Çakıların tipleri için terim önerileri:

[emrekipmen]

Çakı tipleri - İngilizcesi ve tabiri:
-Friction folder:


"Kuyruklu çakı" dediğim çakı tipi. Herhangi bir mekanizma mevcut değildir, namlunun uzantısı olan kuyruk bıçağı açık konumda tutar.

-Lockback: Namlunun arkasındaki girintiye oturan ve bir yayla yukarı doğru baskılanan bir metal kol ile kilitlenir. Kolay kapanmaz, sağlam bir kilit türüdür. Resim aslında Tri-Ad denilen ColdSteel'in kullandığı sistem, ama aslında o da modifiye bir lockback sistemdir, çok küçük detaylar eklenmiştir. TriAd'a belki de lockback mk.2 demek lazım 


-Liner Lock : Kabzadaki liner'ın bir bölümü tarafından açık ve kapalı konumda tutulan tip. Açılması ve kapanması tek elde ve kolaylıkla olur...


-Compression lock: Baskı ile kilitlenen bir liner lock versiyonu.


- Frame lock: Liner Lock'da kilitlemeyi liner yani kabza malzemesi altında döşenmiş malzeme yaparken, framelock tipinde tüm kabza malzemesi kilitleme görevini yerine getirir:


- Collar lock: Opinel tipi kilit. Ben buna bilezik kilit diyordum zaten eskiden beri..


-Button Lock: Otomatik çakılarda kullanılan sistem. Biz buna "sustalı" diyoruz.


-PickLock: İtalyan Silettolarındaki kilit tipi gibi saat yönünde çakının balçağını çekince veya üstteki halkayı yukarı çekince açılır çakı...


-Swing Blade: Bunu ilk kez gördüm, 3 numaralı kaynakçada, bir çeşit kelebek gibi, hoş bir tasarım bence. Yapımcı Hans Weinmueller.


Diğerleri firmaların patentli kilit sistemleri olduğundan tercüme edilmesi pek anlamlı olmayabilir, sonuçta "coca-cola"yı tercüme etmek gibi bir durum olacak bence:
Axis Lock –  Benchmade Knife Company
Arc Lock –  SOG Specialty Knives.
Tri-Ad Lock – Cold Steel.

Kaynakça:
 1- http://en.wikipedia.org/wiki/Knife
2- http://www.bicaksanati.com/forum/bicakcilik/kilitli-caki-anatomileri/
3- http://www.customknifecollectorsassociation.com/vbulletin/showthread.php?t=1471

[Ismet Guney]

Emre usta benim nacizane fikrim bir caki kolay acilmali,ve ayni zamanda guvenli olmali
siz dusunun elinizde kalin eldivenler var ve bir caki acmak zorundasiniz.
bana gore en kolay acilan yanlis anlamayin en cabuk degil caki daha makbuldur

favorim liner lock tipi cakilar..

yada burda carraca diye tabir edilen disli tipi ispanyol tipi cakilar.

[emrekipmen]

İsmet Bey, haklısınız, ama şu anda asıl konumuz terimler, hangi çakı tipi daha iyidir değil. Onun için ayrı bir konu açalım isterseniz.

Bu arada daha başka bi sürü tip vardır, bunları bilenler varsa lütfen ortaya dökelim hepsini...

[emrekipmen]

Bu arada usturalar da "friction folder" tipine örnek sayılabilir bence...

[spyderCollector]

Tool knives ler var ,
Icinde pense, tastere, tornavida gibi alet edevat barındıran

[spyderCollector]

wenger veya victorinox un bir çok modelinde olduğu gibi kilitsiz, ama sırt baskı yayından dolayı açıldığı zaman açık kalan, az bir baskıyla kapattığınız zaman da kapalı kalan pocket knives dedikleri cep çakısı modelleri car.

[emrekipmen]

wenger veya victorinox un bir çok modelinde olduğu gibi kilitsiz, ama sırt baskı yayından dolayı açıldığı zaman açık kalan, az bir baskıyla kapattığınız zaman da kapalı kalan pocket knives dedikleri cep çakısı modelleri car.

Hımm, unutmuşum slip joint çakıları. 

Eeee, kimseden Türkçe öneri yok mu, hadi İngilizcesini kullanmayalım isteyen çoğunluk iş başına 

[emrekipmen]

Çakı tipleri için önerileri alalım o zaman. http://www.bicaksanati.com/forum/bicakcilik/cakilarin-tipleri-icin-terim-onerileri/

Kelimelerin Türkçeye en yakın çevirisini aramıyoruz değil mi  Emre. Aleti tanımlayan başka terimlerde olabilir mi?
Örneğin tool knives için,  çokağız çakı veya herhacet çakı olabilir mi?

Aynen, amacımız günlük kullanımda garipsenmeyecek ("oturgaçlı götürgeç" gibi garip olmayacak) ve müümkün olduğunca öz-Tünkçe kullanılarak türetilmiş terimlere kavuşmaktır. Bu konuda bıçak anatomisi üzerine çok güzel terimler kazandırıldı bu forumda (mesela "taşlama eşiği" ) , bu çakılar konusuna da el atalım...

[sefaçabuk]

Victorinox tarzı üzerinde zımbırtılar olan tipler için önerim "çok amaçlı çakı", zaten neredeyse yerleşmiş durumda.

[DUMRU]

wenger veya victorinox un bir çok modelinde olduğu gibi kilitsiz, ama sırt baskı yayından dolayı açıldığı zaman açık kalan, az bir baskıyla kapattığınız zaman da kapalı kalan pocket knives dedikleri cep çakısı modelleri car.

Hımm, unutmuşum slip joint çakıları. 

Eeee, kimseden Türkçe öneri yok mu, hadi İngilizcesini kullanmayalım isteyen çoğunluk iş başına 

"Heybe Çakı"
Bu çakıların kullanım mantığı çeşitli işlevlerdeki değişik çakı ve minyatür aletleri bir arada tutmaktır. Aynı  heybe gibi...
İsim bulamadım diye yabancı dilin dilimizi eritmesine göz yummak yerine illa ki bire bir karşılık bulmasada olur esnekliğine yeğlerim.

[XauPau]

Aslında konu içinde çakıları tarif ederken isimlerini vermişsin hocam. Çevirirken zorlayarak (çok oturgaçlı götürgeç gibi) değil de bulunmuşu kullanarak çevirme taraftarıyım.

Friction Folder = Kuyruklu Çakı zaten tamam

Diğerleri için ayırıcı özellik neyse onunla eşleştirmek lazım. Kilit tipleriyle

Lock Back: Kuyruk Kilit
Compression lock: Baskı Kilit
Frame lock:Kabza Kilit
Liner Lock: Serbest Kilit
Collar lock: Bilezik Kilit zaten olmuş.
Button Lock: Düğme Kilit
Pick Lock: Balçak Kilit
Swing Blade: Katlanır Kilit
Slip Joint: Sırt Kilit

Tool knives ise bildiğin Alet çakısı (çantası gibi herşey içinde var manasında )

Penseli alet çakısı, çekiçki alet çakısı gibi büyük parçayı simgeleyen önekle kullanılabilir de.

[spyderCollector]

Friction Folder = Kuyruklu Çakı
Lock Back: Basmalı çakı (yada BasAç)
Compression lock: Baskı Kilit (bu aslında kilit mekanizmasının ileri geri hareketiyle çalışıyor) itme hareketinden dolayı Sürmeli Çakı
Frame lock:Kabza Kilit çakı ben aslında bu sistemi tam anlayamadım . ellemedim, karışmadım... 
Liner Lock: Serbest Kilit yandan bir hareket söz konusu , Yanaklı Çakı
Collar lock: Bilezikli çakı
Button Lock: Düğme Kilit   sustalı çakı
Pick Lock: Balçak Kilit tamamdır bence de. yada Balçaklı Çakı
Swing Blade: Döner Çakı
Slip Joint: Sırt Kilit

Tool knives ise bildiğin Alet çakısı (çantası gibi herşey içinde var manasında ) 

Penseli alet çakısı, çekiçki alet çakısı gibi büyük parçayı simgeleyen önekle kullanılabilir de. ya da Taklavat çakı

bir de yazmayı unuttuğumuz batterfly çakı var. o zaten oturmuş Kelebek çakı


aslında arzu ettiğim çakıları sıfatlarıyla tanımlamaktan ziyade bir isim vermek. o isim anılınca da çakının sıfatlarının akla gelmesi ..

[Ismet Guney]

Bir de bu tip cakilar var tipik ispanya(albacete) cakilari

bunlara carraca diyorlar(bizdeki circir anahtar gibi bir ses cikarir acarken)

cakinin acilirken cikardigi sesten buyuklugunu tahmin edebilirsiniz yani

yillar once bir tastismada cakiyi hic gormeden(adam iki eliniarkasina goturdu sirtinda acti cakiyi)
 sadece sesinden buyuklugunu anlayip tabana kuvvet kactigim bile oldu



mekanizmasi

[emrekipmen]

Sağolunuz her fikir sahibine 1000 teşekkür, böyle böyle zamanla oturacaktır terimler işte. Değişik fikirleri olanlar, bazı terimleri beğenmeyenler buyursun, böyle böyle bu konunun da canına ot tıkarız  Baksanıza, anladığım kadarıyla şimdiye kadar Türkçe Terimi olmayan bazı çakı tiplerinden birkaç tanesinin terimleri yavaş yavaş oturuyor 

[Bekir Çankırı]

Tool  box  , Tool  knıves  diye  zorlayıp  dile  takla attırmak  yerine  Hüseyinin  heybe sinden yola çıkıp   ; Kırk ambar  çakı  deyiverdim .  Uydu mu   sizce   ?

[spyderCollector]

Ismet beyden gelen carraca icin se onerim, cırcır caki dir.
Aslında ismi kendisi buldu fakat böyle olsun diyen yazmamış ben sadece yazdım, okadar.

[deserteagle]

Herhangi bir tür düğme vasıtasıyla otomatik olarak tek elle açılan, hatta bazısı yine bir düğme ile otomatik olarak kapanan her çakı bence Türkçe'de "sustalı" olarak geçiyor. Bunların alt türlerine göre farklı farklı adlandırılmaları belki "düğmeli sustalı", "balçaktan düğmeli sustalı" vs. şekilde güncel kullanım ile uyumlu olarak adlandırılabilir.

Kilitlenenlerin (otomatik açılanlar hariç!) hepsinin piyasada genel "kilitli çakı" diyre adlandırıldığını görüyorum. Ha, nasıl kilitlendiği ayrı ama genelde sormadıkça bunun ifade edilmediğini görüyorum. Alt türler de "liner lock" için "alttan kilitli", "backlock" için "sırttan kilitli" gibi adlandırılabilir.

"Slipjoint" diye tarif edilenler bu güne kadar sağda solda sadece "çakı" adlandırılageldi. Ya da ben öyle algıladım. Adı daha ayırt edici olsun derseniz bence buna çok da iç açıcı bir terim olmasa da "yaylı çakı" denilebilir. Ne de olsa bıçağın açık yada kapalı kalmasını bir makas yay temin ediyor. Tabi bunun sustalı ile karışma ihtimali söz konusu edilebilir.

"Friction folder" ise aslında yabancı fardeşlerindeki çeşitliliği karşılamasa da bizdeki "çoban çakısı" ile kardeş. Gerçi bu isim belli bir tipi içindeki kelimeler yoluyla işaret etmiyor ama bizde çoban çakısı denince anlanan bundan başkası değil. Trakya'da "Bursa çakısı" da diyoruz buna. (Bkz.: http://www.bicaksanati.com/forum/bicakcilik/bu-cakinin-mekanizmasi-nasildir/) Gerçi Bursa'lı ustalar buna "Arnavut çakısı" diyorlar galiba ama internette Türkçe dışında bir dilde böyle bir tabire rastlamadım.  Arnavutlar'ın böyle bir çakının kendi adları ile anıldığını bildiklerinden şüpheliyim.

[alikozanoglu]

Sn. arkadaşlar,
Bu "tıkırtılı" sesli mekanizmalar bizde bazı Güneydoğu yörelerinde de kullanılırmış. Geçenlerde restore edilmiş bir örneğinden  forumda bahsedilmişti fakat başlığını hatırlayamıyorum.

Saygılar,

alikozanoglu

[tirendaz]

Geçen gün şu çakıyı aldım:
 http://www.crkt.com/Fulcrum
Fulcrum tipi kilit sanırım çok yaygın değil, alışmak da zaman alıyor ama yine de sanırım yukarıda bahsi geçmediği için kaydadeğer.
Fulcrum "manivela" anlamına da geliyor. "Manivelalı çakı",  çok mu iddialı bir isim olur?
Saygılarımla

[cmblc]

Geçen gün şu çakıyı aldım:
 http://www.crkt.com/Fulcrum
Fulcrum tipi kilit sanırım çok yaygın değil, alışmak da zaman alıyor ama yine de sanırım yukarıda bahsi geçmediği için kaydadeğer.
Fulcrum "manivela" anlamına da geliyor. "Manivelalı çakı",  çok mu iddialı bir isim olur?
Saygılarımla

Mert güle güle kullan Fulcrum'unu... Kolay mı kullanımı?

Sevgiler,