TOKLUK HAKKINDA.

[selcuk.eren]

Selamlar, forumda aynı sertlikteki çeliklerin tokluklarının karşılaştırılmasına dair bir bilgi var mıdır. Genel olarak baktım ama göremedim. Özel olarak sorumu da sohbeteyim bu arada. M390 toz metal çeliğin tokluğu hakkında bilgisi veya tecrübesi olan var mıdır? Teşekkür ederim.

[sefaçabuk]

Selçuk, benim hatırladığım kadarıyla böyle bir tablo yok. Daha doğrusu böyle bir tabloyu yapmak çok gerekli de değil şöyle ki, zaten sık kullandığımız çeliklere yönelik bir tablolar bütünü var ve aslında bu tablolara bakarak, o çeliğin hangi meneviş sıcaklığında tokluğu nedir? fikir edinebiliriz.
Senin sorduğun M390 için


menevişleme sıcaklıklarına baktığında hangi sıcaklıkta hangi sertliği aldığını görüyoruz bu tabloya göre;
200 derecede menevişlemek 100 dereceye göre daha tok bir yapı ortaya çıkarıyor. 300 derecede ise hem 200 den hem de 500 dereceden daha tok bir yapı elde ediyoruz. Bu durum kafa karıştırmasın, bu martenizitik paslanmaz çeliklerde böyle olabiliyor ama karbon çeliklerinde tamamen farklıdır, onlarda menevişleme sıcaklığı yükseldikçe tokluk yükselir ve sertlik düşer. Bu çelikte ise 500 derecede alınan sertlik 61 HRC, oysa 200 derecede 59 HRC. Bu nedenle üreticinin verdiği tablolar önemli.  Kısaca, M390 için verilen tabloya bak ve sertlik değeri hangi sıcaklıkta daha düşükse o sıcaklıkta daha tok bir yapı elde edeceğini varsay.

[selcuk.eren]

Hocam teşekkür ederim. İlginizden dolayı. Sorumu eksik veya yanlış sormuş olabilirim. Aslında sizin yazdıklarınızdan böyle bir mukayese çalışması olmadığını anlıyorum. Ben yine de merak ettiğim şeyi direkt olarak şöyle ifade edeyim, mesela paslanmaz grupta en çok çalıştığımız çelikler genel olarak d2 veya n690 diyelim. Bunları referans olarak kabul etsek, aynı boyuta ve aynı sertlik değerine sahip farklı çeliklerden yapılmış bıçaklarla bunları kıyaslasak nasıl bir sıralama olurdu acaba? Örneğin aynı ebatlarda ve hepsi de 59 hrc serlikteki d2, n690, 440c, sleipner, ..., toz metaller.... Gibi. Saygılar, selamlar...

[sefaçabuk]

Selçuk, böyle bir sıralama çok çok zor, yine aynı şeyi söyleyeceğim ama bu kez bir de ekleme yaparak. Her çeliği kendi içinde değerlendirmek  ve üretici datalarına bakarak karar vermek daha doğru olur. Ama genel olarak bir kıyaslama yapmak istersen internette kimi kaynaklar var, sertlik, ağız tutuşu, tokluk vs vs değerleri  grafik halde veriliyor, bunları güvenilir kaynaklardan incelemek belki biraz fikir verir.

https://knifeinformer.com/discovering-the-best-knife-steel/

Örneğin yukarıdaki linkte bir takım çizelgeler var.

[orkunaydin350]

Kısaca, M390 için verilen tabloya bak ve sertlik değeri hangi sıcaklıkta daha düşükse o sıcaklıkta daha tok bir yapı elde edeceğini varsay.

Peki hocam menevişin süresi ve tekrarına nasıl karar vermeliyiz? Yanlış hatırlamıyorsam bir martenizitik paslanmazda(galiba N690'dı) kalıntı östenitin mümkün olduğunca dönüşmesi için üreticinin meneviş tavsiyesini 2 kez tekrarlıyorum demiştiniz. O zaman 3 kez tekrarlasak mesela, daha da mı az kalıntı östenit kalır ve tokluk yükselir?

[sefaçabuk]

Orkun, aslında tüm çelikler için, ve tabi ki martenzitik paslanmazlar için de geçerli olmak üzere;  meneviş döngüsünü, aynı sıcaklıkta olmak üzere ne kadar çok tekrarlarsan tokluk o kadar artıyor. Martenzitik paslanmazlarda ayrıca kalıntı östeniti de bu döngüler sırasında olabildiğince dönüştürmüş oluyorsun. Geçmişte üniversitenin biri bir deneysel araştırma yapmıştı ve O1 test çelikleriydi ve charpy testinde 11. menevişte, sertlik aynı olmak üzere en iyi sonucu almışlardı. Ayrıca yine bir araştırma, martenzitik paslanmazlarda meneviş sonrası sertlikte yükselmenin nedeni de yine kalıntı östenitin yapıya dahil olması.

[selcuk.eren]

Hocam bazen kolaya kaçılıyor. 1 defa 1 saat menevişleyip geçilebiliyor. Bazı ustalarda böyle yapıldığını gördüm. Isıl işlem meselelerinde kitabi olmayı gerçekten önemsiyorum. Bu anlamda söylediğiniz şeyde çok önemli. Aynı sıcaklıkta çok sayıda menevişlemenin bıçağı lüzumsuz yere yumuşattığıyla ilgili bir kanı da var zannediyorum. Teşekkür ederim, saygılar.

[sefaçabuk]

"Lüzumsuz yere yumuşattığı" mantığı lüzumsuz bir mantık