Isıl işlem

[msevim40]

Herkese iyi günler kendi yaptığım ısıl işlem ocağını denemek için evde olan 2 tane baltaya ısıl işlem yapmak istedim önce normalizasyon yaptım sonra mıknatıs rutmayana kadar ısıtıp hatta 1 2 dk daha gezdirdim ocakta sonra ısıl işlem yağına 1 2 dk soğumaya bıraktım gezdirerek sonuç eğe talaş kaldırıyo ama çivi kesmeyi denedim ağzı dönmedi neden eğe talaş kaldırdı acaba menevişte yapmadım

[MustafaV]

Mustafa Bey, öncelikle forum kurallarımız ve geleneğimiz gereği sizi "Merhaba" bölümünde kendinizi tanıtmaya davet ediyorum. Böylelikle sizi daha iyi tanımış oluruz.

Baltanın malzemesi nedir? Bunu bilmeden sadece mıknatıs ile ısıl işlem yapmak çok doğru sonuçlar vermez diye düşünüyorum. Ayrıca meneviş yapılmamış hâliyle çiviye vurduğunuz anda kırılmaması bana ısıl işleminin başarısız olduğu izlenimi veriyor nedense. Ha desem ki soğutma esnasında bölgesel soğutup kalan kısmının sıcaklığıyla menevişi yapmışsınızdır, ama yazınızda böyle bir durumu da anlatmamışsınız.

Bana kalırsa en temel yapılması gereken, baltanın malzemesini bilmek olmalı. Ona göre bir ısıl işleme tabi tutulmalı.

Bu arada yanlışım yoksa balta vb. malzemeler darbeye maruz kaldıkları için aşırı sert tutulmuyor. Dolayısıyla eğenin bir nebze işlemesi normal gibi sanırım. Bu konuda daha bilgili ustalarım yorum yapacaklardır.

[msevim40]

Teşekkürler yanıtınız için balta çok eski malzemesi nedir bilmiyorum inşallah yarın o2 çeliğim var onunla bıcak yapmayı deneyecem

[sefaçabuk]

Öncelikle hoşgeldiniz.
Balta veya benzeri kütleli malzemelerin ısıl işlemi biraz sorunludur ve bence büyük olasılıkla başarısız bir ısıl işlem olmuş. Eğer ağız yeteri kadar sertleşmiş olsaydı Mustafanın da belirttiği gibi, darbe sırasında ağızda kırık oluşurdu ve hatta ağzı da eğe almazdı. Ancak şöyle de olmuş olma olasılığı var, Siz baltanın her tarafını tamamen tavlayıp, tavlı haldeyken bütün yapıyı yağa daldırdıysanız, ince kesitli yerler önce sertleşmiş, ardından da geç soğuyan kalın kesitli yerlerdeki sıcaklığın etkisiyle meneviş de olmuş olabilir, tabi bu bir olasılık, olmayadabilir. Size önerim, baltanın sadece ağız kısmından 2 cm kadar yukarıya kadar tavlayın veya daha yukarıya kadar tavladıysanız bile sadece ağız kısmındaki 2 cm lik bölümü yağda soğutun, ama yukarının sıcaklığı düşene kadar da yağın içerisinde gezdirin. Doğrusu budur.

[msevim40]

Bu gün o2 çeliğe ısıl işlem yapmayı denedim 750 800 derece yazıyordu rengi turuncu olduğunda mıknatısı tutmamaya başladığında yine yağa daldırdım içerisinde gezdirdim ama olmadı yine eğe talaş kaldırıyordu nerde hata yapıyorum anlamadım acaba gerekli ısıyı mı yakalayamadım. Ocağın içinde ısı ölçerin probunu ateşin tam karşısına koydum 1000 dereceyi gösteriyordu ocak. Çeliğimi yanlış seciyorum lütfen yardım edin 2 gündür sabahtan akşama uğraştım ama sonuç alamadım

[Soytürk Dönmez]

Bu gün o2 çeliğe ısıl işlem yapmayı denedim 750 800 derece yazıyordu rengi turuncu olduğunda mıknatısı tutmamaya başladığında yine yağa daldırdım içerisinde gezdirdim ama olmadı yine eğe talaş kaldırıyordu nerde hata yapıyorum anlamadım acaba gerekli ısıyı mı yakalayamadım. Ocağın içinde ısı ölçerin probunu ateşin tam karşısına koydum 1000 dereceyi gösteriyordu ocak. Çeliğimi yanlış seciyorum lütfen yardım edin 2 gündür sabahtan akşama uğraştım ama sonuç alamadım

     Hoş geldiniz Mustafa bey.

     İlk olarak O-2 790-820 derece arası sertlik alan bir çelik. Nereden öğrendiniz bilmiyorum ama 750 derece yanlış bilgi. İkincisi mıknatıs testi tam doğru bir test değil, aslında en doğrusu ısıl işlem yaparken ısı kontrollü bir fırın kullanmak. Dikkat ederseniz her çelik için belli bir derece aralığı verilmiş. Yani 10 derece bile çok önemli( hele ki bu işi profesyonel anlamda yapanlar için). Ama yok ben hobiciyim derseniz bence ocağın yanına ısıl işlem tav renklerinin olduğu tabloyu bastırıp asın ve bu tablodaki renklere göre ısıl işleminizi yapın. Birde göz kararı ısıl işlem yaparken ortam karanlık olsun, kolay gelsin.

[Şeref Acar]

Öncelikle hoşgeldiniz.
Balta veya benzeri kütleli malzemelerin ısıl işlemi biraz sorunludur ve bence büyük olasılıkla başarısız bir ısıl işlem olmuş. Eğer ağız yeteri kadar sertleşmiş olsaydı Mustafanın da belirttiği gibi, darbe sırasında ağızda kırık oluşurdu ve hatta ağzı da eğe almazdı. Ancak şöyle de olmuş olma olasılığı var, Siz baltanın her tarafını tamamen tavlayıp, tavlı haldeyken bütün yapıyı yağa daldırdıysanız, ince kesitli yerler önce sertleşmiş, ardından da geç soğuyan kalın kesitli yerlerdeki sıcaklığın etkisiyle meneviş de olmuş olabilir, tabi bu bir olasılık, olmayadabilir. Size önerim, baltanın sadece ağız kısmından 2 cm kadar yukarıya kadar tavlayın veya daha yukarıya kadar tavladıysanız bile sadece ağız kısmındaki 2 cm lik bölümü yağda soğutun, ama yukarının sıcaklığı düşene kadar da yağın içerisinde gezdirin. Doğrusu budur.

Hocam baltaya çekiç vb. su vermeyle ilgili bir paylaşımımız var mı ısıl işlem konusunda, aramada bir şey bulamadım.

[MustafaV]

Şeref ustam ben yazayım görmüşken, aşağıdaki alıntıda Sefa hocam tarif etmiş. Hatta altında sizin de yorumunuz var. Aklımda doğru kalmış demek ki, arama sözcüğüne "kütleli" yazınca direkt çıktı.

Bu tür işlemlere teknikte "içten menevişleme" deniyor, diğer bir deyişle "martemperleme". İşlem aslında aynen Senin söylediğin gibi, balta veya benzeri kütleli malzemelere su verirken iş görecek kısmın sertleştirilmesi hedeflenir. Bunun bir iki nedeni var, öncelikle kütleli malzemelere su verirken ( bizim koşullarımızda), yüzey hızlı soğur ama çekirdeğe doğru bu durum yavaşlar, bu durum malzeme üzerinde termal şok etkisi yaratır ve sonuç yüksek olasılıkla kırım olur. Diğer bir nedeni, özellikle darbeli çalışan alet edavatta, darbeyi karşılayan kısım sert olsun zarar görmesin, ama geride kalan kısım ise gelen darbeyi emebilecek yumuşaklıkta olsun ki kırım yaşanmasın. Bu ve benzer nedenlerden ötürü, çekiç, balta, keski, murç, kazma vs türü aletlere benzer su verme tekniği uygulanır/uygulanmalıdır. Su verme tavlaması yapıldıktan sonra sertlik hedeflenen bölge su verme ortamına daldırılır ( yağ ise dikkat, malzemenin sıcak bir kısmı yağ dışında kaldığından alevlenme kesindir, el, kol, yüz, göz, üst baş ve hatta  etraf tutuşturulabilir ) bu sırada mümkünse daldırlılan kısım hep aynı yerde tutulmayıp hareket ettirilir, soğutma sıvısı dışında kalan kısım izlenir ve ne zaman  ki buradaki renk artık kırmızı görünmemeye başlar o zaman malzeme ortamdan çıkarılıp sertleşmesi planlanan bölgeye hızlıca ince dişli bir eğe sürülür veya bu kısım zımparayla vs bir şekilde parlatılıp çeliğin rengi görülür ( bu çok önemli) metalin rengi görülünce bu renkteki değişme izlenir ( meneviş renkleri) renk ne zaman bizim hedeflediğimiz meneviş rengini alırsa malzeme komple soğutma sıvısına daldırılır. Böylece hem su verme işlemi hem de menevişleme işlemi tek tavda bitirilmiş olur.
İşlem böyle, basit ve pratik bir işlemdir. Balta vs türü aletlerde ağızdan bir kaç cm yukarısına kadar sertleştirmek yeterlidir.
İşlem bu kadar.

[msevim40]

Bu gün o2 çelikle yine denedim renk turuncudan parlak sarı gibi olduğunda çıkardım ısıl işlem yağına soktum soytürk ustanın videosunda gösterdiği gibi sonrasında suya soktum ama gene olmadı eğe talaş kaldırdı nerde yanlıs yaptığımı anlamadım sadece amatör 3 5 bıcak yapmak için fırında alamam nasıl yapacam çozemedim acaba çeliğimi yanlış seçtim

[dela]

Bu gün o2 çelikle yine denedim renk turuncudan parlak sarı gibi olduğunda çıkardım ısıl işlem yağına soktum soytürk ustanın videosunda gösterdiği gibi sonrasında suya soktum ama gene olmadı eğe talaş kaldırdı nerde yanlıs yaptığımı anlamadım sadece amatör 3 5 bıcak yapmak için fırında alamam nasıl yapacam çozemedim acaba çeliğimi yanlış seçtim

Ustaların dediği gibi renk skalasına uyduktan sonra sertleşme oluşması lazım. Acaba diyorum. Daha iyice soğumadan eğe testi yapıyorsunuz veya tufal tabakasını eğenin alması yanıltıcı sonuç veriyor. 

[msevim40]

Herlade 50 cm daha o2 lama kaldı (o2 olmasındanda süpheleniyorum ama mehmetmarangozdan aldım çeliği) 2 deneme hakkım daha kaldı olmadı makas çeliği bulmaya çalışacağım ama hepsinde başarısız olmam çok üzdü artık o kadar uğraşmıyorum profili çıkarıp ağzını açıp deniyorum yinede 1 günüm gidiyor birde ısıl işlem yağı aldım risk olmasın diye adamlar motor yağında yapıyo suyla yapsam dahamı iyi ocağın ısısını ölçüyorum içinde ısı ölçer var ama çeliğin ısısını ölçemiyorum renk testi mıknatıs testi hepsini denedim o kadar uğraştıktan sonra bırakmakta istemiyorum

[Soytürk Dönmez]

Herlade 50 cm daha o2 lama kaldı (o2 olmasındanda süpheleniyorum ama mehmetmarangozdan aldım çeliği) 2 deneme hakkım daha kaldı olmadı makas çeliği bulmaya çalışacağım ama hepsinde başarısız olmam çok üzdü artık o kadar uğraşmıyorum profili çıkarıp ağzını açıp deniyorum yinede 1 günüm gidiyor birde ısıl işlem yağı aldım risk olmasın diye adamlar motor yağında yapıyo suyla yapsam dahamı iyi ocağın ısısını ölçüyorum içinde ısı ölçer var ama çeliğin ısısını ölçemiyorum renk testi mıknatıs testi hepsini denedim o kadar uğraştıktan sonra bırakmakta istemiyorum

      O-2 derin sertlik alan bir çelik, bence kullandığınız malzeme O-2 değil, malzemenin ölçüsü nedir? Böhlerin bütün malzemelerinin yüzeyi siyaha boyalıdır ve üzerinde çeliğin kodu yazar, sizinkinde K-720 yada 2842 yazıyor mu?

[Şeref Acar]

Şeref ustam ben yazayım görmüşken, aşağıdaki alıntıda Sefa hocam tarif etmiş. Hatta altında sizin de yorumunuz var. Aklımda doğru kalmış demek ki, arama sözcüğüne "kütleli" yazınca direkt çıktı.

Bu tür işlemlere teknikte "içten menevişleme" deniyor, diğer bir deyişle "martemperleme". İşlem aslında aynen Senin söylediğin gibi, balta veya benzeri kütleli malzemelere su verirken iş görecek kısmın sertleştirilmesi hedeflenir. Bunun bir iki nedeni var, öncelikle kütleli malzemelere su verirken ( bizim koşullarımızda), yüzey hızlı soğur ama çekirdeğe doğru bu durum yavaşlar, bu durum malzeme üzerinde termal şok etkisi yaratır ve sonuç yüksek olasılıkla kırım olur. Diğer bir nedeni, özellikle darbeli çalışan alet edavatta, darbeyi karşılayan kısım sert olsun zarar görmesin, ama geride kalan kısım ise gelen darbeyi emebilecek yumuşaklıkta olsun ki kırım yaşanmasın. Bu ve benzer nedenlerden ötürü, çekiç, balta, keski, murç, kazma vs türü aletlere benzer su verme tekniği uygulanır/uygulanmalıdır. Su verme tavlaması yapıldıktan sonra sertlik hedeflenen bölge su verme ortamına daldırılır ( yağ ise dikkat, malzemenin sıcak bir kısmı yağ dışında kaldığından alevlenme kesindir, el, kol, yüz, göz, üst baş ve hatta  etraf tutuşturulabilir ) bu sırada mümkünse daldırlılan kısım hep aynı yerde tutulmayıp hareket ettirilir, soğutma sıvısı dışında kalan kısım izlenir ve ne zaman  ki buradaki renk artık kırmızı görünmemeye başlar o zaman malzeme ortamdan çıkarılıp sertleşmesi planlanan bölgeye hızlıca ince dişli bir eğe sürülür veya bu kısım zımparayla vs bir şekilde parlatılıp çeliğin rengi görülür ( bu çok önemli) metalin rengi görülünce bu renkteki değişme izlenir ( meneviş renkleri) renk ne zaman bizim hedeflediğimiz meneviş rengini alırsa malzeme komple soğutma sıvısına daldırılır. Böylece hem su verme işlemi hem de menevişleme işlemi tek tavda bitirilmiş olur.
İşlem böyle, basit ve pratik bir işlemdir. Balta vs türü aletlerde ağızdan bir kaç cm yukarısına kadar sertleştirmek yeterlidir.
İşlem bu kadar.

Sağolasın Mustafa

Ben ‘balta ısıl işlem’ diye aramışım. ‘Balta su verme’ diye yazınca çıkıyor.

Böyle bir konu geçtiğini hatırlıyorum ama acaba şu sabit namlu konularında boğuldu mu diye bi an endişelendim.

[Şeref Acar]

Mustafa bey ısıl işleme en kolay çeliklerle başlayın hem eliniz alışsın hem de özgüveniniz yerine gelsin.

Makas çeliği bulabilirseniz onunla çalışın. Su alması kolay olur, menevişi de kolay. Bunun dışında eğe çeliği de bana her zaman ısıl işlem için kolay gelmiştir. O da ulaşılabilir bir malzeme.

Bunun yanında küçük ve ince bıçaklarla çalışmak da ayrı bir kolaylıktır. Mesela 3-4mm kalınlıkta bir gizli sap tasarım.

Ck serisinden uzak durmanızı tavsiye ederim.

Bolca deneme yanılma!…
Şimdiden başarılar.

[msevim40]

Mustafa bey ısıl işleme en kolay çeliklerle başlayın hem eliniz alışsın hem de özgüveniniz yerine gelsin.

Makas çeliği bulabilirseniz onunla çalışın. Su alması kolay olur, menevişi de kolay. Bunun dışında eğe çeliği de bana her zaman ısıl işlem için kolay gelmiştir. O da ulaşılabilir bir malzeme.

Bunun yanında küçük ve ince bıçaklarla çalışmak da ayrı bir kolaylıktır. Mesela 3-4mm kalınlıkta bir gizli sap tasarım.

Ck serisinden uzak durmanızı tavsiye ederim.

Bolca deneme yanılma!…
Şimdiden başarılar.

abi ne özgüveni o kadar uğraştım ocak yaptım o kadar malzeme aldım meneviş yapmadığım halde evdeki baltalar daha başarılıydı bence ama o2 de olmadı acaba çok yüksek dereceyemi çıkıyorum dedim bilemedim en son denememde ayva sarısına yakın bi renk kaldı ama hayırlısı deneyecez bakalım yaz tatili bitmeden benim bişeyler yapmam lazım

[msevim40]

Herlade 50 cm daha o2 lama kaldı (o2 olmasındanda süpheleniyorum ama mehmetmarangozdan aldım çeliği) 2 deneme hakkım daha kaldı olmadı makas çeliği bulmaya çalışacağım ama hepsinde başarısız olmam çok üzdü artık o kadar uğraşmıyorum profili çıkarıp ağzını açıp deniyorum yinede 1 günüm gidiyor birde ısıl işlem yağı aldım risk olmasın diye adamlar motor yağında yapıyo suyla yapsam dahamı iyi ocağın ısısını ölçüyorum içinde ısı ölçer var ama çeliğin ısısını ölçemiyorum renk testi mıknatıs testi hepsini denedim o kadar uğraştıktan sonra bırakmakta istemiyorum

      O-2 derin sertlik alan bir çelik, bence kullandığınız malzeme O-2 değil, malzemenin ölçüsü nedir? Böhlerin bütün malzemelerinin yüzeyi siyaha boyalıdır ve üzerinde çeliğin kodu yazar, sizinkinde K-720 yada 2842 yazıyor mu?

üzerinde hiç birşey yazmıyor lama 4x50x1000 ölçülerinde inşallah o2 değildir sahtedir tek giden para olsun ama başarısız olmayım

[Şeref Acar]

Ama sahte olmamalı!…
Böyle bir şey varsa kabul edilemez.

[msevim40]

3 4 yıl önce yaptığim ama ocak olmadığı için su veremediğim testere çeliği vardı ona tekrar normalizasyon yaptilım simdi birde böyle deneyeceğim rengi koyu turuncu mu olmalı yoksa ayva sarısı mı

[Şeref Acar]

Koyu turuncu yetersiz iyice açık turunu olacak ama sarıya vurmadan

[msevim40]

Teşekkürler e artık bu da olmazsa nasip