Uygur Yengisar (Yengi = Yeŋi + Hisar) Bıçakları

[ulduz]

Doğu Türkistan'ıŋ Yeŋisar (Yengisar) ilçesi bıçakçılıkta çok meşhûrdur. Uygur öğrencim, baŋa oradan çok sayıda çakı getirmişti. Aşağıdaki bağlantı Rus dilinde olmasına rağmen görsel olarak gayet zengin. Belki ilgiŋizi çekebilir:
http://rusknife.com/index.php/topic/8629-%D0%BD%D0%BE%D0%B6%D0%B8-%D1%81%D1%83%D0%B0%D1%80/

[deserteagle]

Uygur deyince aklıma gelen bıçak dışı bir konuyu aktarayım...

Bir Uygur'u takip ediyordum. Kaşgarlı Mahmud'a ait olan aşağıdaki paylaşımı yapınca beğendim. O da anlıyor musun, ne demek istiyor diye sordu, hatta nerede ne dendiğini ingilizceye çevirip paylaştım, konuştuk. Bunun üzerine Türkiye Türkçesinin dilin eski haliyle - tabi bu metni esas alarak - daha çok benzediğini söyledi.

Tegre alıp egrelim
Attın tüşüp yügrelim
Arslanlayu kökrelim
Küçi anın kewilsün.

Çepçevre çevirelim, kuşatalım; attan inip-yüğrükçe-koşalım-, arslan gibi kükriyelim; onun gücü gevşesin.

[ulduz]

Uygur deyince aklıma gelen bıçak dışı bir konuyu aktarayım...

Bir Uygur'u takip ediyordum. Kaşgarlı Mahmud'a ait olan aşağıdaki paylaşımı yapınca beğendim. O da anlıyor musun, ne demek istiyor diye sordu, hatta nerede ne dendiğini ingilizceye çevirip paylaştım, konuştuk. Bunun üzerine Türkiye Türkçesinin dilin eski haliyle - tabi bu metni esas alarak - daha çok benzediğini söyledi.

Tegre alıp egrelim
Attın tüşüp yügrelim
Arslanlayu kökrelim
Küçi anın kewilsün.

Çepçevre çevirelim, kuşatalım; attan inip-yüğrükçe-koşalım-, arslan gibi kükriyelim; onun gücü gevşesin.

Eski Türk Yazılarına ayrıca ilgim var. Bu nedenle Göktürkçe, Eski Uygurca ve Osmanlıca'yı yazar okurum. Hatta Göktürkçe'yi bilgisayar dünyasına kazandırmak için 20 yıldır yazılım yapıyorum.
Aslında Kaşgarlı Mahmud, Kaşgar bölgesinde yaşadığı için dili Uygur lehçesine daha çok benziyor bence.

[deserteagle]

Valla eğrelim, kökrelim kelimelerini Uygur anlamadı. Hadi eğrelim bizde de evirmek falan diye düşünülüp ancak sonra anlaşılıyor ama bizdeki güncel kükremek ile eski kökrelim Uygur'a yabancı geldi. Tabi başka metinler incelenirse onlara çok yakın, bize uzak şeyler de çıkacaktır.

[Şeref Acar]

Valla eğrelim, kökrelim kelimelerini Uygur anlamadı. Hadi eğrelim bizde de evirmek falan diye düşünülüp ancak sonra anlaşılıyor ama bizdeki güncel kükremek ile eski kökrelim Uygur'a yabancı geldi. Tabi başka metinler incelenirse onlara çok yakın, bize uzak şeyler de çıkacaktır.

Ustam merhaba
Eğirmek hala Erzurum civarında kullanılır. Bükmek anlamında genellikle,ip urgan bükerek imal etme işini
karşılar. Uygurların eski dili, bizim eski dilimize çok yakın. Özellikle Erzurum civarı, Kırşehir ve İç Ege ağızları
bu husuta hala orijinale yakınlar.

[Murat AKIN]

Kökrelim:

Ben bunu biraz açacağım:

Kükremek nefesle yapılan bir fiil.
Göğsün kabarması akçiğerelerdeki havanın kullanılmasıyla ölur.

Kuzey Türkçesinde "kökrek" göğüs anlamına kullanılır.( buradaki "Ö" harfi o ile ö arasında okunan bir harf.

Aslanın kükremesi: nefele bağırması.

Körük: içindeki havayı dışarıya veren alet

kükreme başka bir türlüde kullanılır bozulan, ekşiyen bir şeyin kabarması gibi "sirkenin veya mayalanmış hamurun kükremesi"

[Murat AKIN]

Bu arada bir açıklama:

Bu kadar rasgelir, doğduğum, büyüdüğüm sokağın adı "Yengi", ben bunu yenilği karşılığı galibiyet anlamına olduğunu düşünüyordum.

Bu ad 80 - 90 yıl kadar önce konulmuş hala değişmeden yerinde duruyor.

[Selimwho]

Bana komşum hediye etmişti bunlardan Ne bıçağı olduğunu biryerlerde çözemedim meğer Yenihisar bıçağıymış

[deserteagle]

Yengisar ile ilgili şurada da bir şeyler vardı:

http://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=6162.msg121629#msg121629