Bıçak Sanatı - Forum

Su verme sesi

durukan

  • *****
  • 774
  • Meslek: hekim
  • Yer: şanlıurfa
Su verme sesi
« : 22 Kasım 2010, 16:56:26 »
Sevgili Ustalar,
Aklıma bir soru takıldı. Başta demircilik moderatörü gokhan usta olmak uzere Sefa abi ve en kahraman moderator sevgili emre usta başta olmak uzere  konu ile alakalı olan üyelerin düşüncesini merak ettim.
Konumuz şu; eski usul kimi alışkanlıkları surduren bir amatör olarak ben çogunlukla çelişklerin sertleştirilmesinde (bilmedigim turleri hariç tutarak) pratik yontemleri tercih ediyorum. Örnegin sertlik derecesini anlamak için ege testi, su verme derecesi için göz kararı, demlenme sureleri için akıl kararı vb gibi. çokda olçülebilir şeyler değil açıkcası. kendi deneyimlerimle pekiştirdigim.
ornegin hani su verirsiniz 10 dakika sonra durduk yere çatlar ya işte onun olacagını su verme sırasında çıkan sesten tahmein edebilirim yada edebilirdim.

konuyu uzattım ama şimdi soruya geliyorum. su verme işlemi öncesi gerilim giderme tavlamaları yapılmış olan ornegin bir karbon çeligi ideal sertleştirme sırasında daha farklı bir ses verirmi? yani gerilim giderme işlemi su verme sesini etkilermi? tab i bu onuştuklarım sertleştirme için su kullanıldıgında .....

deserteagle

  • Eylem Cengiz, 49
  • *****
  • 9533
  • Meslek: elektronik ve hab. müh.
  • Yer: İstanbul, Kırklareli
Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #1 : 22 Kasım 2010, 17:08:58 »
Abi ilk anda "coss" sesi çıktıktan sonra ben malzemeyi yağa sokup gerisini getiriyorum. Ama suda soğuttuğum zamanlarda kırılma olmaksızın çıtlama sesinin geldiğini bıçağın yalnızca kille falan kaplandığında işittim. Yani o da kil kırılınca oldu.

Bunun dışında kırılacak olup da on dakka kadar sabreden bıçağım olmadı. Benimkiler tez canlı çıktı hep.
Barika-i hakikat müsademe-i efkardan doğar
Namık Kemal
Instagram'da ben

gökhan bakla

  • ***
  • 2620
    • blog
  • Yer: İstanbul / Tekirdağ - 1978
Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #2 : 22 Kasım 2010, 17:51:57 »
Durukan dostum, bence ses değil de renge daha çok dikkat etmek gerek gibi geliyor. Çünkü parçanın büyüklüğüne bağlı olarak su sesi de değişebilir.

Şöyle bir olay yaşamıştım, bıçağı ısıttıktan su vermek için suda soğutuyordum, ilk daldırmada 2-3 sn bekleyip çıkarttım, rengini kaybettikten sonra işin bittiğini düşünerek  daldırdım suyun içine ve tamamen soğumasını ve elle tutabileceğim sıcaklığa gelmesini istedim. İlk daldırmada hiçbir şey olmayan çelik ikinci daldırmadan 3 parça olarak çıktı.

Yani söylemek istediğim, ikinci suya daldırmamda bıçak hiç ses çıkarmadı ama bu hızlı soğuma kırılmasını tetiklemişti.

Su verme işlemlerinde geleneksel usule bakacaksak pek çok rivayet, renk vermeyle bağlantılıdır. Ayrıca genel olarak su verme işleminde bize gereken ısı aralığı da zaten çeliğin renk alma çizelgesi ile takip edilebilecek ölçüler çerçevesindedir.

Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #3 : 22 Kasım 2010, 18:27:25 »
Usta itiraf etmek gerekirse ben de genel olarak benzer yöntemler kullanıyorum, bu yöntemler  bilinen çeliklerde her daim işe yarıyor. Sonuçta burada anlattığın işlemlerin bir çoğu ezbere ve bilmeden yapılan işlemler değil. Isı kontrollü fırın yoksa, kontrollü soğutma ortamı yoksa, işlem sonrası sertliği bilinen bir skalada test olanağı yoksa sonuç her zaman kişisel deneyimlerin kabülüne dayanıyor. Anlattıkların da zaten tastamam bu. Kendimden örnek verecek olursam yalın karbonlu çeliklerin neredeyse hepsini söylediğin yöntemlerle yapıyorum, açıkcası sonuç kontrollü yaptıklarımdan da farklı çıkmıyor ( bunu test olanağım olduğu için söylüyorum). Çeliği su verme sıcaklığında makul bir süre beklettikten sonra, suya daldırdığımda tam bir süre belirleyemiyorum ama kısacı tuttuğum elimde oluşan titreşim karar vermemi sağlıyor. Malzeme suyla karşılaştığında çıkan acı çığlık şeklindeki titreşim kısa bir süre sonra sönümlenmeye başlıyor, bu titreşim sona ermeden ama sona ermeye çok yakın çıkarıyorum. İşin garip yanı kimi zaman malzeme çatlıyor ama çatlamadan önce her nasılsa çatlak olacağını yüksek olasılıkla anlıyorum, Ve bu genellikle titreşimin çok ani sönümlenmesine bağlı olarak gerçekleşiyor. O zaman daha sudan çıkarmadan eyvah dediğim oluyor. Bu ya uygunsuz tavlamadan, ya soğutma ortamının çok hızlı oluşundan ( fazla soğuk su) ya da malzeme hatasındandır diye  yorum yapıyorum. Sorduğuna yanıt mıdır bilmiyorum ama yaşadıklarım bunlar, bunları uygulamayla tartışmak en iyisi sanırım.

durukan

  • *****
  • 774
  • Meslek: hekim
  • Yer: şanlıurfa
Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #4 : 22 Kasım 2010, 22:26:26 »
o zaman başka bir şekilde sorayım, sevgili ustalar su verme esnasında martensitik formu yakalamak için yuzey merekzli kubik yapıdan hacim merkezli kübik yapıya zorlarken oluşan ani stresler kimimizin eline titreşim kimimizin kulagına cozz diye ses şeklinde kendini belli ediyor. bu arada zaten dovme veya talaşlı imalat sırasında da metalin atomik yapısına ek stresler kırılmalar ilave etmekteyiz. acaba adı ustunde gerilim giderme tavlaması veya tanecik küçültme tavlaması sırasında metal atomları arasında sıkışmış kalmış iç streslerin bir kısmını yumşattıgımız içiin martensit olusurken meydana gelen titreşim veya ses de farklı olurmu?

Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #5 : 23 Kasım 2010, 00:10:57 »
Buna hiç dikkat etmedim ustam, genellikle normalizasyon uyguluyorum, arada uygulamadan yaptıklarım da oluyor ama böyle bir ayrım farketmedim.

emrekipmen

  • *****
  • 6065
    • Seçme Bıçaklar Albümüm
  • Yer: Bodrum
Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #6 : 23 Kasım 2010, 01:49:20 »
Durukan, çok güzel bir soru sanırım. Benim deneyimlerim şöyle: Eğer yağda su veriyorsam Sefa ustanın söylediği gibi daha çok titreşime odaklanıyorum. Yani yağın atomizasyon safhasını geçme noktasını saptamaya çalışıyorum, bu noktadan sonra çünkü soğuma daha doğrusal ilerliyor, bu arada kesinti veriyorum genelde.

Bir de en çok çalıştığım hava çeliklerinde soğutmayı alminyum plakalarda presleyerek yapıyorum. Bıçaklar çelik folyo içinde olduğundan burada ses daha çok belirleyici bir etmen oluyor. Bazı durumlarda "ding-ding-ding" diye hızlı kalp atışı şeklinde ve giderek hızlanan sesler gelir. Bu sesler bana Mf noktasına yaklaşmamı, yani martensitin oluşumunun son noktalarını saptamamı sağlıyor. Bu sesler hızlanır ma gücü giderek düşer ve sonunda duyulmaz olduğu anda bıçağı hemen plakalardan çıkarırım. Bu noktada nerdeyse eminimdir ki martensit oluşumu tamamlanacağı kadar tamamlanmış ancak plastik evrededir, bir bükülme vs varsa bu noktada müdahale edebilirim...

Normalizasyon yapılmayan çelikte ses ve titreşimler büyük ihtimal normalizasyon yapılmıştan farklı olacaktır, hele stresli bir işlemden geçmişse çünkü martensit formasyonu sırasında stres noktalarında yoğunlaşan dönüşümler ve birikimler olacak, titreşim asimetrik, ses daha düzensiz olacaktır. Ancak kesin bişey söyleyemem, en son normalize olmamış bir bıçağı su verme gafletine 7 yıl önce filan düşmüştüm  :D

Kipmen Sanat web sitesi

ferroburak

  • ***
  • 539
  • Meslek: Teknik
  • Yer: ankara
Ynt: Su verme sesi
« Yanıtla #7 : 27 Kasım 2010, 02:08:19 »
Bu sertleştirme işleminde tuz çözeltisi deneyen oldu mu? Bu sanırım çatlamayı engelliyor.