Paylaşacağım devrenin amaçlarının hemen hepsini başlıkta verdim. Aranınca kolay bulunsun. 
Bu aralar zımpara makinem devre dışı. O yüzden konu aklıma nereden geldi bilmiyorum. Benim makinamda çevirmeli açma kapama anahtarı var o nedenle çalıştırmak da durdurmak da basit bir darbeyle gerçekleşemiyor. Ayrıca makinamın sağ tarafında çalışırken düğme çok uzakta kalıyor. Elektrik gidip gelirse yada fişi çekilip takılırsa makina anahtarı kapalıysa çalışmaya devam ediyor.
-- o --
Atölyedeki elektrikli aletlerimizi kullanırken endişelenip sorduğumuz sorulardan bazılarını sayayım:
* Gerektiğinde motoru acil olarak nasıl kolayca durdururum?
* Motoru nasıl her yerden durdururum?
* Elektrik gidip geldiğince yada birisi fişle oynadıktan sonra yeniden çalışmamasını nasıl sağlarım?
Açma kapama anahtarları, motoru kolayca durdurmak için yeterince kolaylık sağlamaz. Bu anahtarlar kolayça açmamaya yarar ama acil durumda bunları ittirmek, döndürmek için yeteri kadar uygun bir durumda olamayabilirsiniz. Acil bir durumda kolunun yanıyla, dirseğiyle hatta kafayla bile kapayabilmeyi arzulamayacak insan sanmam ki olsun.
Pushbutton yani ittirmeyle işleyen anahtarlarsa kolay işletilebilirler, biraz ittirmek bunlara yeterli gelir. Ancak bunlar maalesef geçici olarak basılan düğmeler olduklarından dolayı sizin ne istediğinizi hatırlayıp bunu yerine getirmeyi sürdürmeyi bilmezler.
Aşağıdaki devre bu meseleleri çözer. Bu devreyi yapmak için bir çalıştırma ve bir durdurma düğmesiyle (pushbutton) ve 220VAC (240VAC) girişli, iki tane normalde açık çıkışı olan (bir adet) röle kullanılmıştır. Devreye bir de sigorta eklenmiştir.
Bu devrede anahtarlar üzerinden motora giden akım geçmemektedir. Bu sayede anahtarların akımının yüksek olmasına gerek bulunmamaktadır.
S1 anahtarı basılmadığı zaman hep iletimdedir.
(Sadece) S2 anahtarı basıldığı anda röle iki çıkışını da kapar. (bu, bağlantı kurulur demek) Çıkışlardan biri motoru beslemeye başlar. Diğer çıkış da bizzat rölenin kendi girişini beslemeye başlar. Bu andan itibaren S2 anahtarı artık basılmasa da röle çıkışları açmaz, yani motor çalışmaya devam eder.
Bu haldeyken eğer S1 anahtarına basılırsa yada enerji giderse röle açılır ve dolayısıyla motor da durur. Bu anahtara basmanın sürdürüldüğü süre boyunca da S2'ye basılsa bile röle kapatılmaz.
Eğer makinanın farklı yerlerinde açma ve/veya acil kapamaya ihtiyaç duyuyorsanız kapama tuşlarını seri bağlayarak, açma tuşlarını ise paralel bağlayarak bunu sağlayabilirsiniz. Bunu gösteren görsel aşağıdadır:
Yukardaki devrelerde hem rölenin girişi hem de anahtarlar 220VAC geçirir. Haliyle bu anahtarlara giden hatlardan 220VAC geçtiğinden dolayı bu anahtarları geçirdiğiniz yerlerde izolasyon ihtiyacı ve dolayısıyla güvenlik riski vardır.
Buna çare olarak, devre değiştirilerek rölenin girişi ve anahtarlardan (AC değil de) daha düşük bir DC gerilim geçmesi sağlanır. Bunun için fazladan bir DC kaynağına ihtiyac duyulur. Bunun geriliminin ne olacağı rölenin girişinin kaç V olduğuna bakılarak belirlenir. Bu devrede anahtarlara giden kabloların normalde geçirdiği gerilimle çarpılma riskiniz yoktur, düşük gerilim taşırlar. AC ve DC birbirine sadece trafo ve rölede yakındır, bunların güvenliği sağlanmalıdır. Bu devre aşağıda verilmiştir:
Devrede 220VAC ileten hatlar kırmızıyla, doğru gerilim ileten tellerse yeşille gösterilmiştir.
Bu devrede, S199 ve S299 anahtarları sadece üç tel ile uzağa taşınabilirler.
Bu devredeki rölenin DC girişli tipte olması gerektiğini ve anahtarların yüksek gerilim taşıyacak özelliklere ihtiyaç duymadığını vurgulayayım.
-- o --
Meraklısı için doğru gerilimin üretiminin örnek bir yolunu da vereyim:
2 Yanıt
3414 Gösterim