Isıl işlem yağı eskir mi? Bozulur mu?

[orkunaydin350]

Merhabalar;

Isıl işlem için kullanılan yağların tekrar tekrar kullanımı ardından herhangi bir performans düşüklüğü yaşanabilir mi? Yağın özelliğini kaybetmesi ve soğutma yapsa dahi sertleştirme yapmaması durumu olabilir mi? Basit olarak viskozitesi ile bağlantı kurulabilir belki ama uzun yıllar kullanımı ardından yağın kimyasal durumunda bir değişiklik oluyor mu?

Dün akşam Forged In Fire'ın 4. sezon 4. bölümünde buna benzer birşey gördüm: https://www.dailymotion.com/video/x6snbao

Videoda 31. dakikadan itibaren finalistlerden biri dövüp hazırladığı namluyu 3 kez ısıl işlem yapıp 3'ünde de başarısız oluyor ve sertleştiremiyor. "Acaba çelikte değil de yağda sorun olabilir mi?" diye düşünüp yeni yağ alıp onunla deniyor. İlk denemede başarılı şekilde ısıl işlemde sertleşme gerçekleşiyor. Bunu gördükten sonra yağın ömrü var mıdır diye merak ettim.

[ibrahim09]

Bende de 1 yıllık ayçiçek yağı var, bu süre zarfında 20-30 bıçağın ısıl işlemini bu yağ ile yaptım. Sanırım artık bozuldu, konuyu takip ediyorum.

[İsmail Can Dilbilir]

Tabikide bozulur ve Kullanım Ömrü Vardır. (hiçbirşey kimyasal-fiziksel olarak ve abartı olacak ama nükleer olarak stabil değildir)

Sadece  Viskozite değil kimyasal yapısıda değişir.(kimyasal yapının değişmesi yağıda değiştireceğinden  tabikide iyi yada kötü yönde bir değişim olacaaktır.)

Sertleştirme yapmaması gibi bir durum tam olarak geçerli değil  sonuçta soğutma gerçekleşecektir.

ancak

TTT diagramındaki S burnunu geçecek kadar yavaş soğutmasını etkileyecektir. buda elde ettiğiniz  sertlik değerini etkileyecektir .Yani işin aslı artık yağ istediğimiz görevi yerine getiremez hale gelmiştir.

iki  önemli durum var 

birincisi  viskozite değerinin değişimi.
ikincisi ısıl iletkenlik değişimi. 

zamanla viskozitenin artması ısınanan yağın yer değiştirme hızını azaltacaktır buda daha yavaş soğutma anlamına gelir.



konveksiyonel ısıl iletkenlik değişimi ise basitçe viskozitenin değişimine bağlı olsada kimyasal durumlarda bunu değiştirebilecektir.



Ve  Diğer durumda oksidasyon  yağın içerisindeki petrol ürünleri yüksek sıcaklıkta zamanla oksidasyona uğrayip çökeltiler oluşturacaktır  buda viskoziteyi azaltacaktır.

Yağın içerisine giren su da yağın özelliğini değiştirecektir. Bu değişim Yağın içinde buharlaşan su buharı  gibi durumlar yumuşak  bölgelerin artmasına sebep olabilir.
Yağın özelliğini kaybetmeside aynı probleme sebep olabilir. bu sefer oluşan fazla yağ buharıda aynı sonuçları oluşturabilir
hatta ilerleyen durumlarda yüzeye çıkan bu buharlar. bu sefer alev alma gibi sonuçları doğurabilecektir.


İçeriğindeki Anti  Oxidant  lar ve diğer yağı stabil tutmaya çalışan şeyler tabikide zamanla azalacak ve  etkileri zayıflayacaktır . en basit açıklamasıda budur


resimlerin  alıntısının  yapıldığı yer https://www.globalspec.com/learnmore/materials_chemicals_adhesives/industrial_oils_fluids/quenching_oils_heat_treatment_fluids

ve Bazı bilgileri  okuduğum bir makale birşey https://www.houghtonintl.com/sites/default/files/resources/article_-_care_and_maintenance_of_quench_oils.pdf

makalenin sahibi firma https://www.houghtonintl.com

reklam değil sadece küçük bir araştırma merak  edip  baktım . ürünleri neymiş diye   

Not:  Yine bir bilgim olduğundan değil.  yaptığım  küçük araştırma sonucu aktarmaya ve bildiğim  şeylerle harmanlamaya çalıştım.

Bilgisi olan bu sektörde çalışan kişiler daha detaylı bilgi verebilir.

[İsmail Can Dilbilir]

Ve  Diğer durumda oksidasyon  yağın içerisindeki petrol ürünleri yüksek sıcaklıkta zamanla oksidasyona uğrayip çökeltiler oluşturacaktır  buda viskoziteyi azaltacaktır

sondaki azaltacaktır "artacaktır" olmali

[Kutsal]

Yağın özelliğini kaybetmesinin kırım veya yamulma ihtimalini artıracağını, ancak sertleşmeye olumsuz bir etki olmayacağını düşündüm konuyu ilk okuduğumda.
İlgi çekici bir konu, bakalım neler öğreneceğiz.

[İsmail Can Dilbilir]

Yağın özelliğini kaybetmesinin kırım veya yamulma ihtimalini artıracağını, ancak sertleşmeye olumsuz bir etki olmayacağını düşündüm konuyu ilk okuduğumda.
İlgi çekici bir konu, bakalım neler öğreneceğiz.

sertleşmeye olumsuz etkisi var viskozitenin artması . kesinlikle sertlik değerini azaltacaktır.(aynı yağın eskimemiş versiyonuna göre )

ancak temel problem bu değil zaten o noktaya gelmiş bir yağı kullanmayız.
yağ eskirmi veya
yağ eskimeye başlarken neleri görebiliriz  ne belirtiler gösterir onu açıklamaya çalıştım .
eskimeye başlayan yağda ise eğer çelik homojenligı, ısıtma homojenligi , profil geometrisi gibi yada kalınlıği gibi birçok sebebi eledikten sonra  stabil olmayan yağda çatlama kırılma yamulma ve sertleşmemiş bölgeler görmek mümkündür.

[orkunaydin350]

Az önce alttaki videoyu izlerken ilginç bir detay yakaladım:

https://www.youtube.com/watch?v=o3BqzKY9A2k

7:40 saniyede  Kyle Royer ısıl işlem yapıyor ve sesi açarsanız "transmission oil" kullandığını söylüyor. Hatta yanında kardeşi motor yağını soruyor ve viskozitesinden dolayı uygun olmadığını söylüyor.

Her çeşit şanzıman yağı ısıl işleme uygun mudur? Yada bulduğumuz madeni yağların ısıl işlem için uygun olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?

[Şeref Acar]

Merhabalar
Ben de aynı sorundan muzdaribim.
Farkettiğim şey; o alev almalardan dolayı
yağın viskozitesi zamanla artıyor.
Eski yağım bayağı akışkanlığını yitirmiş.

Ayçiçek yağı kısa vadede mantıklı görünse de
uzun vadede pek kullanışlı değil.
Şunu da eklemek gerekli.
Bu sorun ck serisinde önemli bir problem,
malumunuz bu yalın çeliklerde hızlı soğuma
alaşımlılara göre çok daha önemli.

Şu anda o yanık eski yağla eğe, rulman,
makas gibi çeliklerde sıkıntı yaşamıyorum.

Yeni yağ alacak olan arkadaşlar uzun vadeli
bir çözüm istiyorsa bitkisel yağlardan uzak
durmalılar. Ancak senede bir yağ değiştirme
yapacaklarsa o ayrı. Lafı açılmışken eski yağı
bir türlü dökemedim, doğaya zararı olur diye.
Nasıl imha edebiliriz?

[mehmet_]

Belediyelerin atık yağ toplama merkezleri oluyor.
http://sariyer.bel.tr/Icerik/atik-yag-ve-pil-toplama-noktalari/96

Duyarlı davranışınız herkese örnek olur umarım.

[Şeref Acar]

Belediyelerin atık yağ toplama merkezleri oluyor.
http://sariyer.bel.tr/Icerik/atik-yag-ve-pil-toplama-noktalari/96

Duyarlı davranışınız herkese örnek olur umarım.

Mehmet abi sağolasın, yağ topladıklarını bilmiyodum
civarda o konteynerlardan var bi ara uğrayayım
Eyvallah

[orkunaydin350]

Az önce alttaki videoyu izlerken ilginç bir detay yakaladım:

https://www.youtube.com/watch?v=o3BqzKY9A2k

7:40 saniyede  Kyle Royer ısıl işlem yapıyor ve sesi açarsanız "transmission oil" kullandığını söylüyor. Hatta yanında kardeşi motor yağını soruyor ve viskozitesinden dolayı uygun olmadığını söylüyor.

Her çeşit şanzıman yağı ısıl işleme uygun mudur? Yada bulduğumuz madeni yağların ısıl işlem için uygun olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?

 

[deserteagle]

Yağ şıpır şıpır su gibi akıyorsa yani yağ "pek" değilse, (peklik =viskozite) yağ inceyse soğutması hızlı olur.

[orkunaydin350]

Yağ şıpır şıpır su gibi akıyorsa yani yağ "pek" değilse, (peklik =viskozite) yağ inceyse soğutması hızlı olur.

Cevabın için teşekkürler Eylem hocam. Peki akışkanlığı fazla ve viskozitesi düşük olan her yağ ile ısıl işlem yapabilirim gibi bir genelleme çıkarılabilir mi? Sonuçta soğutması hızlı olacak. Bu durumda konu başlığı olan sorunun cevabı (ısıl işlem yağları zamanla/kullandıkça bozulur, işlevselliğini kaybeder) geçersiz olmuyor mu?

Kendimi ilk günlerdeki "en iyi çelik hangisidir" sorusunun cevabını arar gibi hissediyorum ama, bu yağ konusunda hiç bilgim olmadığı için nereden başlayacağımı bilemiyorum. Hangi yağlar ısıl işleme uygundur yada transmisyon yağları ısıl işleme uygun mudur diye sorarken aslında hazır bilgiden çok, neyin etmen olduğunu öğrenmek istemiştim. Forumda araştırdığım kadarıyla TTT diagramındaki perlit burnunun 3sn.'de geçilmesi gerekiyor. Yani kabaca östenizasyon sıcaklığından 300°C'ye 3sn.'de düşürmesi gerekiyor, yanlış anlamadıysam. Ama bu bilgi pratikte pek uygulanıp ölçülebilir değil. Denenmiş ve çoğunlukla başarılı olmuş bir yağ grubu var mı acaba, soğutma hızının yanısıra yağın içeriğindeki mineraller de birer etken mi, yoksa ne yağı olursa olsun sadece soğutma hızına mı bakmalıyız, bunları merak ediyorum.

[deserteagle]

Şöyle bir soru olabilir mi:
Aynı akışkanlıkta olan yağlar birbirine denk midir?

O zaman ters çevireyim.
İki farklı yağ aynı akışkanlıktaysa başka nelere bakabiliriz.

Bunları düşününce senin kafandaki sorulara yanıtlar çıkmaya başlayacaktır.

Yağ ile ilgili olarak daha önce paylaşılan şeyler ve araştırdıklarım arasında yağın dumanlanması faktörü vardı. Örneğin bunda çiçek yağı, kanolanın ve sızma zeytinyağının gerisindeydi, yani daha düşük sıcaklıklar yağın duman çıkarmasına yetmişti. Yağın soğutma performansı dışında bir olay da olsa o dumanlanmadan uzak durmak isteyeceğinizi düşünürüm.

Fren yağlarından öğrendiğim bir şey, yağın zamanla içindeki suyun artması ve bununla birlikte yağın kaynama sıcaklığının düşmesi ve sonuç olarak yağın "hava yapması"ydı. Bu kabarcıklar suyla soğutmadaki kabarcık problemi ile benzer olabilir. Bu bizim kullandığımız diğer yağlarda var mı, ne derece var bakmak gerek.

Yağlar kaynadıkça kimyasal yapısı değişip bunun sonucunda birleşip daha büyük moleküller oluşturmaya daha yatkın hale geliyorlar. Bu her yağda var mı, olmadığı yağ yok mu, bunları bilmiyorum ancak keten tohumunun yağında bu çok güzel gözlenebiliyor. İki kere kaynatılmış olanını ahşaba tiner olmadan süremiyoruz bile, o kadar pekleşiyor yağ. Eskiyen her yağda bu akıldaki soru olacaktır.

Faraziyeler, fiili durumu bir anda görmek kadar hızlı yanıt vermiyor. En iyisi eldeki örneğimi paylaşayım, çözüme daha kestirmeden varayım:
5 litresi 11 TL iken bir teneke çiçek yağı almıştım. O yağı o zamandan beri kullanıyorum. şimdi bakıyorum; aynı miktardaki tenekesi 45TL'ye satılan yağlar bile var, demek ki çok zaman geçmiş. O çiçek yağı benim hala işimi görüyor. O şıpır şıpır akışkanlık da yağ sıcakken hala aynen var.

[mehmet_]

Benim de yağlar ile ilgili aklıma takılan bir soru var. Yağın en uygun olanını seçtik diyelim. Ama ne kadar kullanmamız gerekiyor. 5 litrelik bir kaba koyulan yağ ile 20 litrelik bir kaba koyulan yağ aynı sonucu verir mi?
Mantıken yağ ne kadar çoksa soğutma da o kadar hızlı olur diyorum ama içimdeki pinti "yağın hepsini kullanırsan hepsi eskir azar azar kullan, eskidikçe yenilersin" diyor 

[deserteagle]

Yağ kabının içinde parçayı gezdirebileceğiniz kadar geniş olması gerek. Az önce çok sayıda çubuğa su verdim ve yağda da kabarcık çıkabildiğini yeterince defa gördüm. Parçayı gezdirmek yağda da şart.

Kabın sıcak metali alacak kadar uzun ve derin olması gerek. Yeteri kadar sokmazsanız yağın alev aldığı hallerde biraz daha daldırıp sönmesini sağlayamayabilirsiniz. O zaman da imkanınız varsa o yanmaya katlanacaksınız, katlanamayıp ani bir hareketle yağı devirme riski de var.

Bu nedenlerden dolayı ben uzunca bir bıçak alacak bir boydaki 5lt'lik yağ tenekesini kullanıyorum. Yağın kendi tenekesini kullanmak çok pratik bir yol oldu. Teneke normal, şekilde yani dik duruyor. Yatırıp da üstünü açmadım. Kullandığım yağ da zaten belli ama 5lt olduğunu da söyleyeyim.

Çelik yay yaparken, maçet yaparken ise teneke kısa kalıyor. O nedenle daha uzun bir kap alıp kabın aldığı kadar yağ kullanmak benim için aslında daha iyi olurmuş ama eldekiyle idare ediyorum.

[mehmet_]

5 litrelik tenekenin üstünü kesip kullanmışlığım var. Oldukça pratik. Yere sağlam basıyor gibi görünse de iki kez devirmişliğim de var. Benim sakarlığım da olabilir.
Nette bazı yabancı ustaların 10 luk boruyu alttan kaynaklayıp kapattığını ve buna da sağlam bassın diye üçgen ayaklar kaynatıldığını görüyorum. Tahminim 5 litre bile almıyordur bu aparat. Benzerini yapsam mı diye düşünürken aklıma takıldı. Bu yağın bıçağa ve ardışık kullanmaya bağlı bir ölçüsü olmalı, değil mi?

[Abdullah BAYRAM]

Peki kirli su için ne diyebiliriz? En nihayetinde su doğal bir madde. Fakat kirlendiği zaman, heterojen bir yapıya sahip olacak.

Kirli su da ısıl işlem yapıldığı taktir de sertlik derecesini pozitif veya negatif yönde etkiler mi?
Aynı şekilde kırılma veya yamulma olasılığını pozitif veya negatif yönde etkiler mi?