Eski Türk Kınlarında Dikiş

[alikozanoglu]

Sn. arkadaşlar,

Eski Türk kılıç, kama ve bıçaklarına baktığınızda birçoğunun dış (görünen) yüzünün ortasında boylamasına değişik şekillerde yapılmış dikişler görülür. Bu aynı zamanda da bir nevi süsleme, bezemedir. Buna hiç dikkat ettiniz mi? Nasıl yapıldığını biliyor musunuz veya tahmin edebilir misiniz?
Japon kınlarının şerit süsü gibi bu da bizim kınlarımızın süsüdür.
Lütfen müzelerde, koleksiyonlarda, antikacılarda, internette, resimlerde gördüğünüz eski kınlara dikkat edin. Nasıl yapıldığını anlayabilirsek sanırım şimdi de becerebiliriz.

Saygılar,

alikozanoglu

NOT: Türk kılıcı, kaması, bıçağı yapmak isteyenler için bu bence çok önemli.

[Bekir Çankırı]

  Gerçekten de önemli bir  konuyu başlattınız  Ali bey .
Kının  ahşap yanağının  ortasına  açılan  kanala , derinin   gerilip  iki  ucunun da  spiral  halinde sarılmış  metal telle sabitlenerek  dikilmesi benim de özellikle  araştırdığım  bir  dikiş ve  bezeme  tekniği .
 Yolumuzu aydınlatmaya  yetecek  bilginin   ,Muammer  ustamız  ve  Abdurrahman  ustamızın  dağarcığında  bulunacağını  sanıyorum .
El işi  bıçakçılığımıza  önemli  bir  hizmet  olacak  bu  bilgiler için  himmet   ustalarımızdan...

[sefaçabuk]

Ali abi daha öncede bu konudan sözetmiştin. Aklıma o zamanda takılmıştı ama konu biraz yazı kalabalığına gitti. Bence de çok önemli bir kültürel geçmiş. Ben kılıfı hala yapmadım. Bakarsın bir şey çıkar beklemeye devam edeyim . Teşekkürler bu konuya tekrar değindiğin için.

[ibrahim 1969]

  Gerçekten de önemli bir  konuyu başlattınız  Ali bey .
Kının  ahşap yanağının  ortasına  açılan  kanala , derinin   gerilip  iki  ucunun da  spiral  halinde sarılmış  metal telle sabitlenerek  dikilmesi benim de özellikle  araştırdığım  bir  dikiş ve  bezeme  tekniği .
 Yolumuzu aydınlatmaya  yetecek  bilginin   ,Muammer  ustamız  ve  Abdurrahman  ustamızın  dağarcığında  bulunacağını  sanıyorum .
El işi  bıçakçılığımıza  önemli  bir  hizmet  olacak  bu  bilgiler için  himmet   ustalarımızdan...

Bu konuda çok iyi olan Muammer ustam vakit bulursa yardımcı olacağını  düşünüyorum.

[sefaçabuk]

O zaman Muammer Ustayı bekliyoruz

[alikozanoglu]

Sefa Bey,

Aşağıdaki linki yanılmıyorsam Sn. tirendaz daha önce vermişti. Çok çeşitli Türk bıçakları var ve bazılarının kınları da verilmiş. Bir kaç değişik dikiş görülebiliyor. Hatta, muhayelenizde canlandırabilirseniz aynı kınları dikişsiz (veya arka yüzden dikişli olarak düşünün, dikişin görüntüye ne kadar katkısı olduğunu fark edeceksiniz. Keşke benzer bir çalışma kılıçlar için de olsa.

C:\Users\casper.casper-casper\Documents\httpspicasaweb.google.comTurkishArchersHancerlerBCaklar#

Tabii, eski teammül, hem bizde hem diğer ülkelerde, her bir ana işin başka bir usta tarafından yapılması. Meselâ bıçağın, kılıcın ağızını yapan usta genelde sapını, sapını yapan usta kınını yapmıyor. Muhtemelen kının ahşabını, metal aksamını, dikişini yapanlar da ayrı ayrı imiş.

Belki bizde de her bir ustanın çok nadir gerekecek bazı melekeler üzerine odaklanması yerine o işi uzman bir ustaya havale etmesi daha doğru olur. Hani, gravür yapılacak bir ağızın veya özel işlenecek bir kabzanın normal bıçak işlemleri arasında uzmanına havale edilip, gerekli bıçak işlemlerinin (ısıl işlem gibi) bundan sonra devam edilmesi gibi.

Saygılar,

alikozanoglu

[deserteagle]

Beypazarındaki bir müzede bir kaç fotoğraf çekmiştim. Kının nasıl yapıldığını bakıp da anlayamadım, çekeyim de sonra da incelerim dedim. İncelemeye değer bir kındı.

[Abdurrahman]

bir kaç kın dikiş öğreneği

[sefaçabuk]

Abdurrahman ustam bu kılıfları sen mi yaptın acaba? Teşekkürler paylaşım için.

[Abdurrahman]

hayır ustam ben yapmadım ama bu dikiş modelleri üzerinde calışıyorum mesala telleri kıvırma bu tip dikişler için cerrah iğnesi gibi alet ve edavat var yatağanla ilgili ne varsa sırayla gitmek istiyorum namlu ve kında az bir işim kaldı yani eksiklerim var önce onları giderecem sonra kın dikişi üzerinde duracam

[tirendaz]

Abdurrahman bey,
Paylaştığınız 3. resimde, yukarıdan 3. yatağanın sap formu değişik geldi bana.
O forma ne isim veriliyor, biliyor musunuz?
Saygılarımla

[emrekipmen]

Aslında Abdurrahman Ustamızın koyduğu resimlerdeki dikiş çok zor değilmiş gibi görünüyor, içeri kıvrılmış kenarları içerden dikerek kını kapatıyormuşsun gibi görünüyor, bir iğne düz iki delik arasında diğer iğne çapraz delikler arasında dışardan işliyor gibi. Bir ara bunun deri kılıflarda denemesini yapayım, hoş bir etkisi var gerçekten, paylaşımlar ve fikirler için teşekkürler arkadaşlar, her bir gün yeni birşey öğrenmeye bayılıyorum, bu forum hep yeni ilhamlar veriyor

[deserteagle]

Bahsettiğim kının fotoları:

[alikozanoglu]

Sn. deserteagle,

Üstten ikisi deri işlemenin örnekleri kılıfşarımızda. Bazı çoban bıçaklarında da benzer deri işleri görülebilir. Tabii bunların ana farkı kının ön yüzündeki dikişlere göre, sarma/örmew olduğu için kının her tarafından görülebilmesi. Hele kının alt bölümü bir kuşak veya silâhlık arasına sokulunca.

Resimler için çok teşekkürler.

Saygılar,

alikozanoglu

NOT: Meselâ Askeri Müzenin "Yatağanlar" kitabında çok güzel sap/kabza/namlu detayları varken bu dikiş yönüne hiç önem verilmemiş. Ki, bıçak kınındayken bu dikiş de süslemenin öğelerinden birisidir.  A.K.

[emrekipmen]

Bu dikişi bir deneyelim dedik, Nesrin aldı sazı eline, basit bir deneme oldu, deri kalındı, malzeme olarak tel değil misina ve ip kullandık ama sonuçta başarılı oldu, yapılışının detaylı resimleri için:
https://picasaweb.google.com/114345459792786823702/Dikis#

Önce delikler delinip deri karşılıklı gevşek bir şekilde dikiliyor,




Sonra katlar katlanıp dkişler sıkılıyor-geriliyor...




En son olarak diğer tel/ip alınıyor, ilk delikten geçirilip, dikey tellerin/misinanın üzerine alttan üste sarılıyor:



Diğer deliğe alttan yine sarılıyor:


Üstten çıkılıyor:


Sonuçta güzel bir görüntü elde edilebilir, daha sık delik, daha ince deri ve ip yerine telle yapılırsa aynı görüntü elde edilir sanırız...


Bu deney için Nesrin'e teşekkür ederim:

[sefaçabuk]

Usta benim teşekkürlerimide iletirsin artık, ellerine sağlık diyorum.

[alikozanoglu]

Sn. emrekipmen,

Çok güzel bir deneme. Keşke (yani zurnanın zırt dediği yer) dikiş/kat yerinin biraz iç tarafından başlayarak deriyi pahlasaymışsınız. Bazı eski dikişler incelendiğinde sanki kat yerinin içerisine dikiş hattı boyunca bir incce ve sağlam kiriş/iplik konmuşa benziyor. Muhtemelen dikiş gerilimini daha büyük bir hatta yayarak dikiş noktalarından ince derinin yırtılmasını önlemek için. Kazara bir kısmı kopuk/kırık kınlarda incelemeye değer sanırım.

Verdiğiniz emeğe teşekkürler. Kutlarım.

Saygılar,

alikozanoglu

[emrekipmen]

Hımm, Ali Ağabey, sanırım anladım neden bahsettiğinizi, zaten bizimki sadece teknik nedir onu anlamak için yapıldı, dediğinizi ciddi ciddi bir kılıf yaparsak kesinlikle uygulayacağız. Bu arada bu kılıf dikişini sanki küçük scandi-iskandinav bıçaklarının kılıflarına da uygulayabiliriz, hatta pek de güzel olur gibi geldi ne dersiniz?

[alikozanoglu]

Sn. emrekipmen,

Şayet bahsettiğin Finlandiya'da kullanılan Puukko veya benzeri bıçaklarsa, onlarında Türk stili olduğunu unutma. Kabanın bir kısmının da kına girmesi filân. Yanılmıyorsam onların dikişleri ya yanlarda ya da arka yüzdedir. Fakat, düşünüyorum da, dikişi ön yüze almak hem dekoratir bir unsur olarak hem de orijinal Türk kimliğini vurgulama yönünden çok güzel olabilir.
Bir kere ana dikişi attıktan sonra sargılarıları farklıca yaparak da yeknesaklıktan kurtulunur.
Çok güzel bir fikir (gibi geliyor). Yani bir yapılanı da görmek gerek ! ! !

Saygılar,

alikozanoglu

[deserteagle]

İskandinav kılıflarında kılıfın dikiş yerindeki kalınlık biraz alınıyor. Dikiş ondan sonra yapılıyor. Benim okuduğum tutorial'ı bi arayayım.