Bıçak Sanatı - Forum
Atölye Muhabbeti => Bıçakçılık => Nasıl Yapılır - Adım Adım Bıçak Yapımı => Konuyu başlatan: 84576 - 27 Eylül 2010, 23:25:24
-
Merhaba Arkadaslar,
Ben burada kendime göre en cok tecrübe sahibi oldugum konudaki bilgilerimi özet olarak diger arkadaslarla paylasmak istiyorum, ilginizi cekebilir diye düsünüyorum. Elimde halihazirda bir proje olmadigi icin fotograf gönderemiyorum, fakat süreci mümkün mertebe acik bir sekilde izah etmeye calisacagim.
Ege Celigi
Benim bildigim kadariyla en basit bicak yapim yöntemlerinden biri, eski bir egenin celigini kullanmaktir. Egeler, yüksek karbon celigi ya da W2 celigi denilen celikte üretilmekte ve bu celigin bilesimi, 800-850 derece sicaklikla yagin icinde sogutma ile bir bicak icin gerekli sertligi kazanmasina elvermektedir.
Yumusatma
Ebatlari (kalinlik, uzunluk, en) planlanan bicaga uygun bir ege bulundugunda bu egenin önce sertliginin alinmasi ve islenebilir hale getirilmesi gerekir. Ege, her yaninda esit derecede isi alacak sekilde iyice atesini almis bir mangala konulur ve atese gömülür. Ege, bundan sonraki saatler boyunca mangalda kalmali, kipkirmizi olmali ve mangalla birlikte kademe kademe sogumalidir. Bu noktada önemli olan, bu sürecin asla kesintiye ugratilmamasidir, sabirla beklenmelidir.
Isleme
Küllerin arasindan alinan ege fircayla tozu alindiktan sonra bicagin yapimi icin hazirdir. Ege celigi dogru kullanildiginda mükemmel sonuc veren, son derece kaliteli bir celiktir; ne var ki, bundan yapilan bicak cabuk paslanmasi nedeniyle bakim gerektirir.
Egenin istenen yumusakligi kazanip kazanmadigini kontrol icin matkapla uygun bir yere deneme deligi acmak en iyi yöntemdir. Test, demir testeresi ile de yapilabilir. Eger delik acilamiyorsa ya da testere kesmiyorsa, bir yanlislik yapilmistir ve mangal süreci bastan tekrarlanmalidir.
Eger delik aciliyorsa, hemen bicak yapimina gecilebilir. Tek dikkat edilmesi gereken nokta, egenin satih kisminda, zimpara ve ege ile isleme esnasinda her zaman icin belli bir direnci hesaba katmaktir. Egeler, dogal olarak satih kismi ic kismindan daha sert olacak sekilde sertlestirilir, bunu yumusatma sürecinden sonra da hissetmek mümkündür. Fakat celik inatla islenmelidir, satih yok oldukca celige sekil vermek kolaylasir.
Sertlestirme
Bicak istenen bicimi aldiginda en zor asama gelir: Celigin sertlestirilmesi... Bu is icin hazirlanan düzenek, 800-900 derece sicakligi rahatlikla verebilmelidir. En basit yöntemlerden biri, büyükce bir mangala alt kismindan genis bir hortum ve sac kurutma makinesi yardimiyla bir körük sistemi monte etmektir. Ben bu yöntemi hic kullanmadim, fakat büyük balkonu veya terasi olan arkadaslar icin sözkonusu olabilir.
Bir diger ve cok daha temiz olan yöntem ise, lehim islerinde kullanilan kücük bütan tüpleri kullanmaktir. Bunlar yüksek isi vermekle birlikte, sorun bu isinin nasil dogru kullanilabilecegidir.
Isitma Düzenegi
Bu noktada geleneksel ekmek firinlari ve ocaklarin ic kisminda kullanilan tas isimize yaramaktadir. Ben Türkce'de bu tasa ne isim verildigini ne yazik ki bilemiyorum, fakat bu tas sicakligi muhafaza etmektedir. Ismini bilen arkadaslar lütfen söylesinler.
Bu taslarla olusturulacak kücük bir yuvaya bütan atesi yöneltildiginde celik istenen sicakliga ulasmaktadir. Tabaka halinde tedarik edilecek bu taslardan bir yani acik ve bicagin büyüklügüne uygun kücük bir "kutu" ya da hazne olusturulmalidir. Taslar sicakligi tutmakta ve icerideki sicaklik süratle artmaktadir.
Celik koyu visne rengi aldiginda, bir miknatisla düzenli olarak manyetik olup olmadigi kontrol edilir. Sertlesme sicakligina ulasmis celik miknatisa tepki vermez, yani manyetik özelligini kaybeder. Bu, benim bildigim kadariyla, sadece paslanir celiklere mahsus bir özelliktir ve kritik sicakligi tespit etmek icin son derece güvenilir bir yöntemdir.
Sogutma
Sogutma, aycicek yagi ya da zeytin yagi icinde yapilir. Yagin oda sicakliginda olmasi yeterlidir. Manyetikligini yitirmis celik, 30 saniye daha ateste tutulabilir, ama rengi dikkatle incelenerek sicakligin celigin hicbir yerinde düsmemesine dikkat edilmelidir.
(Tüm isitma süreci boyunca saridan visne rengine dogru giden tüm renk tonlari sicaklik farkliliklarina isaret ederler.)
Sicak celik, cabucak fakat dikkatle yaga sokulur. Celigin sapin icine uzandigi bicak tiplerinde sapin icine kalacak olan kismin sertlestirilmesi gerek yoktur.
Celik yagin icindeyken ve yag neredeyse fokurdamaktayken celik saga sola hareket ettirilmelidir. Iyice soguyan celik yagdan cikartilip musluk altinda yikanir.
Celigin Stresinin Alinmasi
Hersey dogru yapildiyse celik serttir. Kontrol icin bir ege alinir ve celige sürülür. Ege, sertlesmis celigi yakalamaz, üzerinden kayar. Benzer bir test matkapla da yapilabilir, fakat matkap ucu bos yere köreltilmis olur.
Bicak bu haldeyken son derece hassastir ve kolayca kirilabilir, bicagin kullanilabilir olmasi icin bir parca esneklik kazanmasi gerekir. Bu isin sertlestirmeden hemen sonra en gec bir saat icinde yapilmasi gerekir.
Bu is icin mutfak firini kullanilabilir. Firin zaman kaybetmemek icin önceden 200 dereceye getirilmis olmalidir. Sertlesmis olan bicak oldugu gibi 200 derecedeki firina sokulur ve bir saat orda birakilir.
Bir saatin sonunda celik sarimsi bir renk alacaktir ve gereken esneklige sahiptir.
Bicaginiz hazirdir...
Adi gecen aletlerle tecrübesi olmayan arkadaslar varsa, lütfen son derece dikkatli olsunlar ve muhakkak suretle aletlerin gerektirdigi güvenlik talimatlarina uysunlar!
Sürec kabaca bundan ibarettir. Denemek isteyen arkadaslara basarilar diliyorum.
Selamlar
Cemal
-
Çok iyi toparlanmış bir yazı, teşekkürler.
-
Güzel bir konu olmuş, sıcak dövme çalışmayı düşünen, ya da ilerde hurda çeliklerle çalışmak isteyenler için en güzel malzemelerden biri bu eski eğeler.
Ancak işlem sıranızı izleyerek yaptığınız bıçaklar yumuşatma tavından hemen sonra gerilim gidermeden, normalizasyon yapmadan sertleştirildiğinden olması gerekenden daha kırılgan, büyük taneli olacağından sorun yaşayabilirsiniz. Sertleştirme öncesi bir normalizasyon çevirimi eklenirse sorunsuz işleyecektir...
-
bicak yagin icerisinde uzun aksina dik olacak sekilde saga sola hareket ettirilmez, namlu-kabza aksina paralel hareket ettirilebilir/ ettirilmelidir. Su verildikten sonra yapilan tavlama sonucunda sari degil mavimtrak-mor bir renge ulasmalidir , sari renk sadece gereken isida yada gereken zamanda tavlama yapilmadigini gosterir .
-
Soğutma sıvısında hareket konusunda, eğer arkadaş senin dediğin yönde hareketi kastetmediyse haklısın. Ama meneviş renkleri konusunda, sarıya ( sarı-kahverengi arası) kaçan renkler genelde 200-230 dereceler civarında olur ki bu renk doğru bir renktir. Maviye çalan renkler daha çok 250 derecelerden sonra olur.
-
Ben, 200 derecedeki tavlamayla erisilen rengin kirli sari oldugu görüsündeyim. Benim deneyimim bunu göstermistir ve bu celikle calisan baska arkadaslarla fikir alisverisim bu yöndedir.
Ama özette belirtmedigim bir nokta, tavlama sürecinin celik icin arzulanan esneklik ve yumusakliga göre, örnegin 2 saate cikartilabilecegidir. Tavlama süresi uzatildikca, elde edilecek bicak daha yumusak ve daha kolay bilenir olacaktir. Yani tavlama süresi bicagin kullanim amaci dikkate alinarak arttirilabilir.
-
teorik kısmını çok güzel anlatmış arkadaş eline sağlık gerçi aradan nerdeyse 2 yıl geçmiş ama olsun ben yeni başladım...:)
-
soğutma kısmında ayçiçek veya zeytin yağı diye yazmışsın...
tam emin değilim fakat bildiğim kadarı ile bunların alev alma dereceleri madeni yağlardan çok daha düşüktür (bir sakatlık çıkmaması açısından) bu konuda ustalarda bir fikir verebilirlerse iyi olur..
-
Yağın içerisine daldırdığımız metalin sıcaklığı en az 750-800 dereceler civarındadır. Bu sıcaklık ilk daldırılış anında temas yüzeyinde, piyasadaki yağların hepsini tutuşma sıcaklığına getirir. Ancak alevlenmeyi önlemek için su verilecek malzemeyi dışarıda kalmayacak şekilde dardırmak gerekir. Anlık olarak yüzeyde oluşabilen alevlenmeden panik yapmayıp işleme devam etmek doğrusudu. Alevi görüp malzemeyi tekrar dışarıya çıkarırsanız asıl o zaman şiddetli parlama olacağından buna dikkat etmekte yarar var.
-
+1 ve panik esnasında yağ dolu kabı devırırsenız bırde o tarafı var. şayet alevden etkılenırım dıyenler varsa uzunca bır derı eldıven ışlerını gayet ıyı görecektır..
tabı benım gıbı arada sırada yanmayı umursamuyorsanız çıplak elle devam.. 8)
-
Yağın içerisine daldırdığımız metalin sıcaklığı en az 750-800 dereceler civarındadır. Bu sıcaklık ilk daldırılış anında temas yüzeyinde, piyasadaki yağların hepsini tutuşma sıcaklığına getirir. Ancak alevlenmeyi önlemek için su verilecek malzemeyi dışarıda kalmayacak şekilde dardırmak gerekir. Anlık olarak yüzeyde oluşabilen alevlenmeden panik yapmayıp işleme devam etmek doğrusudu. Alevi görüp malzemeyi tekrar dışarıya çıkarırsanız asıl o zaman şiddetli parlama olacağından buna dikkat etmekte yarar var.
hocam özellikle bu bilgi için teşekkürler çünkü bende de biraz ''patlar'' endişesi vardı :)
-
Merakım had safhada, ama sadece merak yetmeyecek bu konuda. O sebeple bu değerli paylaşım bu yaz çok işime yarayacak. Allah nasip ederse ben de ilk bıçağımı burada siz üstatların görüşüne sunmak istiyorum.
Saygılarımla.
-
ustalar peki sorum şu olacak: şurda burda temperlemeyle ilgili bilgiler var, mesela temp. sıcaklığı 350 derece, temp. süresi 2 saat diyor. bu iki saat boyunca acaba o sıcaklıkta bekleyip normal olarak mı soğuyacak, yoksa soğuma süresi mi iki saat sürecek? çünkü internette bi videoda adam 350 derecede fırında 8-9 dakika bekletti, belki bu süre o çeliğe yetiyordur diye düşünüyorum ama soğuma süresinin bi önemi olup olmadığını soracaktım.
-
ustalar peki sorum şu olacak: şurda burda temperlemeyle ilgili bilgiler var, mesela temp. sıcaklığı 350 derece, temp. süresi 2 saat diyor. bu iki saat boyunca acaba o sıcaklıkta bekleyip normal olarak mı soğuyacak, yoksa soğuma süresi mi iki saat sürecek? çünkü internette bi videoda adam 350 derecede fırında 8-9 dakika bekletti, belki bu süre o çeliğe yetiyordur diye düşünüyorum ama soğuma süresinin bi önemi olup olmadığını soracaktım.
350 derece dediğiniz fahrenheit. yani 175 derece celcius (selsius).
Temper dediğiniz türkçede meneviş olarak geçer (hani türkçe kullanıma o kadar düşkünsünüz ya o nedenle söyledim)...
Meneviş süresi ve ısısı logaritmik alakalıdır. Örneğin 200 derecede 1 saat meneviş ile 300 derecede: uyduruyorum 15 dakika aynı etkiyi yapar. Hatta daha yüksek sıcaklıklarda meneviş maşalarıyla veya şaloma ile meneviş yapan ustalar çeliğin aldığı rengi izleyerek sadece bir iki dakikalık meneviş yaparlar.
Ancak metalurjik olarak en doğrusu olabildiğince düşük ve uzun süreli menevişi tercih etmek doğrusu, nedeni çelik içinde dönüşümlerin ışık hızıyla filan olmaması, bazı dönüşümler zaman ister, yani çeliği hızlı ısıtmayla da menevişleyebilirsiniz ama bazı karbür dönüşümleri vs (benim de pek bilmediğim detaylardan dolayı) tam olmayacaktır. Hedeflediğiniz sertliğe ulaşabilirsiniz ancak bu sertlikte dayanım beklediğinizden daha düşük olabilir.
Bu yüzden özellikle bıçak gibi sertlik ve dayanım özelliklerinin çok dikkatli ayarlanmasını gerektiren aletlerde hızlı menevişten kaçınılmalı. En çok uygulanan 170-250 derece arasında ısıda 1 saatlik çevrimlerle 2 veya 3 kez meneviştir. Bu şu demek, örneğin 200 derecede menevişleme yapacaksanız önce fırını 200 derecede ısıtır ve ısıya geldiğinde bıçağı fırına koyarsınız. Fırında 1 saat bu ısıda sabit bekledikten sonra soğuk suya daldırarak soğutulan bıçak yine aynı derecedeki fırına yerleştirilir ve 1 saat daha bekletilir, soğuk suda yine hızlı soğutulduktan sonra bıçağınız kırılganlığından kurtulmuş, güzel bir esnekliğe kavuşmuş olacaktır...
-
ustalar peki sorum şu olacak: şurda burda temperlemeyle ilgili bilgiler var, mesela temp. sıcaklığı 350 derece, temp. süresi 2 saat diyor. bu iki saat boyunca acaba o sıcaklıkta bekleyip normal olarak mı soğuyacak, yoksa soğuma süresi mi iki saat sürecek? çünkü internette bi videoda adam 350 derecede fırında 8-9 dakika bekletti, belki bu süre o çeliğe yetiyordur diye düşünüyorum ama soğuma süresinin bi önemi olup olmadığını soracaktım.
350 derece dediğiniz fahrenheit. yani 175 derece celcius (selsius).
Temper dediğiniz türkçede meneviş olarak geçer (hani türkçe kullanıma o kadar düşkünsünüz ya o nedenle söyledim)...
Meneviş süresi ve ısısı logaritmik alakalıdır. Örneğin 200 derecede 1 saat meneviş ile 300 derecede: uyduruyorum 15 dakika aynı etkiyi yapar. Hatta daha yüksek sıcaklıklarda meneviş maşalarıyla veya şaloma ile meneviş yapan ustalar çeliğin aldığı rengi izleyerek sadece bir iki dakikalık meneviş yaparlar.
Ancak metalurjik olarak en doğrusu olabildiğince düşük ve uzun süreli menevişi tercih etmek doğrusu, nedeni çelik içinde dönüşümlerin ışık hızıyla filan olmaması, bazı dönüşümler zaman ister, yani çeliği hızlı ısıtmayla da menevişleyebilirsiniz ama bazı karbür dönüşümleri vs (benim de pek bilmediğim detaylardan dolayı) tam olmayacaktır. Hedeflediğiniz sertliğe ulaşabilirsiniz ancak bu sertlikte dayanım beklediğinizden daha düşük olabilir.
Bu yüzden özellikle bıçak gibi sertlik ve dayanım özelliklerinin çok dikkatli ayarlanmasını gerektiren aletlerde hızlı menevişten kaçınılmalı. En çok uygulanan 170-250 derece arasında ısıda 1 saatlik çevrimlerle 2 veya 3 kez meneviştir. Bu şu demek, örneğin 200 derecede menevişleme yapacaksanız önce fırını 200 derecede ısıtır ve ısıya geldiğinde bıçağı fırına koyarsınız. Fırında 1 saat bu ısıda sabit bekledikten sonra soğuk suya daldırarak soğutulan bıçak yine aynı derecedeki fırına yerleştirilir ve 1 saat daha bekletilir, soğuk suda yine hızlı soğutulduktan sonra bıçağınız kırılganlığından kurtulmuş, güzel bir esnekliğe kavuşmuş olacaktır...
Verdiğin bilgiler için teşekkürler. Adam videoda 350 dereceye ısıtıp normal olarak, fırının içinde soğutmuştu. Demek evdeki mutfak fırınlarıyla da yapılabiliyormuş anlattığın şekilde. Şevklendim birden ^-^
-
Karbürler söylemesi ayıp biraz ekabir olurlar da... O:-)
-
Yumuşatma işleminide fırında yapabilir miyiz?
-
Fırında değilde ustalarımdan öğrendiğim en kısa yolu şöyle ;
mangalı yakacaksınız profili daldıracaksınız içine sonrada bırakacaksınız taki mangal kendi kendine soğuya kadar yani ısınıcak yavaş yavaş kademe kademe mangalla birlikte soğuması lazım...
şahsen ben eğeye uyguladım gayette memnun kaldım :2up
ha yukarıda da yazıyomuş...
Görmemişim O:-)
-
Yararlı bilgiler için teşekkürler:)
-
Konu güncellendi teşekkürler.
-
super paylasım benım ıcın .ılk bıcak denemesını bu sekılde yapıcam kesınlıkle sertlık kısmını beceremesemde kendı yaptıgım ılk bıcak olarak dıger satın aldıgım bıcakların yanında yerını alacak .kullanmasamda olur .el emegı sonucta dımı... :2up
-
:2up :2up
Elinize yureginize saglik cok guzel bir yazi