Makas'a Isıl işlem testi

[mustafaramazanoyar]

 https://www.youtube.com/watch?v=wDdc3Mf6B5Y   Bu arkadaş yanlış anlamadıysam malzemeyi dövdü ve üç farklı ısıda su verdi
-1300F=704C
-1500F=815C
-1700F=926C
Sonrasında biledi ve yanılmıyorsam civa çeliği çubuklara kesme testi uyguladı 1. bıçakta nerdeyse birşey yok 704 C de su verildi diğer bıçakların ağızları baya bi bozuldu bu video bana enteresan geldi su verme sıcaklığı 830-850 C arası olan çelik neden böyle bir sonuç verdi acaba malzeme 5160 mı değil yoksa başka sebebi var mı?

[Şeref Acar]

Mustafa meneviş yapmadı gibi geldi bana
ayrıca suyu da göz kararı veriyor, burada
hiçbir bilimsel veri yok. Tek anladığım son su verdiği
sıcaklık gereğinden çok yüksekti, diğerleri ise yetersiz.
Malzemenin rengi ve yağda çıkardığı ateşten bunu anladım.

[deserteagle]

...
 üç farklı ısıda su verdi
-1300F=704C
-1500F=815C
-1700F=926C
...

Terim naziliği yapmış olmayayım, kusuruma bakmayın ama bunun ısı değil de sıcaklık olduğunu hatırlatayım. Sıcaklık konuları forumda çok geçtiğinden bu hata da fazla yaygın diye söylemem gerektiğini düşündüm, Aman yanlış anlamayın, özel olarak şimdi söylemedim.

Zamanında motor forumlarında d.d. uyarırdı, hatta beni de uyarmıştı.

[deserteagle]

Asıl konu için yazayım:

3 sıcaklıkta su verdi, mantıken böyle başlayan su verme sıcaklığını ölçme amaçlı testte temperleme zaten yapılmamalı. Çünkü gözlem imkanını ortadan kaldırır.

1.'deki ağız kırılmadı. Halbuki ağız, 2.'de ve 3.'de kırıldı. Demek ki 1.'deki sıcaklık düşük. Su verme sıcaklığı yeterli geldiğinde temperlenmemiş metal kırılgan olur. 2. ve 3. öyle.

O zaman 1.'yi eledik. Ya peki sonra?

İki sıcaklıktan ikisi de kırılganlığı sağladığına göre böyle bir yay çeliğinden doğru olan sıcaklık düşük olan sıcaklık. Yani 2.'nin su verme sıcaklığı doğru. 3.'deki kırıkta sanki taneler daha kaba görünüyor gibiydi de... Bu da kötü, kaçınılması gereken bir durum, demek ki 3. sıcaklık gerçekten de kötü...

-- o --

Unutmayın, önce olabildiğince sertleştiriyoruz, sonra temperliyoruz.

-- o --

Ha ben olsam su verme sıcaklığını tahmin için neye bakardım:

Adamın yaptığı bence de doğru ancak bundan önce ilk olarak makasın en kalın kesitinin kaç mm olduğuna bakardım. Bu sayede çeliğin ne olabileceği konusunda daha iyi bir tahmin yapabilirdim.

Bu makas, dikkat ettiyseniz yerdeki diğer makasa göre de çok daha kalın. Böyle kalın bir makasın alaşımı, en kalın kesitinde bile derinlemesine su vermeye uygun olarak seçilmiş bir alaşım olmalıdır. Bu  saptama, yaylık çelikler arasından hangisi ile karşı karşıya olduğumuzu ve buna neyle su verebileceğimizi tahminde yararlı olacaktır. Örneğin bu makas, 1060'dansa 5160 olabilir. 5160'ın su verilebilirliği (hardenability) daha yüksektir, yani daha yavaş su verilebilir. Haliyle daha derine kadar su alabilir yada daha yavaş bir ortamda su verilebilir. ( +  Böyle yavaş bir ortamda su verebilmek çatlama olasığını azaltmak için de faydalıdır. Böyle kalın bir parçanın dışının su içinde hızlı su alıp kısalmaya çabaladığı anda içinin henüz çok sıcak olup da daha hiç kısalmaya başlamadığını düşünün, o gerilimi gözünüzde canlandırın...)

Bu tespitten sonra 5160 veya diğer derinlemesine su alabilen çelikler neyse onların dokümanlarına bakılır...

[deserteagle]

Hımm, bu adamın sıcaklık seçimleri çok üstünkörüymüş. sıcaklıkların neler olduğuna bakmamıştım.

Şimdi bakıyorum da öncelikle hangi yay çeliğine 704 derecede su veriliyor ki? Tabi ki hiçbiri. O halde 704C çöpe!

Aynı şekilde 926 da çöpe!

815 makul bir değer gibi ama öteki rakipler zaten çok mantıksız olduğundan dolayı bu testi yapmanın bir faydası da yok ki!

Bu katalogda "3.4. Yay Çelikleri"ne bakın. (Bkz.: http://www.hascelik.com/teknik-katalog/files/hascel%C4%B1k%20katalog.pdf) Krom oranları en yüksek olanların kullanımlarına bakarsanız, büyük, kalın yaylar için olduğunu görürsünüz. Bu yayların su veme sıcaklıkları da verili. Bunlara yağda ve 830-860 C arası sıcaklıkta su verildiğini görebilirsiniz. Ortalama bir sıcaklık olarak 845C'yi demek ki deneyebiliriz. Bir sayfa dolusu sıcaklıktan 3 tanesi dışındakilerin tümü bu aralıkta olduğunu da düşünürsek 845C gayet iyi bir seçim olacak...

Yine aynı katalogda diğer yay çeliklerine de bakarsak su verme sıcaklığı sadece Ck serisinde farklı ve daha düşük sıcaklıklar görüyoruz ki bunlar da Ck 75 için 810-840C ve Ck 67 için 815-845C aralıklarında. Bu ikisi için de uygun bir değer seçip bir de bu sıcaklığı deneyebilirsiniz. Bakıyoruz, 825C sanki gayet güzel bir değer gibi.

Özetle, iki sıcaklık deneseniz yeter. Bu sıcaklıklar da 845C ve 825C olsun. Benim favorim ise 845C.

[mustafaramazanoyar]

Hımm, bu adamın sıcaklık seçimleri çok üstünkörüymüş. sıcaklıkların neler olduğuna bakmamıştım.

Şimdi bakıyorum da öncelikle hangi yay çeliğine 704 derecede su veriliyor ki? Tabi ki hiçbiri. O halde 704C çöpe!

Aynı şekilde 926 da çöpe!

815 makul bir değer gibi ama öteki rakipler zaten çok mantıksız olduğundan dolayı bu testi yapmanın bir faydası da yok ki!

Bu katalogda "3.4. Yay Çelikleri"ne bakın. (Bkz.: http://www.hascelik.com/teknik-katalog/files/hascel%C4%B1k%20katalog.pdf) Krom oranları en yüksek olanların kullanımlarına bakarsanız, büyük, kalın yaylar için olduğunu görürsünüz. Bu yayların su veme sıcaklıkları da verili. Bunlara yağda ve 830-860 C arası sıcaklıkta su verildiğini görebilirsiniz. Ortalama bir sıcaklık olarak 845C'yi demek ki deneyebiliriz. Bir sayfa dolusu sıcaklıktan 3 tanesi dışındakilerin tümü bu aralıkta olduğunu da düşünürsek 845C gayet iyi bir seçim olacak...

Yine aynı katalogda diğer yay çeliklerine de bakarsak su verme sıcaklığı sadece Ck serisinde farklı ve daha düşük sıcaklıklar görüyoruz ki bunlar da Ck 75 için 810-840C ve Ck 67 için 815-845C aralıklarında. Bu ikisi için de uygun bir değer seçip bir de bu sıcaklığı deneyebilirsiniz. Bakıyoruz, 825C sanki gayet güzel bir değer gibi.

Özetle, iki sıcaklık deneseniz yeter. Bu sıcaklıklar da 845C ve 825C olsun. Benim favorim ise 845C.

Yorumlarınız ve bilgileriniz için teşekkürler ustam videoya tekrardan bir bakınca anladım ki 845 derece gibi bir sıcaklıkta ve her su verme işleminden sonra temperleme şart , yavaş su verilen çelik olsa bile fazlasıyla gergin hale geliyor . Videoda ki arkadaşta  düşük sıcaklıklarda su vererek temperleme sonrası gibi bir sertlik elde etti galiba belkide bu yüzden en düşük sıcaklıkta ki su vermede kırılma yaşanmadı , malzeme aynı olduğundan dolayı keşke testi şu yönde yapsaydı düşük sıcaklıkta su verilen çeliğe temperleme uygulamadan bırakırdı 2. çeliğe ideal değerlerde bir temperleme 3. ye ise daha yüksek sıcaklıklarda temperleme yapsa çeliklerde kesme testinde aynı sonucu alabilidi ya da alabilirmiydi?  Bu testide boş bir vakitte ben yapayım belki videoda çekerim bu konu altında paylaşımdada bulunurum . 

Mustafa meneviş yapmadı gibi geldi bana
ayrıca suyu da göz kararı veriyor, burada
hiçbir bilimsel veri yok. Tek anladığım son su verdiği
sıcaklık gereğinden çok yüksekti, diğerleri ise yetersiz.
Malzemenin rengi ve yağda çıkardığı ateşten bunu anladım.

Yorumların için teşekkürler Şeref abi 

[deserteagle]

Yanlış yollarla doğru sonuçlara ulaşmaya boşuna çalışma. Sonuçta bulacağın, tekrarlanabilir, emin olacağın, sonuçlara her defasında ulaşacabileceğin bir yol olmaz..

Çeliğe doğru sıcaklıkta, doğru ortamda, doğru biçimde su ver, sonrasında da doğru menevişlemeni yap. Doğru su vermenin ardından temperlemeyi gerektirmesi bunu kötü bir şey mi yapıyor sayıyorsun?

Kontrolsüz, göz kararı ve bodoslama yapılan şeylerden kurallar çıkarılamaz. Adam, çeliğin tav rengine bakmayı bile önemsememiş, ışıklar cayır cayır yanıyor.

[mustafaramazanoyar]

Yanlış yollarla doğru sonuçlara ulaşmaya boşuna çalışma. Sonuçta bulacağın, tekrarlanabilir, emin olacağın, sonuçlara her defasında ulaşacabileceğin bir yol olmaz..

Çeliğe doğru sıcaklıkta, doğru ortamda, doğru biçimde su ver, sonrasında da doğru menevişlemeni yap. Doğru su vermenin ardından temperlemeyi gerektirmesi bunu kötü bir şey mi yapıyor sayıyorsun?

Kontrolsüz, göz kararı ve bodoslama yapılan şeylerden kurallar çıkarılamaz. Adam, çeliğin tav rengine bakmayı bile önemsememiş, ışıklar cayır cayır yanıyor.

Ben sizi anlayamadım ustam yani düşük sıcaklıklarda su verilen bi çelikle uygun sıcaklıkta suverilip menevişi yapılan bi çelik aynı randımanı verirmi onun için böyle bir yapıyım dedim . Temperleme gereklidir ve bende öyle kabul ediyorum fakat günümüzde sanayilerdeki demircilerimiz hiç te önemsemiyor çelik kırılmasın diye yüksek ısılarda su vermiyorlar yapanlarda ocakta kontrolsüz üstün körü yapıyorlar benim amacım o adamın yaptığı değil genelleme ile sanayilerdeki demirci ustalarımızın ( tabi denebilirse) birçoğu üstün körü davranıyor ben özenerek yapılan ve özensiz yapılan ısıl işlem ve ardından temperleme kıyaslamasını 1. elden tanık olmak için öyle bir test yapmak istiyorum evet sonuç özenilerek yapılan düzgünce temperlenen çelikten yana olacaktır biliyorum fakat genede yapıcam bunda bir kötü yan göremiyorum