Bıçak Sanatı - Forum
Atölye Muhabbeti => Metalurji (ısıl işlem, testler, analizler, çeliğin yapısı vs.) => Konuyu başlatan: sefaçabuk - 10 Kasım 2015, 22:34:29
-
(http://www.sefacabuk.com/images/resimler/Y__KSEK ALA__IMLI __EL__KLER ______N ISIL ____LEM TABLOSU.jpg)
Forumda bir çok arkadaş gerek özel sorularla gerekse genelde terimlerle ilgili soru soruyor. Öyle görünüyor ki ya terimler karmaşık geliyor veya anlamak biraz zaman alıyor. Bu nedenle, terimleri hiç detaya girmeden ve olabileceğinin en yalın haliyle yazalım, referans olarak forumda daha önce paylaştığımız yüksek alaşımlı çeliklerin pratik ısıl işlem tablosunu alalım ve terimlerden basitçe başlayıp en son bu tablodan bir çelik üzerinde ne denilmek istendiğini anlatalım.
YUMUŞATMA :Sert çeliklerin yumuşatılarak işlenebilmesini elverişli hale getirdiğimiz tavlamadır.
Yukarıdaki tabloda yer alan çeliklerin hiç birine pratikte uygulanmaz, veya bu tabloda yer almayan ama yüksek alaşımlı çeliklere uygulanmaz.
Karbon çeliklerinin hepsine uygulanabilir ( örneğin ck 75, 1050, ck 67 eğe, makas, testere vs vs.)
YAPILIŞI : Yumuşatılacak çelik uygun bir yöntemle 750-800 derecelerde tavlanır ve yavaş soğuyacağı bir ortama ( kül, kum, toz kireç ) bırakılır, asla suya sokulmaz, beton üzerine çelik
üzerine vs bırakılmaz.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
NORMALİZASYON : İşlem yapılacak çelik üzerinde her iş bitip artık çeliğin su verme aşamasına gelindiğinde uygulanır ( su vermenin hemen öncesi yapılır). Amacı malzemede oluşan veya oluşma olasılığı
olan kusurları bertaraf etmek, su verme sırasında daha homojen bir yapı elde etmek ve olası çatlama patlama durumlarının bir nebze önüne geçebilmektir. Yukarıdaki
çeliklerin hiç birisine normalizasyon işlemi yapılmaz, yapılırsa sertleşir ve işlenemez hale gelir, normalizasyon işlemi de tıpkı yumuşatma tavlaması gibi karbon çeliklerine veya çok
az alaşımlı çeliklere uygulanır.
YAPILIŞI : Malzeme 750-800 derecelere kadar tavlanır ve açıkta soğumaya bırakılır, sıcaklık 300 dereceler civarına düştüğünde suya sokulabilir veya sokulmayabilir, bir şey farketmez.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ÖSTENİZASYON : Yukarıdaki çeliklerin veya yüksek alaşımlı çeliklerin su verme tavlamasıdır, işlem Östenizasyon olarak adlandırılır ama aslında östenizasyon sıcaklığı aynı zamanda su verme sıcaklığı
demektir. Amacı, çeliğin yapısında bulunan alaşım elemanlarının ( krom, vanadyum, tungsten vs) karbonla birleşerek karbür oluşturması ve yapıya katılmasıdır. Östenizasyondaki
bekleme zamanı da bu oluşuma zaman tanımak içindir, yani yeteri kadar beklenmez ise söz konusu alaşım elemanları da yapıya ya katılamazlar veya yeterince katılamazlar.
YAPILIŞI : Östenitlenecek malzeme oksijenden yalıtılarak ( uygun bir paslanmaz folyo içine sarılıp zarflanarak veya oksijensiz vakumlu fırınlarda) fırına yerleştirilir ve uygun sıcaklığa geldiğinde
zaman tutularak önerilen süre kadar bekletilir. Unutulmaması gereken şey, bu çeliklerin mangal vs türü ortamda su verilmemesidir, bu yapılırsa malzeme yüksek sıcaklıkta
oksijenle temas edeceğinden yüzeylerden başlayarak karbon kaybeder ( Dekarbürizasyon) ve çeliğiniz ya yetersiz sertleşir veya hiç sertleşmez.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
SU VERME : Her çeliğin sertleştirilmesi için yapılan tavlamadır, çelik üreticisinin önerdiği sıcaklıklara göre yapılır ve önerildiği gibi, gerek yağda gerek suda veya önerilen ortam neyse orada soğutulur.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
MENEVİŞLEME ( TEMPERLEME) : Su verme işlemi sonrası çelikte oluşan gerginlikleri gidermek için yapılır, kırılganlığı önler, uygulanan menevişleme sıcaklığına göre daha az veya daha çok tok bir yapıya neden
olur.
YAPILIŞI : Su verme işleminden hemen sonra yapılır, su verme işleminde soğutulan çelik zaman geçirmeden daha düşük sıcaklıklarda tavlamaya tabi tutulur veya fırına konularak önerilen
sürelerde ve sıcaklıklarda beklenir.
XXX Menevişleme işlemi bir tercih değil zorunluluktur, hem yapılan işe hem de kazalara yol açabilir.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Bunlardan daha fazlasını yazmayacağım ki, kafa karıştırmasın.
Şimdi yukarıdaki bir çeliği örnekleyelim, örneğimiz D3 olsun;
Tablodan östenizasyon sıcaklığına bakıyoruz 940-980 derece verilmiş, bu bizim fırın sıcaklığımız.
Bekleme zamanımız hemen altında ve 30 dakika verilmiş. Yani oksijensiz bir ortamda 940-980 derece aralığında 30 dakika bekleyeceğiz.
Su verme sıcaklığı görüldüğü gibi östenizasyon sıcaklığı ile aynı.
Su verme ortamı ( soğutma ortamı) ister yağda ister havada seçilebilir, yani fırından çıkardığınızda yağa da daldırabilirsiniz havada da soğutabilirsiniz ( hava püskürtme şansınız varsa daha iyi)
Tabloda temperleme saati denildiğinde "2X2" görüyoruz bu, iki saat beklenecek ve işlem iki kez tekrarlanacak demektir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, birinci iki saatten sonra malzemeyi suya sokup soğutup tekrar fırına atıp iki saat beklemektir.
Temperleme sonrası sertlikten şu anlaşılmalıdır, 100 derecede temperlerseniz tablodaki karşılığındaki sertliği alır ki D3 için bu değer 63-65 HRC ye denk geliyor, 200 derece için 61-62, 300 derece için 59-60....
Kısaca pratik hale getirmeye çalıştım, daha detaylı bilgi ve çeşit Metalurji başlığı altında var. Lütfen kimse akademik bir yaklaşımla, ekleme yapıp olayı genişletmesin, bu en yalın hali ;) Eksik varsa söylerseniz ekleme yaparım
-
elinize sağlık hocam
-
Bunlar ne kadar kiymetli bilgiler böyle.Sefa ustam ellerinize saglik.cok sagolun.
-
Teşekkürler.
-
Sefa hocam gercekten kafa karistiracak tek bir cümle bile yok gayet sade ve yalın anlatmişsın,tesekkur ederim. Buarada hocam normalizasyon yaparken sicakligin 300 dereceye geldiğini tükmüğün kayip gitmemesinden anliyorduk degil mi ?
-
Sefa hocam gercekten kafa karistiracak tek bir cümle bile yok gayet sade ve yalın anlatmişsın,tesekkur ederim. Buarada hocam normalizasyon yaparken sicakligin 300 dereceye geldiğini tükmüğün kayip gitmemesinden anliyorduk degil mi ?
Öyle bir şey yok maalesef ;)
-
Eline sağlık hocam.
Gercekten ilk başlayan biri icin çok aciklayici, kafa karistirmayan ve en önemlisi sıkmadan bi çırpıda okunması güzel olmuş hocam. Konunun başındada soylediginiz gibi öğrenilmesi yada terimlerden dolayı kafaya yatması biraz zaman aliyor. Ben mesela uye olali 6 ay olmuş okuduklarimin hepsini bildigimi farkettim :)
-
Teşekkürler Sefa Bey.
:2up
-
Elinize sağlık Sefa Ustam.Tabloda D2 ile ilgili kısım aklıma takıldı daha önce yanlış yazıldığını düşünüp atlamıştım ancak tekrar paylaşılınca sorayım dedim :) Hava-yağ deniyor ama forumda hava dışında su verilemeyeceği üzerine birçok paylaşım var.D2'ye yağda nasıl su verilir?
-
Teşekkürler Sefa Hocam.
-
Elinize sağlık Sefa Ustam.Tabloda D2 ile ilgili kısım aklıma takıldı daha önce yanlış yazıldığını düşünüp atlamıştım ancak tekrar paylaşılınca sorayım dedim :) Hava-yağ deniyor ama forumda hava dışında su verilemeyeceği üzerine birçok paylaşım var.D2'ye yağda nasıl su verilir?
Yağda su verilen diğer çeliklerle aynı, öncelikle yağın sıcaklığı bir miktar yükseltiliyor ( yaklaşık 50 derece). Ardından su verme sıcaklığına gelmiş, veya östenizasyon sıcaklığında yeteri kadar süre bekletilmiş çelik, doğrudan yağa daldırılıyor. Hepsi bu.
-
Çok teşekkürler ustam.Elimde hazırladığım D2 profil vardı,bu bilgi işimi kolaylaştırır ;D
-
Üstad ellerine sağlık. :2up :2up
-
eline sağlık hocam, benim gibi okuduğunu anlamada zorlanan kişiler için enfes bir kaynak olmuş bu.
küçük bir soru :) yumuşatma tavlamasında eski bir eğeyi soğumak için beton üzerine bıraksak yumuşama gerçekleşmez mi?
-
benim için bile gayet net.. daha da anlamazsam, bu güzel emeğe ve anlatıma ayıp..
elinize, dilinize sağlık Sefa Hocam..
-
Çok teşekkürler ustam.Elimde hazırladığım D2 profil vardı,bu bilgi işimi kolaylaştırır ;D
Paslanmaz folyo içindeyse hızlıca zarftan çıkarıp öyle yağda soğutuluyor.
Sefa hocam meneviş kısmına bu işlemin zorunluluk olduğunu eklesek mi bu işlemi atlayan arkadaşlar arada bir çıkıyor.
-
küçük bir soru :) yumuşatma tavlamasında eski bir eğeyi soğumak için beton üzerine bıraksak yumuşama gerçekleşmez mi?
Yumuşar yumuşamasına ama yavaş soğuma sırasında dönüşüm daha ideal gerçekleşiyor, normal açık havada soğutumaya bırakıldığında yine bir miktar kalıntı olabiliyor.
Çok teşekkürler ustam.Elimde hazırladığım D2 profil vardı,bu bilgi işimi kolaylaştırır ;D
Paslanmaz folyo içindeyse hızlıca zarftan çıkarıp öyle yağda soğutuluyor.
Sefa hocam meneviş kısmına bu işlemin zorunluluk olduğunu eklesek mi bu işlemi atlayan arkadaşlar arada bir çıkıyor.
Ekleyeyim Osman, haklısın.
-
eline sağlık hocam, benim gibi okuduğunu anlamada zorlanan kişiler için enfes bir kaynak olmuş bu.
küçük bir soru :) yumuşatma tavlamasında eski bir eğeyi soğumak için beton üzerine bıraksak yumuşama gerçekleşmez mi?
+1
Tek zorlanan ben değilim demek ki. :)
Yumuşatmada mantık şu sanırım yumuşatılacak metal ne kadar uzun süre soğutulursa o kadar güzel yumuşuyor. O yüzden eski ustalar közde bırakma(karbon kaybı olur mu bilemedim), külün içine gömme, kuma gömme gibi yöntemleri keşfetmişler ve kullanmışlar.
-
içten meneviş veya kesintili su vermeyi de acaba meneviş başlığının altında 0-6 yaş grubu seviyesinde kısaca yazsan mı hocam ^-^ tam olarak bilmeyen arkadaşlar olabilir de ::)
-
ÖSTENİZASYONUN YAPILIŞI: Östenitlenecek malzeme oksijenden yalıtılarak...
Sefa hocamın östenizasyonun yapılışındaki cümlesi, hemen yukarıdaki gibi başlıyor.
Arakdaşlarımız arasında östenizasyon ve su verme işini sürekli yapanlar var.
Sayıca kaç arkadaşımız bilemiyorum. Östenizasyonu vakumlu ortamda mı yapıyorsunuz arkadaşlar ?
Merakım illa ki şart olup, olmadığıdır. Şart değil diyenler, kalan karbonlar bize yeter mi diyorlar?
Vakumlu bir fırın yapmak, maliyete ekstralar bindireceği kesin. Vazgeç, yapma diyen arkadaşlara da yanıtım; "e en keyifli yanı da östenizasyon" olucak.
Sefa hocam teşekkür ederim...
-
Eline sağlık Sefa üstadım.
-
Sağolun arkadaşlar, işe yarıyorsa ne mutlu ^-^
-
içten meneviş veya kesintili su vermeyi de acaba meneviş başlığının altında 0-6 yaş grubu seviyesinde kısaca yazsan mı hocam ^-^ tam olarak bilmeyen arkadaşlar olabilir de ::)
Emin, onları da bir başka başlıkta toplayacağım ;)
-
Ustam ısıl işlemin üzerinden aylar geçmiş d2 bıçağıma sıfıraltı uygulamak işe yararmı.
-
Ustam ısıl işlemin üzerinden aylar geçmiş d2 bıçağıma sıfıraltı uygulamak işe yararmı.
Sfıraltı işlem hemen meneviş sonrası öneriliyor, işe yarayacağını sanmıyorum.
-
Teşekkürler sefa abi gerçektende çok anlaşılır bir şekilde açıklamışımız.
Çok teşekkürler ustam.Elimde hazırladığım D2 profil vardı,bu bilgi işimi kolaylaştırır ;D
Paslanmaz folyo içindeyse hızlıca zarftan çıkarıp öyle yağda soğutuluyor.
Yani folyo ile yağa daldırsak olmuyor mu?
-
Folyo çok inceyse, yani bıçakla arasında boşluk yoksa folyoyla da daldırılabilir, daha önce denemiştim, sertlikte bir fark olmuyor.
-
Ellerine emeğine sağlık Sefa ustam. Foruma ilk üye olduğumda bu bilgiler o kadar karmaşık geliyordu ki belli bir süre (2 yıl kadar) bıçak yapmaya cesaret edememiştim. Ta ki Gökhan ustam ziyaretime gelip beraber su verdiğimizde " Bu iş bu kadar mı??? " diye defalarca sormuştum :)) Tekrar ellerine emeğine sağlık :2up
-
Hocam Merhaba bir soru sormak istiyorum östenizasyon /su verme işlemiyle ilgili.
İzlediğim bir belgeselde (Nat Geo Japon kilic yapımı, cok popüler bir belgeseldi) o belgeselde yanlış hatırlamıyorsam ostenizasyon/su verme işlemi öncesi celigi kil ile kapliyorlardi hava temasını kesmek için mi bu yöntem? İse yarar mı?
-
Hamon denilen işlem içindir o kaplama
-
Teşekkürler Sefa Ustam.
-
Benim de merak ettiğim bir senaryo var.
Mesela elimizde alaşımsız karbon çelikten (aynı çelik) iki bıçak olsun. Birinci bıçağa su verirken yeterli sıcaklığa çıkamıyoruz ve bıçak olması gerekenden daha yumuşak oluyor.
İkinci bıçakta da ısıl işlem ideal gerçekleşiyor ama bu sefer de menevişi abartıyoruz yine bıçak yumuşuyor.
Diyelim ki bu iki bıçak son halde aynı sertliğe sahip. Birincide ısıl işlem hatalı ikincide meneviş fazla abartılmış.
Bu bıçaklar fiziksel özelliklerinde bir farklılık olur mu?
-
Demir karbon faz/denge diagramı açılır. Eldeki karbon oranına göre yerimiz bulunur. Ben 0.83'ten az karbon olan hale göre anlatayım.
Biz zaten karbonu düşük çelikleri de bıçak olarak sevmediğimize göre karbon 0.83'ten çok da fazla düşük değildir diyelim.
Bu noktadayken görüyoruz ki A3 diye bir çizginin bizim karbonumuz için kaç dereceden geçtiğine bakıp da onu geçmemiz gerekecek. Çeliği bunu adam gibi geçecek kadar ısıtabilirsek çeliğin östenit dönüşümünü yapabiliyoruz. İşte zaten o yüzden buradaki tavlamanın adı östenizasyon.
Eğer bunu becerebildiysek östenitimiz oldu. (Eğer bu kadar ısıtmasaydık grafik der ki perlitimiz, sementitimiz falan var.) Östenitimizi yeterince hızlı soğutabilirsek Martenzitimiz olur.
Martenziti elde edebildiysek suyu verebilmişizdir. Tavın sıcaklığı A3'ü yakalamadıysa östenit elde edemediğimizden sonra bunu martenzite de dönüştüremeyiz.
Yani yeterli sıcaklığa çıkamazsak elde ettiğimiz bir işimize yaramaz. Yanlışı yamamaya nafile çalışmayın; lütfen bir daha deneyin. :)
Östenizasyonu doğru yaptığınızı anlamaya odaklanın. Örneğin ısınan çeliği çekmediğini görmek için en basitinden bir mıknatıs kullanın. Su verdikten sonra da nerelerin su aldığını kabaca görebilirsiniz. Su alan yerler boyut değiştirmeden dolayı dökülür, daha açık renkte görünür.
-
İsmi lazım değil bir ülkede öyle alkol falan almak pek mümkün değildi. Akşam yemek için bizi salona götüren görevli bizi önce en üst kata çıkardı, ondan sonra başka bir yoldan bir kat aşağı indik, güzelce yemeğimizi yedik, şarabımızı içtik.
Bu da o hesap. O en üst katın bir altına ulaşmak için kestirme yol yok; mecbur en üst kata bir çıkacaksın...
-
Demir-Karbon Denge Diyagramı: http://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=28.0 (http://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=28.0)
-
Demir karbon faz/denge diagramı açılır. Eldeki karbon oranına göre yerimiz bulunur. Ben 0.83'ten az karbon olan hale göre anlatayım.
Biz zaten karbonu düşük çelikleri de bıçak olarak sevmediğimize göre karbon 0.83'ten çok da fazla düşük değildir diyelim.
Bu noktadayken görüyoruz ki A3 diye bir çizginin bizim karbonumuz için kaç dereceden geçtiğine bakıp da onu geçmemiz gerekecek. Çeliği bunu adam gibi geçecek kadar ısıtabilirsek çeliğin östenit dönüşümünü yapabiliyoruz. İşte zaten o yüzden buradaki tavlamanın adı östenizasyon.
Eğer bunu becerebildiysek östenitimiz oldu. (Eğer bu kadar ısıtmasaydık grafik der ki perlitimiz, sementitimiz falan var.) Östenitimizi yeterince hızlı soğutabilirsek Martenzitimiz olur.
Martenziti elde edebildiysek suyu verebilmişizdir. Tavın sıcaklığı A3'ü yakalamadıysa östenit elde edemediğimizden sonra bunu martenzite de dönüştüremeyiz.
Yani yeterli sıcaklığa çıkamazsak elde ettiğimiz bir işimize yaramaz. Yanlışı yamamaya nafile çalışmayın; lütfen bir daha deneyin. :)
Östenizasyonu doğru yaptığınızı anlamaya odaklanın. Örneğin ısınan çeliği çekmediğini görmek için en basitinden bir mıknatıs kullanın. Su verdikten sonra da nerelerin su aldığını kabaca görebilirsiniz. Su alan yerler boyut değiştirmeden dolayı dökülür, daha açık renkte görünür.
Ağzına sağlık, ancak bu kadar güzel anlatılılabilirdi :2up
-
Demir karbon faz/denge diagramı açılır. Eldeki karbon oranına göre yerimiz bulunur. Ben 0.83'ten az karbon olan hale göre anlatayım.
Biz zaten karbonu düşük çelikleri de bıçak olarak sevmediğimize göre karbon 0.83'ten çok da fazla düşük değildir diyelim.
Bu noktadayken görüyoruz ki A3 diye bir çizginin bizim karbonumuz için kaç dereceden geçtiğine bakıp da onu geçmemiz gerekecek. Çeliği bunu adam gibi geçecek kadar ısıtabilirsek çeliğin östenit dönüşümünü yapabiliyoruz. İşte zaten o yüzden buradaki tavlamanın adı östenizasyon.
Eğer bunu becerebildiysek östenitimiz oldu. (Eğer bu kadar ısıtmasaydık grafik der ki perlitimiz, sementitimiz falan var.) Östenitimizi yeterince hızlı soğutabilirsek Martenzitimiz olur.
Martenziti elde edebildiysek suyu verebilmişizdir. Tavın sıcaklığı A3'ü yakalamadıysa östenit elde edemediğimizden sonra bunu martenzite de dönüştüremeyiz.
Yani yeterli sıcaklığa çıkamazsak elde ettiğimiz bir işimize yaramaz. Yanlışı yamamaya nafile çalışmayın; lütfen bir daha deneyin. :)
Östenizasyonu doğru yaptığınızı anlamaya odaklanın. Örneğin ısınan çeliği çekmediğini görmek için en basitinden bir mıknatıs kullanın. Su verdikten sonra da nerelerin su aldığını kabaca görebilirsiniz. Su alan yerler boyut değiştirmeden dolayı dökülür, daha açık renkte görünür.
Teşekkürler şimdi kafamdaki bazı şeyler yrine oturdu tam olarak.
Benim en büyük sorunum su verirken ısıtma esnasında nerede duracağımı bilememek. Bu işlemi birsürü defa tekrar eden tabi ustalaşıp işi kavrıyor ama o safhaya gelene kadar epey parça güme gidiyor. Yaptığımız bıçakları elle onlarca saat üstünde uğraşmak, zaman sıkıntısı, para sıkıntısı, malzeme sıkıntısı (ucuz olsa bile elin altında olmaması değerli kılıyor) o heba edilecek parçaları göze alamıyor insan.
En kötüsü de su verdiğiniz bıçağın tam usulune göre su alıp almadığını bilememek. Yani o bıçak iyi sertleşti mi yoksa tane büyümesi mi oldu tam emin olamıyorum.
Bu koşullarda en sevdiğim ve zevk aldığım aşama olan su vermek korkutucu oluyor gözümde. Günlerce üstünde çalıştığım bıçağı su verip bitirdikten sonra beklentileri karşılamaması hevesimi kırmadı değil.
-
Genel olarak "ısıtma" yerine "tavlama" kullanmak daha doğru.
-
Aşağıya Böhler k510(Civa çeliği, silversteel) için ısıl işlem bilgilerini koydum. Bu kullanma kılavuzları Böhler'in veçeşitli üreticilerin sitelerinden bulunabiliyor. Aslında terimlerin Türkçelerinin yanına İngilizceleri de olsa anlamak daha kolay olabilir.
Annealing normalizasyon mudur? Stress giderme nedir?
(http://i1223.photobucket.com/albums/dd509/ecorotti/k510-1_zpsq2av3d2d.jpg) (http://s1223.photobucket.com/user/ecorotti/media/k510-1_zpsq2av3d2d.jpg.html)
(http://i1223.photobucket.com/albums/dd509/ecorotti/k510%20-2_zpssksxnnjf.jpg) (http://s1223.photobucket.com/user/ecorotti/media/k510%20-2_zpssksxnnjf.jpg.html)
-
...
Annealing normalizasyon mudur? Stress giderme nedir?
...
Yanılmıyorsam "Annealing" yumuşatma tavlaması demek. Stres giderme tavlaması da normalizasyonun diğer adı.
-
Annealing in tam karşılığı yumuşatma tavlaması. Dökümandaki "stress relieving" denilen tavlama normalizasyon tavlaması değil, bu işleme "gerilim giderme tavlaması" diyebiliriz, normalizasyon da 723 derecenin üzerine çıkmak gerekirken gerlim giderme de gerekmez. Kısaca böyle.
-
Kendimce şöyle bir mantık geliştirdim.
Basit alaşımlı çeliklerde karbon oranı arttıkça sıcaklığı ve tavlama süresini arttırmak gerekir.
Yüksek alaşımlı çeliklerde ise böyle bir mantık yürütemiyoruz. Çeliğin tipi neyse ona göre çalışıyoruz. En az 1050 derece sıcaklık ve 15 dakika demlenme ve oksijensiz ortam yine olmazsa olmazlarımız.
-
Bu işlerde karbon oranı üzerine varsayım yapmak yanlış. Hafif alaşımlılarda da krom gibi katkılar var. Her çeliğin dokümanlarında neyin ne olduğu belirtilir, bunları esas almak gerek.
-
Bu işlerde karbon oranı üzerine varsayım yapmak yanlış. Hafif alaşımlılarda da krom gibi katkılar var. Her çeliğin dokümanlarında neyin ne olduğu belirtilir, bunları esas almak gerek.
Kesinlikle aynı düşüncedeyim. Karbon oranıyla doğrudan ilgisi yok zaten, örneğin diyagrama bakıldığında, %0.5 karbona sahip çelikle %1 karbona sahip çeliğin su verme sıcaklıkları neredeyse aynı. Bu nedenle çelik için verilen data lara göre davranmak yerinde olur.
-
çok değerli paket bilgi paylaşımı olmuş.teşekkürler hocalarım
-
Sefa ustam değerli bilgiler paylaştığınız için teşekkür ederim. Bir sorum olacak. Elimizde 440B var ve ısıl işlemini gerçekleştirdik. Yaklaşık 58 - 59 hrc çıktı. İstediğimiz sertlikte tam olarak bu. Bu çeliğe 100 derece sıcaklıkta 2x2 saat temperleme yapmamız gerekir mi? ::)
-
Sefa ustam değerli bilgiler paylaştığınız için teşekkür ederim. Bir sorum olacak. Elimizde 440B var ve ısıl işlemini gerçekleştirdik. Yaklaşık 58 - 59 hrc çıktı. İstediğimiz sertlikte tam olarak bu. Bu çeliğe 100 derece sıcaklıkta 2x2 saat temperleme yapmamız gerekir mi? ::)
200 derecede 2*2 meneviş uygun olacaktır. Meneviş yapmamak gibi bir lüksümüz yok maalesef. Isıl işlemin zorunlu bir aşamasıdır.
-
Bilgilendirdiğiniz için teşekkür ederim Metin bey. Lakin 200 derecede meneviş yaparsak sertlik 56- 57 hrc olmaz mı? Ben 58 - 59 hrc olsun istiyorum. Bıçağımızda o sertlikte zaten. Yine de meneviş yapmalı mıyım?
-
Forumdaki tabloya göre 100 derecede 2x2 menevişte sertlik sabit kalıyor 440b için.Hiç meneviş yapmamak kırılmalara yol açar. Su vermeden doğan gerginliği almak lazım.
-
Teşekkür ederim Osman. Sorum tablodaki verilere göre sorulmuş bir sorudur. Ben bıçakta kırılma noktasını 60 hrc olarak bilmekteyim. Bıçağımız 58- 59 hrc yani kırılma noktasının altındadır. Buna göre yine de meneviş yapmalı mıyım?
-
Kırılma noktasının 60hrc ile ilgili olmadığını düşünüyorum.Su verme sonrası 55-56hrclik bir 420hc de yere düşse bence kırılacaktır.Menevişe zorunluluk olarak bakalım.
-
Elimde ısıl işlemi yapılmış 440B var. Meneviş yapılmadı. Yarın baş hizamdan beton yüzeye bırakacağım. Merak ettim bakalım kırılacak mı? Sonucu burada paylaşacağım.
-
Murat, su verme işlemi sonrası doku martenzit dokudur ve bu doku bu haliyle çok sert ve kırılgan bir yapıdadır. Kullanabilseydik zaten menevişleme diye bir işleme hiç gerek duyulmazdı ;) Martenzit dokunun hem darbe dayanımı çok kötüdür hemde kullanılabilir değildir. Menevişleme işlemi bu gerginliğin birazını alır birazını bırakır, ne kadarını alıp ne kadarını bırakacağını da meneviş sıcaklığı belirler. 60 Rc sertliğin kırılma sınırı olduğu nerden çıktı onu bilmiyorum ama böyle bir sınır yok. ( bıçağı yere bıraktığında kırılmamış olması menevişin gereksiz olduğunu göstermez, bazan da başka şeylerin yanlış yapılma olasılığına da işaret edebilir ;) )
-
Ustam bıçağın sertliği 58 - 59 hrc ve istenilen sertlikte bu. Yine de 100 derecelik menevişi yap aynı sertlik kalsın diyorsunuz. Yoksa kullanımda sıkıntı yaşarsın diyorsun. Tavsiyenizi yerine getireceğim. Bu arada kırılganlık noktası 60 hrc eski bir konununuzdan aklımda kalmış. ''61.5 hrc bir bıçak için kırılganlık sınırında demişsiniz.'' Aklımda 60 olarak kalmış. ^-^
Genelde W1 e denk gelen bir alaşım kompozisyonları var doğrudur. ben 250 derece civarında yaptığımda sertliği 61.5HRc ölçtüm, ardından bir meneviş daha yaptım ama sertliği ölçmedim sanırım59-60 civarındadır. bence deneyeceksen 300 derece yap daha tok olacaktır. 61.5 fazla, bu sertlik bir bıçak için kırılganlık sınırında.
http://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=638.msg17617#msg17617
-
Murat, şimdi sözcüklerle oynamış gibi olmayalım ama kırılma noktası ayrı bir şey kırılma sınırına yakın ayrı bir şey. Sertlik arttıkça elbette her çelik kırılganlık sınırlarını zorlamaya başlar. Senin linkini verdiğin yazıda buna vurgu yapmışım. Söylemeye çalıştığım şey, bir bıçakta kullanılan çeliğin, belirlenmiş bir kırılma noktası yoktur. Ama maksimum 62 Rc sertleşebilen bir çelikte bu sertliğe yaklaştıkça kırım sınırına da yaklaşıyorsun anlamında ( elbette tüm bunlara zorlamalar dahil)...
-
Ustam sorduğum sorudaki tek amacım ısıl işlem sonrası 59 hrc sertlik almış bir bıçak, aynı sertlikte kalsın diye 100 derece sıcaklıkta 4 saat gibi uzun süren bir menevişe ihtiyacı var mıdır? Bunu öğrenmekti. Öğrendiğim üzere; bir çeliğin ısıl işlem sonrası aldığı sertlik ve istenen sertlik aynı olsa da temperleme mutlaka yapılmalıdır. Bilgilendirdiğin için teşekkür ederim Sefa ustam.
-
bir çeliğin ısıl işlem sonrası aldığı sertlik ve istenen sertlik aynı olsa da temperleme mutlaka yapılmalıdır
Konuyu tam özetlemişsin aslında :2up
-
Emeğinize sağlık, bu işe merak salan biri olarak işimdilik sadece okuyorum. tşkler...
-
Bıçak yapanların tamamına yakını bıçak sertliğini ölçtüğünü 60 - 62 - 64 Hrc olduğunu yazıyor.
Bu sertlik bıçak için uygun değil.
Bu sert bıçaklar ancak süs eşyası gibi vitrinde saklanmaya uygundur.
Bıçak ağzı kesmeyi sağlamak için ince olduğuna göre; bu sertlikte bıçak küçük darbeyle veya eğilip bükülmeyle ağzı kıtır, kıtır kırılır, çok zorlanınca bıçakta kırılır.
Eğe sertliğinde bıçak ağzı yapılıp demir kesecek durumda değiliz.
Bıçağın kesmenin yanında esneyip, yaylanır olması da gerekir.
O halde kullanılabilen bir bıçak ağzının sertliği 55 - 56 Hrc civarında olması yeterli sanırım.
-
N690 a ısıl işlem sonrası hava soğutma uygulayan oldumu acaba. Hava soğutma yapılabilir mi?
"http://www.bucorp.com/media/Phil_Wilson_Testimonial.pdf" kaynakta şu ifade yer alıyor:
It responds nicely to the initial austentizing cycle by providing up to 63 HRC with a forced air quench.
Çevirisinde hava söndürme diye geçiyor.
-
Bu yazıdaki AEBL, s30v, s60v, s90v çeliklerinin Türkçe karşılıkları var mıdır? Günümüde satılan kullanılan çelikler midir? Google'dan arattım ama bulamadım.
-
biraz daha fazla okuyun
-
Isıl işlemde bıçağı fırına koyarken sardığımız folyonun alternatifi olarak 0,40 mm 304 paslanmaz sac kullansam olur mu?
-
1. sıcaklık kontrollü fırını 1030 dereceye getirin ( östenizasyon sıcaklığı).
2. Fırın bu sıcaklığa gelirken bıçağınızı hava almayacak ve bu sıcaklığa dayanacak şekilde paslanmaz çelik bir folyoya koyup kenarlarını katlayıp ezin, son kenarı kapatmadan zarfın içerisine bir iki damla yağ sıkın ( içeride kalan oksijeni yakması için) veya bir parça kağıt atın.
3. Fırın istenilen sıcaklığa geldiğinde zarfınız fırına yerleştirip bu sıcaklıkta 20 dakika kadar bekleyin ( östenizasyon).
4. Süre dolduğunda çeliğinize hangi soğutma işlemini uygulamak gerekiyorsa ( 440C için havada soğrutun veya yağa daldırın) uygulayın ( sertleştirme, su verme).
-
1. sıcaklık kontrollü fırını 1030 dereceye getirin ( östenizasyon sıcaklığı).
2. Fırın bu sıcaklığa gelirken bıçağınızı hava almayacak ve bu sıcaklığa dayanacak şekilde paslanmaz çelik bir folyoya koyup kenarlarını katlayıp ezin, son kenarı kapatmadan zarfın içerisine bir iki damla yağ sıkın ( içeride kalan oksijeni yakması için) veya bir parça kağıt atın.
3. Fırın istenilen sıcaklığa geldiğinde zarfınız fırına yerleştirip bu sıcaklıkta 20 dakika kadar bekleyin ( östenizasyon).
4. Süre dolduğunda çeliğinize hangi soğutma işlemini uygulamak gerekiyorsa ( 440C için havada soğrutun veya yağa daldırın) uygulayın ( sertleştirme, su verme).
Teşekkür ederim. 5. Madde olarak devam etmek gerekirse; bıçağı soğutunca ardından -80 derece soğukta 20 dakika bekletip ,oda sıcaklığına gelince fıında 200 derece 2 saat bekletmem mi gerekiyor(2 defa)
-
-80 derece sıcaklığı( sıfıraltı işlem) oluşturma olanağınız var mı? varsa aynen söylediğiniz gibi yapın yoksa, yazdığınız işlemlere -80 olayını devre dışı bırakarak devam edin. Hepsi bu kadar
-
İş yerinde azot makinamız var, eksi kaça iniyor bilmiyorum. Yarın bakacağım.
Teşekkür ederim bilgiler için. Sitenizdeki çakıya aşık oldum. Planları çizimleri var mı biz yapmak istesek.
Bu arada sitenizi gezdim,bıçaklarınız çok güzel. Görüşlerinizi de okudum gıpta ettim. Başarılılarınızın devamını dilerim.
-
Teşekkür ederim. O çakıya özgü bir çizim yok elimde ama benzeri var .
https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=2013.0
-
-80 derece sıcaklığı( sıfıraltı işlem) oluşturma olanağınız var mı? varsa aynen söylediğiniz gibi yapın yoksa, yazdığınız işlemlere -80 olayını devre dışı bırakarak devam edin. Hepsi bu kadar
en önemli şeyi sormayı unuttum.Kabzada pim deliklerini önceden açmıştım,bu delikler sorun yaratırmı?
-
Evet arkadaşlar hayal kırıklığına uğradım bıçağımın sertliğini cihazda ölçtük 40 HRC çıktı.
Şimdi tekrardan ısıl işlem yapmalımıyım sizce?
-
Demir karbon faz/denge diagramı açılır. Eldeki karbon oranına göre yerimiz bulunur. Ben 0.83'ten az karbon olan hale göre anlatayım.
Biz zaten karbonu düşük çelikleri de bıçak olarak sevmediğimize göre karbon 0.83'ten çok da fazla düşük değildir diyelim.
Bu noktadayken görüyoruz ki A3 diye bir çizginin bizim karbonumuz için kaç dereceden geçtiğine bakıp da onu geçmemiz gerekecek. Çeliği bunu adam gibi geçecek kadar ısıtabilirsek çeliğin östenit dönüşümünü yapabiliyoruz. İşte zaten o yüzden buradaki tavlamanın adı östenizasyon.
Eğer bunu becerebildiysek östenitimiz oldu. (Eğer bu kadar ısıtmasaydık grafik der ki perlitimiz, sementitimiz falan var.) Östenitimizi yeterince hızlı soğutabilirsek Martenzitimiz olur.
Martenziti elde edebildiysek suyu verebilmişizdir. Tavın sıcaklığı A3'ü yakalamadıysa östenit elde edemediğimizden sonra bunu martenzite de dönüştüremeyiz.
Yani yeterli sıcaklığa çıkamazsak elde ettiğimiz bir işimize yaramaz. Yanlışı yamamaya nafile çalışmayın; lütfen bir daha deneyin. :)
Östenizasyonu doğru yaptığınızı anlamaya odaklanın. Örneğin ısınan çeliği çekmediğini görmek için en basitinden bir mıknatıs kullanın. Su verdikten sonra da nerelerin su aldığını kabaca görebilirsiniz. Su alan yerler boyut değiştirmeden dolayı dökülür, daha açık renkte görünür.
"Su alan yerler boyut değiştirmeden dolayı dökülür, daha açık renkte görünür."
Bıçak su aldımı sertleştimi acaba sorusunun görüp görebileceğiniz bence en net cevabı.. Teşekkürler ustam
-
Merhaba sevgili arkadaşlarım;
Isıl işlem yağının ömrünü tamamladığını nasıl anlarız?
-
Merhaba sevgili arkadaşlarım;
Isıl işlem yağının ömrünü tamamladığını nasıl anlarız?
üyelerimizin ilk paylaşımlarının 'merhaba' bölümünde kendilerini tanıtmaları gibi bir geleneğimiz bulunuyor. Bu üyemizi tanıma ve hitap etmemizi kolaylaştırıyor.
Sorduğunuz soru ile de benzer konu bu başlıkta konuşulmuş. Ayrnıca forumun arama özelliğni kullanarak merak ettiğiniz konulara ulaşabilirsiniz. Ulaşamadığınız veya bulamadığınız konular için sorular sorabilirsiniz. Peşinen hoş geldiniz demiş olayım.
https://www.bicaksanati.com/forum/index.php?topic=13846.0