Kırdığım bıçağım.

[Emrah06]

Selamlar öncelikle, hafiften işlerimiz başladı forumda çok aktif olarak bakamıyorum ama elimdeki lama O2 yi bitirmek adına Sefa hocamdan esinlenerek puukko modeli deneyin göreceksiniz çok şey katacak size lafından esinlenerek başladım Testerem ile puukko profilimi çıkartmaya. En 2,5 cm namlu 11 cm sap 12 cm kalınlık 4 mm derken perdaha giriştim. Evde amatör ortamda mıknatıs deneyimlemesiyle suyunu verdim. 100 derece * 1 Saat * 2 kere menevişlemesinide yaptım kendimce. Buraya kadar herşey yolunda gidiyordu perdahını attım 80 150 220 360 500 800 1000 1200 2000 2500 kum zımpara derken perdahınıda attım tüp macunla en son cilasını da yapıp ayna parlaklığına getirdim. Elimde var olan (Tanto habakisinde kullanabilirim diye ikiye bükerken kırdığım 2 adet eşit oranda pirinç mevcuttu) pirinçleri bu bıçakta başta ve sonda kullanıp sap kısmından perçin yöntemi ile sıkıştırıp kullanmayı planlarken ilk pirinci çakma yöntemi ile yerine tam oturdu gitti tamam derken çınnn diye bir ses geldi ve bıçağım namlu sap yerinden kırıldı. Aslında kullandığım çekiç 100 gr. ve çok hafiften hafiften vuruyordum. Demek ki kısmetimizde bu bıçak yokmuş. Böyle bir tecrübe edindim. Yaptığım tanto 35 cm olduğundan ısıl işleme bir arkadaşım götürdü götürmüşken kırılan bıçağın kaç hrc olduğunu merak ettiğimden ölçtürdüm 60 hrc çıktı. Şimdi bizim için ideal olan sertlik aslında ne olmalı ? Bunları hep tecrübeleyerek mi öğrenmeliyim ? Ama sevindiğim bir husus ev ortamında verdiğim sudan huzursuz oluyordum tutmuyor gibi hissettiğimden 60 hrc lere çıkabiliyorsam demek ki evde suyunu kendim verebiliyormuşum diye teselli ediyorum. Kırılan bıçağımı atmayacağım ama normalizasyona sokup çakı formuna getirip tekrar su vermek istiyorum aslında ilerleyen günlerde. Yada 60 hrc yi nasıl işleyebilirim ona bakmam lazım elimdeki alet edavattanda olmak istemiyorum şu dönemde. Oysaki pirince bile desen vermiştim

Fotografları ekte ekliyorum.

Saygılarımla.

[dela]

Bu işin doğasında kırım normal birşey. Başın sağolsun.   
Hele de herşeyi benim gibi elde yapanlar için 2 saatten fazla taşlamadan ve ayrıca perdahtan sonra tadına doyum olmuyor. 

Neyse, ısıl işlem sırasında oluşabilecek çatlaklar falan gibi konuları ustalara bırakarak, (yanlış anlamadıysam) 100 derece menevişi sorunlu buldum.
Hem forumda hem de Sefa Hocanın kişisel sitesinde çeliklerin ısıl işleminde kullanılacak bilgiler,  tablolar halinde mevcut.
Ayrıca yazıdaki tanımlamalarda da hatalar var gibi. (yumuşatma-normalizasyon gibi)
Ustalara bıraktım. Takipteyim.

[Mahmut Erdoğan]

ne mutlu çalışırken bıçak kırana
çünkü çok şey öğretiyor
her kırılan bıçak senin ustalığını ve bilgini artırıyor
bir musibet bin nasihat gibi bir durum
her gün öğrenmeye ve üretmeye devam

[Emrah06]

İlk kırdığım bıçağım olduğu için kendisi gözümde acayip bir kıymete bindi anlayamadığım bir bağ oluştu Mehmet ustam aramızda. Kendisinden bir tane daha ama hatalarımı yenileyerek yapmamak adına, gizli sap kısmını ve enini biraz daha kalın tutarak bir tane daha yaptım. Bu yaptığımı da 200 * 1 Saat * 2 kere menevişledim. Ama menevişten sonra farkettim 1 mm gibi bir yamulma olmuş. Daha yeni bu saatte bitti menevişleme işim. Yarın kısmetse bunu düzeltmeye çalışıp düzeltebilirsem perdah ve kabza işlerine girişeceğim. Sefa hocamın sözleri geliyor aslında aklıma menevişleme çok önemli su vermeden mutlaka menevişleyin ne kadar menevişleme yaparsanız o kadar tokluk artar dediğini. Bu sıralar bıçak yönünden şansım yaver gitmiyor ya hayırlısı. Tecrübe deyip haneme + ekliyorum bakalım şimdilik. 100 derece menevişi neden yaptığımıda düşünüyorum bıçak diğer yaptıklarıma göre biraz küçük ufak tefek bunu vurdulu kırdılı işlerde kullanmayız kesim işlerine girerse agzı kolay kolay bozulmasın diye düşünerek sert olsun buda diye düşünmüştüm. Aslında oradaki ince çizgim hrc ölçümünden önce acaba sertlik verebiliyormuyum diye düşüncemden dolayı, kalabildiğince sert kalsın mantığı ile ilerlemek istemiştim. Ama yanıldığım en büyük noktalardan birisi bu oldu sanırım.

Mahmut Ustam dilekleriniz için çok teşekkür ediyorum, en büyük öğrendiğim şey evde amatörce 6 ıncı su verdiğim bıçak olması ve sertleştiğini 60 hrc görmesi bana çok iyi bir tecrübe edindirdi ki, yukarıdaki yazdıklarımda cabası. Umarım güzel bir şeyler yapabilirim umuduyla bakıyorum etrafıma. Durmak yok yola devam şuan yeni bıçağımın menevişleme işlemi yeni bitti. Yarın yeni bir tecrübe edineceğim belki de kendi adıma.

Saygılarımla.

[orkunaydin350]

Geçmiş olsun ustam. Bıçak dövme miydi? Yada çok fazla ısınmış olabilir mi? Çünkü fotoğraftan gördüğüm kadarıyla baya kumlu gibi görünüyor kırılan yer.



Tanecik büyümesi olmuş olabilir. Normalizasyon yapmış mıydın?

[Emrah06]

Selam Orkun ustam bıçak O2 lama olarak alıp profil çıkarttığım bir bıçaktı, Dövme olmadığı ve herhangi bir ısıl işlem görmediği için normalizasyon yapmadım direk suyunu verdim. Mehmet ustamın söylediği gibi aslında menevişlemesinde sorun var gibime geliyor 100 derece yetmezdi yetmedi sanırım.

[mehmet_]

Orkun Bey'e katılıyorum. Fotoğrafta sanki tanecik büyümesi olmuş gibi bir görüntü var.
Ama yine de kırımdan esas sorumlu 100 derecede meneviş gibi. Ben 250 derecede meneviş yapıyorum O2'ye.

Kırım işin başlarında olunca çok can sıkmıyor ama sona yaklaştıkça yaşananları daha bir can yakıyor... Sağlık olsun 

[AdnanErgün]

Ustam geçmiş olsun. Ben de meneviş yüksek olsa kırılmazdi diye düşünüyorum. 60 hrc'nin bir sebebi de meneviş sanırım, 200 derece üstü iki menevişle zannederim 58'e filan düşerdi.
 

Sefa hocamın sözleri geliyor aslında aklıma menevişleme çok önemli su vermeden mutlaka menevişleyin ne kadar menevişleme yaparsanız o kadar tokluk artar dediğini.

Bu kısımda bir yanlışlık var gibime geldi, sanki meneviş değil de normalizasyon diyecektiniz?

[dela]

.............
Bu kısımda bir yanlışlık var gibime geldi, sanki meneviş değil de normalizasyon diyecektiniz?

Kullanılan kavramlarda, cümle içinde doğru ve yanlış aynı anda yer aldığı için ( klavye azizliği de sebep olabiliyor) ancak niyet okuma yoluyla anlamaya çalışıyoruz.
O yüzden ben ustalara bırakmıştım.
Yine de akış şeması kabaca şöyle denebilir.

Yumuşatma (Sulu çelikler için)
Normalizasyon (ısıl işleme hazırlama için)
Isıl işlem
Meneviş (Sertlik-tokluk ilişkisi için)

[Osman Kurt]

İlk kırılmada menevişin etkisi büyük bence 100 derece menevişle doğru sertleşmiş bir O2 63+hrc oluyor.

[Emrah06]

Ustam geçmiş olsun. Ben de meneviş yüksek olsa kırılmazdi diye düşünüyorum. 60 hrc'nin bir sebebi de meneviş sanırım, 200 derece üstü iki menevişle zannederim 58'e filan düşerdi.
 

Sefa hocamın sözleri geliyor aslında aklıma menevişleme çok önemli su vermeden mutlaka menevişleyin ne kadar menevişleme yaparsanız o kadar tokluk artar dediğini.

Bu kısımda bir yanlışlık var gibime geldi, sanki meneviş değil de normalizasyon diyecektiniz?

Teşekkür ederim Adnan ustam, malesef ilk yaptığım bıçaklar olduğu için ilk kez kırılan bıçağıma hrc testi nasip oldu. Aslında kısmetimde yokmuş o bıçak belkide 200 derecede 2 defa meneviş yapsam 58 lere düşse bile olmayacağı varmış gözüyle bakıyorum hep. Bundan sonraki adımlarımda yalnız dün akşam gece 1 gibi menevişi biten O2 de 200 derece 1 Saat x 2 defa menevişleme yaptım. 100 derecede böyle oluyormuş diye düşünerekten. Aynı işlemlerden dolayı tekrar sıkıntı yaşamayalım diye. Evet yazdığım normalizasyon olacaktı aslında aklım o an Mehmet ustamın dediği gibi menevişlemelere takıldığı için klavye azizliği değilde benim azizliğim olmuş özür dilerim.

.............
Bu kısımda bir yanlışlık var gibime geldi, sanki meneviş değil de normalizasyon diyecektiniz?

Kullanılan kavramlarda, cümle içinde doğru ve yanlış aynı anda yer aldığı için ( klavye azizliği de sebep olabiliyor) ancak niyet okuma yoluyla anlamaya çalışıyoruz.
O yüzden ben ustalara bırakmıştım.
Yine de akış şeması kabaca şöyle denebilir.

Yumuşatma (Sulu çelikler için)
Normalizasyon (ısıl işleme hazırlama için)
Isıl işlem
Meneviş (Sertlik-tokluk ilişkisi için)

Teşekkür ederim Mehmet ustam.

İlk kırılmada menevişin etkisi büyük bence 100 derece menevişle doğru sertleşmiş bir O2 63+hrc oluyor.

Teşekkür ederim Ustam, her şey tecrübeler ile sabitleniyor. Bakalım diğer bıçaklarda sıramız. Demek ki ilk suyunu verdiğim zaman, 62 yada 63 hrclerdeymiş, 100 derece 2 defa menevişleme 60 lara getirmiş gibi olmuş.

Saygılarımla.

[Şaban Kurt]

Geçmiş olsun hocam bende genel olarak o2 çalışıyorum fakat yaptığınız meneviş  derecesi cok az ben fırının sonuna kadar alıyorum dereceyi takribi 270 280 derecede kimi fırında ise 250 oluyor derece yaptığım menevişe tabloya göre sertlik 58 59 çıkması lazım bir defa ölçtürmüştüm tabloya göre çıkmıştı ve hiç sıkıntı yaşamadım menevişin gazabına uğramış bıçak tecrübe olmuş olur göz cıkarmaz emekleri görmezden gelin yapacak bişey yok normalizasyon demişsiniz normalizasyon dövme işleminden sonra tane büyümesi olacağı için yapıdaki kırılma riskini en aza indirmek tane küçültmesi amacıyla ısıl işlem sıcaklığa çıkartıp açık havada soğumaya bırakılır sizin bu bıçağa yapmanız gereken ise yumuşatma tavlaması ısıl işlem sıcaklığına çıkartılıp bıçağın geç soğumasını sağlamak külle veya kumla yapabilirsiniz.

[sefaçabuk]

Geçmiş olsun Emrah, olur böyle şeyler sorun değil, önemli olan hata tekrarı yapmamak    kimi zaman herşey doğru yapılsa da kırım yaşanabilir, bu işin doğasında var. Senin durumunda bir kaç hata arka arkaya gelmiş, zaten kendin de söylemişsin veya senin söylemediklerini arkadaşlar gayet güzel söylemişler. Ek olarak bir ekleme yapmak isterim, kırımın olduğu yer zaten risk içeren bir bölge. Namlunun bitip kuyruğun başladığı yerdeki kesit daralması zaten belirgin bir risk, bunun önüne geçilebilir;  tavlama sonrası yağa daldırırken bu bölgeyi yağa daldırmamakta yarar var.  Orada zaten köşeler var ve ayrıca hacimsel daralma var, bu bölgeler genel olarak gerilimin tahliye olduğu veya olmak istediği yerler. Bu bölgeleri sertleştirmemek lazım, yağa daldırırken kuyruğun başladığı yere 4-5 mm kalıncaya kadar daldırmak ve bu bölgeyi dışarıda bırakarak sertleştirmemek lazım, bırak yumuşak kalsın. Tekrar geçmiş olsun.

[Emrah06]

Geçmiş olsun hocam bende genel olarak o2 çalışıyorum fakat yaptığınız meneviş  derecesi cok az ben fırının sonuna kadar alıyorum dereceyi takribi 270 280 derecede kimi fırında ise 250 oluyor derece yaptığım menevişe tabloya göre sertlik 58 59 çıkması lazım bir defa ölçtürmüştüm tabloya göre çıkmıştı ve hiç sıkıntı yaşamadım menevişin gazabına uğramış bıçak tecrübe olmuş olur göz cıkarmaz emekleri görmezden gelin yapacak bişey yok normalizasyon demişsiniz normalizasyon dövme işleminden sonra tane büyümesi olacağı için yapıdaki kırılma riskini en aza indirmek tane küçültmesi amacıyla ısıl işlem sıcaklığa çıkartıp açık havada soğumaya bırakılır sizin bu bıçağa yapmanız gereken ise yumuşatma tavlaması ısıl işlem sıcaklığına çıkartılıp bıçağın geç soğumasını sağlamak külle veya kumla yapabilirsiniz.

Şaban ustam merhaba, hiç gözüme batmıyor aslında ilk başlarda kırıldığı da bir nevi iyi oldu bence, en azından sertliğinden emin oldum. Aslında konuyu foruma taşıdığımda aklımdaki sorulardan birisini siz cevaplamışsınız. Kendi yaptığınız bıçaklarda 58 59 hrc gibi düşünüyorsunuz. Benim kendi adıma bir yol haritası çizecek olursam 58 59 hrc leri düşünmem gerekir demek ki. Yumuşatma yapıp çakı formuna sokmayı deneyeceğim, teşekkür ederim ilginiz ve bilginiz için.

Geçmiş olsun Emrah, olur böyle şeyler sorun değil, önemli olan hata tekrarı yapmamak    kimi zaman herşey doğru yapılsa da kırım yaşanabilir, bu işin doğasında var. Senin durumunda bir kaç hata arka arkaya gelmiş, zaten kendin de söylemişsin veya senin söylemediklerini arkadaşlar gayet güzel söylemişler. Ek olarak bir ekleme yapmak isterim, kırımın olduğu yer zaten risk içeren bir bölge. Namlunun bitip kuyruğun başladığı yerdeki kesit daralması zaten belirgin bir risk, bunun önüne geçilebilir;  tavlama sonrası yağa daldırırken bu bölgeyi yağa daldırmamakta yarar var.  Orada zaten köşeler var ve ayrıca hacimsel daralma var, bu bölgeler genel olarak gerilimin tahliye olduğu veya olmak istediği yerler. Bu bölgeleri sertleştirmemek lazım, yağa daldırırken kuyruğun başladığı yere 4-5 mm kalıncaya kadar daldırmak ve bu bölgeyi dışarıda bırakarak sertleştirmemek lazım, bırak yumuşak kalsın. Tekrar geçmiş olsun.

Sağolun Sefa hocam, kıra döke öğreneceğim çok şey var forumda ve sayenizde varsın kırılsın öğrendiklerimi bir sonrakiler de tekrarlamam en azından yada kırılmasaydı hep hatalı gitmiş olacaktım. Yumuşak kalsın dediğiniz yeri düşündüm hocam zaten bıçak kullanımında %10 bile değildir kullanımda o bölgeyi kullanmak aslında. Bu bıçakta mevcut değil ama taşlama gediğine kadar olan kısmı sertleştirdiğimiz de yine sap kısmındaki riski bölgeleri yumuşak bırakarak kırılma risklerini tolere edebiliriz. Teşekkür ederim.

Saygılarımla.

[orkunaydin350]

Dövme var mı diye sormamın sebebi tanecik büyümesi şüphesindendi. Acaba su verme sıcaklığına çıkarken gereğinden fazla ısıtılmış olabilir mi? Ekte internette denk geldiğim bir görseli paylaşıyorum. Aşırı ısınmış çelik kırıldığında yada aşırı ısınmış bile olsa normalizasyon eksik yapıldığında görseldeki sorun ortaya çıkıyor. Su verildikten sonra meneviş bunu tölare edebilir belki bilmiyorum ama sorun en baştaki yüksek sıcaklık gibi sanki. 

[Basat]

Üstadım geçmiş olsun, herşey bir tecrübe ve çok değerli.

Ustaların binde biri kadar bile tecrübem yok ısıl işlem işlerinde ama teorik olarak tüm ısıl işlem-meneviş işlemleri anlattığınız şekilde yapılmış olduğunda, 60 HRC sertliğe sahip bir O2’nin, pirinç balçak çakarken bu şekilde kırılma ihtimalinin olmayacağını düşünüyorum.
Muhakkak ısıl işlemde veya öncesinde bir hata olduğunu değerlendiriyorum. Orkun Beyin bahsettiği şekilde çeliği fazla pişirmiş olabilirsiniz veya profil oluştururken kılcal bir çatlak oluşturmuş, o bölgeyi avuç taşlama ile kestiyseniz aşırı ısınmasına sebep olmuş olabilirsiniz.
Dediğim gibi benim düşüncem 60HRC O2’nin o kadar kolay kırılmayacağı.
Tekrar geçmiş olsun.

[Emrah06]

Dövme var mı diye sormamın sebebi tanecik büyümesi şüphesindendi. Acaba su verme sıcaklığına çıkarken gereğinden fazla ısıtılmış olabilir mi? Ekte internette denk geldiğim bir görseli paylaşıyorum. Aşırı ısınmış çelik kırıldığında yada aşırı ısınmış bile olsa normalizasyon eksik yapıldığında görseldeki sorun ortaya çıkıyor. Su verildikten sonra meneviş bunu tölare edebilir belki bilmiyorum ama sorun en baştaki yüksek sıcaklık gibi sanki. 

Orkun ustam merhaba, gösterdiğiniz resimde ortadaki çelik yapısı ile aynı duruyor hemen hemen ne sagdakine ne soldakine benziyor yapısı dövme değil düz lama olarak aldığım çeliğe su verdim jet taşı kullanmadım keserken profillerimi demir testeresi ile çıkartıyorum. Aşırı ısınma gibi bir şeyde söz konusu olmadığından eminim. Teknik olarak üstte ustalarımın yazdığı gibi menevişleme sıkıntısı ve köşeli kenarlar gergin olduğu için oradan bir kırılma yaşadım muhtemelen diye düşünüyorum.

Üstadım geçmiş olsun, herşey bir tecrübe ve çok değerli.

Ustaların binde biri kadar bile tecrübem yok ısıl işlem işlerinde ama teorik olarak tüm ısıl işlem-meneviş işlemleri anlattığınız şekilde yapılmış olduğunda, 60 HRC sertliğe sahip bir O2’nin, pirinç balçak çakarken bu şekilde kırılma ihtimalinin olmayacağını düşünüyorum.
Muhakkak ısıl işlemde veya öncesinde bir hata olduğunu değerlendiriyorum. Orkun Beyin bahsettiği şekilde çeliği fazla pişirmiş olabilirsiniz veya profil oluştururken kılcal bir çatlak oluşturmuş, o bölgeyi avuç taşlama ile kestiyseniz aşırı ısınmasına sebep olmuş olabilirsiniz.
Dediğim gibi benim düşüncem 60HRC O2’nin o kadar kolay kırılmayacağı.
Tekrar geçmiş olsun.

Değerli yorumunuz için teşekkür ederim ustam yalnız O2 bir takım çeliği olarak 60 hrcde şuan çok sert ve gergin gözüküyor gözüme. Diğer el yapımı bıçaklar gibi değil. Birşey daha var aklımda bıçağa dikine vurursam sıkıntı yok namlu sırtına yada namlu agzına dik vurursam sıkıntı yoktu ama namlunun yanlarına vurduğumuzda dert burada başlıyor aslında dayanım düşmeye başlıyor. Konuları araştırırken aslında 60 hrcnin bir bıçak için bana göre fazla olması ilgimi çekti nedeni ise kırılganlık artması ve bileylemenin bir o kadar zor olması. Okudugum bir firma karbon yay çelikleri ile ilgili 53 hrc karbon çelikleri yay çeliği olarak geçiyorlar ve esneme özelliği vardır yazıyordu. 55 hrc gibi bir sertliğin bence benim için ideal olacağı yönünde şuan aklımda fikirler oluşuyor. Fazla pişirme derken 900 lere yada 950 derecelerde o sıcaklıga çıkabildiğimi düşünmüyorum pğrmüz ile mıknatıs tutmayacak şekilde ısıtana kadar akla karayı seçiyorum uzun bir zaman alıyor benim için çünkü.

Saygılarımla.