bilenmiş demektir.
Bu öz kalınlığı sapa yaklaştıkça kalınlaşır, kısa boylu matkap bilemelerinde yandan inceltilebilir.

İyi bir matkap ucu çalışma anında kesmeyen gıcırtılı ses çıkarmayan değil de ,İki ağzı da kesen, iyi bir ses ve kıvrımlı talaş çıkaran uçtur.

İyi matkap ucu bilemek matkap ucu bileme aparatlarıyla olsa da, genel olarak bileme el becerisiyle elde yapılır.
 

[yusuf biçer]

farklı bir uç

alman malı






ucun bu da silueti



bu da normal olanı

[Murat AKIN]

Aklıma bir şey daha geldi:

Üzerinde HSS yazan bir matkabı çelik delmekte kullanılacağını biliyoruz.

HSS hava çeliği dediğimiz matkap ucu, çeliklerin delinmesinde...
SS su çeliği dediğimiz ahşap gibi yumuşak malzemelerin delinmesinde kullanılır.

Çok kullanmaktan yazısı silinmiş bir matkap ucunu bileme anında hava çeliği matkap mı değil mi biliriz.

Zımpara taşında bilenirken; iyi cins bir matkap ucudan çıkan kıvılcım yıldızsız ve koyu kırmızı renkli.
Daha düşük alaşımlı ucun kıvılcımı ucu yıldızlı ve açık renkli kıvılcımla koyu renkli yıldızsız kıvılcımın karışık olarak çıkar.
Bileme anında matkaptan tok bir ses çıkar.

Matkap ucu su çeiliği ise yalnızca yıldızlı kıvılcım çıkar.
Bileme anında ince bir ses çıkar.