Başarısız ısıl işlem

[FatihD]

Kıymetli ustalarım herkese merhabalar, bugün 1060 çelikten yaptığım bıçağıma ısıl işlem yapmak istedim. Odun kömüründe harlayarak bıçağımı ısıttım, rengini kontrol ettim, mıknatıs testi yaptım ve 10/40 yanık motor yağına daldırdım. 2 kez denedim fakat bıçakta hiç sertleşme olmadı eğe değdiği gibi talaş kaldırdı. Sizce yanık yağda yapmam hata mıydı ? Ya da gerekli sıcaklığı mı yakalayamadım ?

[AdnanErgün]

Yanık yağ hızlı soğutma sağlamıştır muhtemelen. Başka bir yağ kullanmanızı tavsiye ederim. En ucuzundan bitkisel yağlar olabilir.  İyice kullanılıp pelteleşmemiş kızartma yağı bile bence daha iyi iş görür. Yağı işlem öncesinde hafif ısıtmak daha akışkan hâle getirecektir, bu faydalı.
Işıl işlem için ayrıca özel üretilen yağlar var bunları da araştırabilirsiniz.

[Şaban Kurt]

Merhabalar hemşerim hoşgeldiniz yanık yağ bu iş için uygun değil ısıl işlem yağlarını kullanın hiç bulamıyorsanız şayet kanola yağı kullanabilirsiniz marketlerde bolca mevcut.

[mehmet_]

1060 için 800-830 derede sıcaklığa çıkmanız lazım. Demagnetizasyon 770 derecede gerçekleşir. Yani mıknatıs testini yaptıktan sonra kabaca 1-2 dakika daha beklemeniz lazım 800 dereceleri görmek için.
Sonra da östenizasyon için artı 2-3 dakika daha.
Yanık yağ pek uygun değil ama sıcaklık da önemli.
Çeliği normalize ettikten sonra bir de böyle deneyin.

[Şeref Acar]

Geçmişler olsun, işe en zor yerden başlamışsınız.
1060-1070 hatta 1075 yanık ya da bitkisel yağda sertleşmez.
Ya iyi bir ısıl işlem yağı ya da su ile yapabilirsiniz.

[Osman Kurt]

Öncelikle yağı değiştirip tekrar bir deneme yapın.
Birde deneme yaparken kullandığınız eğe ince diş yada yuvarlak bir eğe ise ısıldan çıkmış 1060 çelikten talaş kaldırabilir 1060ın ısıl sonrası sertliği 60hrc civarında kaliteli bir eğe çizebilir.

[HüseyiN.TufekCi]

1060.1075 gibi çelikler de zeytinyağı olsun kanola yağı olsun su verdiğimde istediğim gibi sertlesmiyordu. Bende Şeref Usta'dan gördüğüm gibi ısıtılmış 80 derece gibi suda veriyorum güzel sertlik alıyor

[AdnanErgün]

Geçmişler olsun, işe en zor yerden başlamışsınız.
1060-1070 hatta 1075 yanık ya da bitkisel yağda sertleşmez.
Ya iyi bir ısıl işlem yağı ya da su ile yapabilirsiniz.

Şeref Ustam bitkisel yağda sertleşmez demişsiniz, çok net bir hüküm vermişsiniz ama neden sertleşmeyeceğini anlayamadım açıkçası. Neden sertleşmez ustam?
Bitkisel yağlar acaba yeterince hızlı soğutma mı sağlamıyor yoksa bu çeliklerin soğuma dışında farklı ihtiyaçları mı var? Bir de şu soru geldi aklıma bitkisel yağ ile saydığınız bu çelikleri sertleştirmek mümkün değil iken başka çelikler, misalen O1, O2, 5160, 9260, W1, W2 gibi herhangi biri sertleştirilebilir mi? Eğer mümkünse 1060, 70 ve 75'te neden mümkün değil? Bunların ısıl işlemlerinde öyle çok çok büyük farklar yok. Yani O1'e su verebildiğimiz şartlar ile 1075'e de su verebilmemiz gerekir.
Bir de şu var 1060-75 çelikleri hem daha yalın alaşıma hem de daha az karbona sahip yani bunlara su vermek diğerlerine göre daha basit olmalı.
Bunları iki sebeple soruyorum birincisi bilmediğim bir şey varsa öğrenmek, yanlışımı düzeltmek istiyorum; ikincisi  ben daha önce 1067'e de O1'e de 80cRv2'ye de eğeye de bitkisel yağ ile su verdim, sertlik sorunu yaşamadım ve bundan hareketle yukarıda bitkisel yağları da tavsiye ettim. Bunlardan hareketle size bitkisel yağda sertleşmez dedirten nedir merak ettim. 

[mehmet_]

Sebebini açıklayacak metalurji bilgim yok ama Emre Kipmen ustanın eski bir yazısını hatırlıyorum. Yabancı bir kaynaktan aldığı test sonuçlarını paylaşmıştı. Bitkisel yağda sertlik teorik değerin yarısında kalıyordu. En iyi sonucu sanki suda aldıklarından bahsetmişti. Ama su çok agresif bildindiği gibi.
Isıl işlem yağı da gayet iyi sonuç vermişti. Yine aynı testte alternatif su verme ortamlarından en başarılısı kanola yağı diye belirtiliyordu.
İlgili mesajı bulursam yollayacağım.

[Osman Kurt]

Sebebini açıklayacak metalurji bilgim yok ama Emre Kipmen ustanın eski bir yazısını hatırlıyorum. Yabancı bir kaynaktan aldığı test sonuçlarını paylaşmıştı. Bitkisel yağda sertlik teorik değerin yarısında kalıyordu. En iyi sonucu sanki suda aldıklarından bahsetmişti. Ama su çok agresif bildindiği gibi.
Isıl işlem yağı da gayet iyi sonuç vermişti. Yine aynı testte alternatif su verme ortamlarından en başarılısı kanola yağı diye belirtiliyordu.
İlgili mesajı bulursam yollayacağım.

Bu link olabilir abi.

https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=268

[Basat]

https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=816.0

Bir başka başlık.

[mehmet_]

Aynen Osman. O başlık. Teşekkürler 

[Murat AKIN]

Sertleştirme dış görünüş olarak,  çeliklerin uygun sıcaklıktayken uygun bir ortamda hızlı soğutulmasıdır.

Yağ da bu ortamlardan birisidir.
Soğutma için sertleştirme yağları en uygunudur ama yanık yağda olmaz diye bir şey olmaz.

Yağda birden çok sertleştirme yapıldığına göre o yağ da yanmış oluyor.

[Şeref Acar]

Adnan abi merhaba, doğru soruyu sordun;

İlk söylediğin şık abi. Yalın karbon çelikler daha
hızlı bir soğutma istiyor. 1095 için kesin bir hüküm
var zaten yukarıda abiler bahsetmiş konuda bahsi
geçiyor. 1060’tan 1095e kadarki çelikler genel
olarak yakın ısıl değerlere sahip. İlk soğuma hızları
çok önemli. Atıyorum 1 saniye içinde 800 dereceden
400 dereceye inmesi gerekiyor. Bu değerler değişebilir
ama yakındır.

Vesselam, bizim bitkisel yağlar bunu karşılamıyor.

İkinci söylediğin şık da çok önemli bir bilgi;
nitrasyon gibi soğutma ortamlarıyla yapılan
sertleştirmeler var. Bu konuda pek bir bilgim yok.
Ama sıvıdaki elementlerle değişik aksiyonlar
alıyorlar.

Sefa ustam ya da metalürjiden anlayan diğer
ustalar bu konuyu aydınlatacaktır.

[AdnanErgün]

Adnan abi merhaba, doğru soruyu sordun;

İlk söylediğin şık abi. Yalın karbon çelikler daha
hızlı bir soğutma istiyor. 1095 için kesin bir hüküm
var zaten yukarıda abiler bahsetmiş konuda bahsi
geçiyor. 1060’tan 1095e kadarki çelikler genel
olarak yakın ısıl değerlere sahip. İlk soğuma hızları
çok önemli. Atıyorum 1 saniye içinde 800 dereceden
400 dereceye inmesi gerekiyor. Bu değerler değişebilir
ama yakındır.

Vesselam, bizim bitkisel yağlar bunu karşılamıyor.

İkinci söylediğin şık da çok önemli bir bilgi;
nitrasyon gibi soğutma ortamlarıyla yapılan
sertleştirmeler var. Bu konuda pek bir bilgim yok.
Ama sıvıdaki elementlerle değişik aksiyonlar
alıyorlar.

Sefa ustam ya da metalürjiden anlayan diğer
ustalar bu konuyu aydınlatacaktır.

Eyvallah ustam ve ustalarım.
Beni biraz şaşırttı açıkçası. Gerçi 1095'in ısıl işleminin biraz sıkıntılı olduğunu duymuştum ama 1060 gibi daha düşük karbonlu çeliklerde pek sıkıntı yaşanacağını düşünmüyordum.
Şimdi esas merak ettiğim benim ısıl işlemini başarılı olarak gördüğüm bıçaklar kaç HRC sertlik kazanmış? İş görür bir sertlik yakayabilmiş miyiz yoksa kendimizi mi kandırıyoruz? İlk fırsatta ölçüm yaptırıp sizleri haberdar edeceğim inşallah. 

[mhmmd]

sirasi gelmisken ben de bir soru sorayim. Celikte sertlestirme islemi ya basarili olmustur ya basarisiz olmustur seklinde midir, yoksa bunun arasi var midir? celik sertlesmis ama iyi sertlesmemis gibi..

[Huseyin KESKİN]

sirasi gelmisken ben de bir soru sorayim. Celikte sertlestirme islemi ya basarili olmustur ya basarisiz olmustur seklinde midir, yoksa bunun arasi var midir? celik sertlesmis ama iyi sertlesmemis gibi..

Arası var, mesela lazer kesimdeki bölge havayla soğumasına rağmen eğeyle işlerken zorlanırız

[mhmmd]

sirasi gelmisken ben de bir soru sorayim. Celikte sertlestirme islemi ya basarili olmustur ya basarisiz olmustur seklinde midir, yoksa bunun arasi var midir? celik sertlesmis ama iyi sertlesmemis gibi..

Arası var, mesela lazer kesimdeki bölge havayla soğumasına rağmen eğeyle işlerken zorlanırız

o zaman sorumu soyle sorayim; isil islem yapmaya calisip da sonucun ara bir degerde kalmasi mumkun mu?

[Şeref Acar]

sirasi gelmisken ben de bir soru sorayim. Celikte sertlestirme islemi ya basarili olmustur ya basarisiz olmustur seklinde midir, yoksa bunun arasi var midir? celik sertlesmis ama iyi sertlesmemis gibi..

Su verme için arada kalma diye bir şey yok, ya olmuştur
ya da olmamıştır. Bir çelik için standart ısıya çıkıp belli
soğutma hızında soğutmalısınız. Demlenme süreleri
östenizasyon, normalizasyon konuları olmazsa olmaz
şartlardır. Bu değerler her çelikte değişkenlik gösterir.

(Karbon çelikler için konuşuyorum)
Ancak menevişte özgürlük bizim elimizde. Kabaca
anlatmak istiyorum. Standart bir av bıçağında menevişi
hardal sarısında ya da koyu hardal sarısında bitiririz.
Bu 240-260 dereceler gibidir. Ancak çok sertlik istemediğimiz
ağır işten çok esneklik isteyen bir fileto bıçağı için
yay menevişi dediğimiz. Mor renkte meneviş yapabiliyoruz.
270 derece civarında. Ama orada da şöyle bir sınırımız var
mavi renk tehlike rengidir. Mavi renkte menevişlenen bıçak
çabuk körelir. Bu renk skalası forumda mevcuttur.

53hrc ile 55hrc arasında dağlar kadar fark var,
55ile 58 arasında da. Bundan sonaki her bir derece
çok farklı şeyler ifade ediyor.

[mhmmd]

sirasi gelmisken ben de bir soru sorayim. Celikte sertlestirme islemi ya basarili olmustur ya basarisiz olmustur seklinde midir, yoksa bunun arasi var midir? celik sertlesmis ama iyi sertlesmemis gibi..

Su verme için arada kalma diye bir şey yok, ya olmuştur
ya da olmamıştır. Bir çelik için standart ısıya çıkıp belli
soğutma hızında soğutmalısınız. Demlenme süreleri
östenizasyon, normalizasyon konuları olmazsa olmaz
şartlardır. Bu değerler her çelikte değişkenlik gösterir.

(Karbon çelikler için konuşuyorum)
Ancak menevişte özgürlük bizim elimizde. Kabaca
anlatmak istiyorum. Standart bir av bıçağında menevişi
hardal sarısında ya da koyu hardal sarısında bitiririz.
Bu 240-260 dereceler gibidir. Ancak çok sertlik istemediğimiz
ağır işten çok esneklik isteyen bir fileto bıçağı için
yay menevişi dediğimiz. Mor renkte meneviş yapabiliyoruz.
270 derece civarında. Ama orada da şöyle bir sınırımız var
mavi renk tehlike rengidir. Mavi renkte menevişlenen bıçak
çabuk körelir. Bu renk skalası forumda mevcuttur.

53hrc ile 55hrc arasında dağlar kadar fark var,
55ile 58 arasında da. Bundan sonaki her bir derece
çok farklı şeyler ifade ediyor.

teşekkürler şeref hocam cevabı fazlasıyla aldım