Tanerin sorusuna yani “aynı işlemi paslanmaz çelik elektrodla yapsak olurmu” sorusuna elimden geldiği kadar sade bir dille, ayrıntıya girmeden yanıt vermeye çalışayım. Akşam biraz ders çalıştım sayesinde, iyi oldu arada bir tazelemek gerekiyor
Çelik malzemelerde kaynak edilebilirliğin ölçüsü olarak sınıflandırmada kullanılan “karbon eşdeğeri” diye bir terim var. Bu aslında bir anlamda sizin kaynak yapacağınız parçanın, kaynak öncesi veya sonrası ön tav gerektirip gerektirmediği konusunda bir fikir veriyor. Çeşitli hesaplama yöntemleri ve formüller çıkaranlar var, örneğin
Kihara, Suzuki ve Tamura formülüne göre,
Mn Si Ni Cr Mo Cu P
Ceş= C+ ---- + ---- + ---- + ---- + ---- + ---- + ----
6 24 15 5 4 13 2
Yukarıda verdiğim bir sürü formülden sadece biri. Uzatmayayım bu formüllerin herhangi birisinden çıkan sonuca göre
Karbon Eşdeğeri (%) Ön Tav Sıcaklığı
0.45 ten küçük -------------------------- Normal koşullarda gerek yok
0.45-0.60 arası-------------------------- 100-200 derece arası
0.60 dan büyük-------------------------- 200-300 derece arası
Öneriliyor
Ama işi garantiye almak adına ve sonuçta kaynak uygulanan çelikler ( bizim kullandıklarımız) genellikle orta ve yüksek karbonlu veya alaşımlı çelikler olduğundan hepsinde ön tav uygulamasının yararı var. Buna kabaca 300-400 derecelik bir ön tav diyebiliriz. Ön tav derken karıştırılmasın, tavlama sonrası sıcaklık kaçmadan hemen kaynağa başlıyoruz, bekleyip malzemenin soğumasına izin vermiyoruz. Aynı şekilde kaynak işlemi bittikten sonrada malzemenin hızlı soğumasına izin vermememiz gerekiyor ( çatlama olasılığını engellemek için)
Taner alaşımlı çeliklerde önerilen paslanmaz elektrotlar genellikle östenitik elektrotlar
Böhlerin üretim kodu FOX KN 18/8 elektrodu bu iş için biçilmiş kaftan, bu veya diğer markaların muadili olur. ( Bua rada belirteyim bendeki katalog Böhlerin kataloğu, Gedik holding daha sonra Böhlerle yollarını ayırmıştı bu nedenle bu elektrodu bunu gözeterek sormak gerek)
Dikkat edilmesi gerekenler şunlar
• 300 dereceler civarı ön tav ve hemen ardından kaynak işlemi
• Elektrotlar işlem öncesi en az 1.5 saat 200 derecede kurutulmuş olmalı, nedeni; nem içeren elektrotlarla alaşımlı çeliklere kaynak yapmak, kaynak bölgesine hidrojen girişine neden olabiliyor ve giren bu hidrojen ITAB ( ısı tesiri altındaki bölge)ye difüzyon yoluyla geçerek sertleşen yapıda mikro çatlaklara neden olabiliyor ( çatlak bir bıçağın olmasını istemezsin)
• Kaynağın hemen ardından gerilim giderme tavlaması uygulamakta yarar var ( 600-650 derecelerde) bu sıcaklıktan yavaş soğutmak gerekiyor, örneğin kuma sokabilirsin.
Uygulayacak olanlara kolay gelsin.
(Arkadaşlar konu aslında çok uzun bu nedenle kırpa kırpa böyle oldu, pratik işleme sokmaya çalıştım, bilesiniz

)